چه چشم اندازی برای این دوره از جشنواره که با حضور معاون علمی ریاست جمهور آغاز شد، در پیش رو داریم؟
این نمایشگاه با جشنواره تفاوت دارد در حقیقت اینجا تبلور علم و فناوری است که به بازار رسیده است. 90 شرکت دانش بنیان داخلی حضور دارند و 83 شرکت از 14 کشور دنیا دعوت شده اند که در پنجمین نمایشگاه شرکت کنند و با هم تبادل فناوری داشته باشند تا بتوانیم با مهمانان خارجی که جزء بازدید کنند گان هستند به عنوان نیازمند، صادرات فناوری داشته باشیم و نیازهایی که کشور ما در حوزه ی فناوری دارد از مسیر تجارت صرف خارج شده و به همکاری های علم و فناوری و ایجاد دفاترطراحی مشترک و خط تولید مشترک برای بازار ایران و منطقه تبدیل شود.
زمانی که به تجاری سازی نگاه می کنیم و زمانی که صحبت از ارتباط با خارج از کشور مطرح می شود به این نتیجه می رسیم که این تبادل نیاز به داد و ستد ریالی یا دلاری دارد آیا واقعا در حال حاضر این امر امکان پذیر است یا در واقع مقدمات تجاری سازی را فراهم می کنیم؟
ما در سال 61 حتی نمی توانستیم سیم خاردار تولید کنیم ولی امروز تولید علم در کشور ما به جایگاهی رسیده است که در رشته های مختلف جایگاه خوبی داریم. مثلا در نانو تکنولوژی که رتبه ی ششم و بیوتکنولوژی رتبه ی چهاردهم دنیا را داریم و در کل رتبه ی بیست دنیا هستیم. این علم ها به فناوری وخلق ثروت تبدیل شده است و شرکت هایی که در این نمایشگاه حضور دارند شرکت هایی هستند که توانسته اند محصولی را وارد بازار ایران کنند و آماده ی صادر محصول هستند و بعضی از آنها توانسته اند محصول خود را صادر کنند. در حوزه ی بیوتکنولوژی داروهای داریم که بر اساس بیوتکنولوژی تولید شده است که بسیار گران قیمت است و تا 2 میلیون دلار ارزش دارد یک پیکج 100 کیلوگرمی آن 20 میلیون دلار است که از 4 سال پیش شروع به صادر کردن آن شده است و نزدیک به 8 محصول بیوتکنولوژی صادر می شود. اکنون
نیاز سنجی اینها از قبل انجام شده است؟ کجا این نیاز سنجی را انجام می دهد، در حال حاضر جهان به چه چیزی نیاز دارد که به سراغ تولید آن برویم؟
این یک مهارت است؛ در این حوزه اول راه هستیم و همچنین ضعیف هستیم. باید این کار را انجام دهیم چون ما ایرانی ها کلا در تولید علم و ساخت خوب هستیم اما در تجاری سازی نیاز به کسب تجربه داریم یکی از کارهایی که در این نمایشگاه کردیم این است که تلاش کردیم شرکت ها خارجی باشند که بتوانند با ما در این کار همراهی کنند یا موضوعاتی که در کشور نیاز داریم و نیروهای مهندسی داریم که میتوانند شریک تجاری آنها باشند با هم این کار را در بازار ایران انجام دهند. ولی انتهای این کار باید خلق ثروت رخ دهد، برای خلق ثروت هم باید تبادل مالی صورت گیرد تبادل مالی در چند سال گذشته انجام شده است و با توجه به تحریم های مالی مسیر سختی را گذرانده است. شرکت ها راه هایی را یافته اند ولی این راه ها هنوز نهادینه نشده است. در تلاش هستیم که این نمایشگاه تفکر و این رویکرد را در جامعه فناوری کشور بدمیم که باید علم وفناوری به سمت خلق ثروت برود و آن هم نه تنها برای بازار ایران بلکه به سوی بازار جهانی. در حوزه ی فناوری های پیشرفته بازار ایران محدود است و اگر کسی در کشور فکر کند که میتواند فقط روی بازار ایران حساب کند از همان اول محکوم به شکست است باید بازار منطقه و بین المللی را مدنظر داشته باشند و خوشبختانه امروز محصولاتی داریم که حتی ترکیه از ما درخواست کرده است که آنها را به کشورشان صادر کنیم. همچنین به کشورهایی چون روسیه محصول صادر می کنیم. کشورهایی که در حال حاضر در نمایشگاه حضور دارند کشورهای کوچکی نیستند از کشور روسیه 23 شرکت و از کشور یونان 25 شرکت و از کشور بلاروس 16 شرکت حضور دارند و از کشورهای فرانسه، کره ی جنوبی و بلغارستان و چندین کشور دیگر آسیایی و اروپایی حضور جدی دارند. به نسبت سال گذشته که چهامین نمایشگاه دایر شد شرکت کنندگان خارجی دو برابر شدند و شرکت های دانش بنیان داخلی ما 30 درصد افزایش داشته اند. همزمان با این برنامه که در نمایشگاه بین المللی برگزار می شود، یک اقدامی را از پارسال شروع کرده ایم که گفته شد در حوزه ی شرکت های دانش بنیان باید دارای مدل های بومی باشیم. در این راستا از اساتید خارجی که در حوزه های مختلف زنجیره ی علم و فناوری و خلق ثروت کار کردند، 17 استاد خارجی از 14 کشور و 25 استاد ایرانی در 9 موضوع تخصصی نشست های تخصصی را داریم. مثلا در رابطه با این که چگونه تحقیقات را تبدیل به خلق ثروت کنیم و چگونه بتوانیم همکاری های علمی داشته باشیم یا در موضوعات روز دنیا مثل اینترنت اشیاء که یک بحث روز است و مرجع این موضوع که یکی از اساتید به نام است که برنده جایزه ی تورینک نوبل آی تی است و الان هم در تهران حضور دارند و در این نشست شرکت کرده اند.
تبادل تجربه هم وجود دارد؟
بله تبادل تجربه است که بسیاری از موارد باید رو در رو انجام شود. لفظ انتقال تکنولوژی به جذب تکنولوژی تبدیل شده است و جذب تکنولوژی به هضم تکنولوژی تبدیل شده است باید تکنولوژی بتواند در بدنه ی کشور و در پوست و گوشت و استخوان کشور نفوذ پیدا کند. انشالله روزی هیچ وارداتی نداشته باشیم مگر اینکه از مسیر همکاری های فناوری باشد. یک مسیراین اتفاق نمایشگاه است و این نمایشگاه با حمایت معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری مرکز همکاری علمی فناوری ریاست جمهوری با محوریت پارک فناوری پردیس است که امروز به یک قطب فناری در کشور تبدیل شده و هر بازدید کننده ی خارجی از این امکانی که در کشور ما وجود دارد متعجب می شود که توانسته ایم این حرکت را انجام دهیم. از اینجا به بعد بازی در دست فن آوران است نه تنها فن آوران بلکه دست سرمایه گذاران هم است زیرا فناوری تمام موضوع نیست و اقدامات دیگری هم برای تجاری سازی فناوری انجام دهیم متاسفانه مهارت ها در حوزه ی تجاری سازی کم است و باید به روز شود تلاش کرده ایم اساتید به نامی (مثل استادی که از اروپا در بحث بازاریابی محصولات هایتک در اینجا حضور دارد و ایشان یکی از به نام های دنیا و اروپا است) بهره مند شویم و تلاش ما بر این است که این تبادل تجربه ها وجود داشته باشد که انشالله بتوانیم در بین الملل و تعاملات اقتصادی دنیا جایگاه قابل توجهی را کسب کنیم.
اشاره کردید 83 شرکت خارجی از 14 کشور حضور دارند و 90 شرکت دانش بنیان داخلی هم حضور دارند زمانی که ما به نمایشگاه می آییم آیا با دو قطب از غرفه ها مواجه هستیم؟ یعنی قطبی که شاید نمایشگاه بخش داخلی باشد که به نظر می آید مثلا یک غرفه ی کوچک با مقداری دارو که در آن وجود دارد یا غرفه های فرنگی که امکانات بسیار ویژه ای در آن وجود دارد. آیا تمام آنها برابر هستند؟
غرفه هایی خواهید دید که شاید در یک نگاه با غرفه هایی که در نمایشگاه بین المللی است تفاوتی ندارد و محصولات را خواهید دید.
چند مورد که در بازدید گذرا شما به چشم خورده است و چیزی که اساسی باشد و جزء قله های اساسی است که در این نمایشگاه ارائه شده است چیست؟
در قله های ما انجمن صادر کنندگان محصولات بیو تکنولوژی غرفه ی بسیار خوبی دارد و محصولات هایتک که در بیوتکنوژی داریم واقعا غرور آفرین است که بیش از 20 دارو با بیس بیوتکنولوژی در کشور ساخته می شود. محصولاتی در حوزه ی IPT در آنجا ملاحظه می کنیم. محصولات داخلی در رابطه با همودیالیز خون داریم. در رابطه با غرفه های خارجی هم تمام شرکت هایی که حضور دارند پیش زمینه ی این را به آنها داده ایم که اینجا نمایشگاه تجاری نیست و هر کاری می خواهند انجام دهند باید با همکاری طرف های ایرانی آنها از مسیر همکاری مشترک باشد به گونه ای دفتر طراحی آنها باید در ایران باشد.
این موضوع دقیقا به چه معناست؟
ما تا به حال مقصد آمال و آروزهای تجار دنیا بوده ایم و شاهد این هستیم که محصول کشورهای دنیا در بازار ما وجود دارد اینها جزء نیازهای مردم است و باید وارد شود ولی براساس فرمایشات مقام معظم رهبری ما باید بتوانیم از تجارت صرف به سمت تولید مشترک برویم نه تنها در تولید مشترک بلکه بتوانیم دفتر طراحی مشترک داشته باشیم ما بتوانیم محصولات جدید را تولید کنیم بازار ما بازار قابل توجهی است.
80 میلیون جمعیت بازاری دارند که میتوانیم باآنها تعامل کنیم و بازار منطقه هم 350 میلیون جمعیت دارد و چون دسترسی های خوبی به بعضی از کشورها برای بازار منطقه داریم به آنها توجه کرده و آنها را ترغیب می کنیم که از مسیر این نوع همکاری وارد شوند و از واردات صرف پرهیز کنند یعنی از این مسیر اشتغال زایی هوشمند برای جوانان خوب کشورمان داشته باشیم.
اتفاق بسیار خوبی است و البته طبیعی است که از یک نمایشگاه نمی شود انتظار داشت که تمام انتظارهای هدف گذاری شده را بر آورده کند آیا گارانتی وجود دارد که حتما این اتفاق رخ دهد؟ به هر حال زمانی که بازار وجود دارد اگر از مسیر تعامل امکان نداشته باشد از مسیر ارتباطات غیر معمول اقدام میشودآیا گارانتی وجود دارد این شرکت ها در ایران در همین مسیر تعامل که هدف شما است قدم بردارند؟
در کشور ما سیاست هایی گذاشته می شود که طرف های خارجی به این سمت ترغیب شوند مثلا یکی از سیاست ها که اخیرا شروع شده این است که با طرف های خارجی قرار داد نمی بندیم و با یک شرکت داخلی قرار داد می بندیم و آن شرکت داخلی باید نشان دهد که با شما همکاری فن آورانه می کند که آن مذاکرات فن آورانه را شرکت داخلی متحمل شود.
در بدترین حالت این وضعیت از واردات صرف بهتر است.
از واردات صرف بهتر است که خط تولید وجود داشته باشد از خط تولید بهتر است که تحقیق و توسعه داشته باشیم از آن بهتر است که کاربردی بکنیم و این مسیری است که باید طی کنیم. بازار ما ناموس است اگر به این توجه داشته باشیم نباید بازارمان را به این راحتی از دست دهیم و نباید بر روی پیراهن های بازیکن تیم های مختلف مان آرم برندهای روز دنیا را داشته باشیم. باید روزی برندهای ما بر روی پیراهن های بازیکن کشورهای دیگر باشد و بتوانیم تبلیغات محصولات خودمان را داشته باشیم آن چیزی که اهمیت دارد گارانتی آن این است که سیاست هایی که در کشور گذاشته شده است به این سمت می رود ولی هنوز این سیاست ها کامل نیست و باید در طرف های ایرانی و هم در طرف های خارجی انگیزه ایجاد کنیم و این به تلاش جدی نیاز دارد. امروز بر اساس تاکیدات مقام معظم رهبری دولت محترم به این سمت میرود معاونت علمی فن آوری ریاست جمهوری تمام عزم خود را جزم کرده که این اتفاق رخ دهد این اتفاق شروع شده است ولی ابتدای راه است و این نمایشگاه یکی از دغدغه ها اقدامی است که باید انجام شود و این نمایشگاه تبلور این حرکت است و امیدواریم روزی باشد که ما در نمایشگاه مان بتوانیم محصولات هایتک جمهوری اسلامی را در کنار محصولات هایتک کشورهای دیگر داشته باشیم. باید بدانیم ما یک درصد جمعیت دنیا هستیم و 99 درصد جمعیت دنیا جای دیگری است ما در تولید علم توانسته ایم این نقش را بازی کنیم ولی فاصله ی بسیاری با یک درصد اقتصاد دانش بنیان داریم. باید همان گونه که خرمشهر را فتح کردیم بتوانیم این مسیر را نیز باز کنیم و بدانیم که امروز روزی است که اگر امکانات خودمان و شرایط تحریم باعث شد روی پای خودمان بایستیم، باعث شد خودمان سیستم های زیربنایی را بسازیم و حداکثر استفاده را بکنیم نکته ی مهم نیروی انسانی ما است نیروی انسانی جوان ما یک منبع ذی قیمتی است با نفت هم قابل مقایسه نیست و امروز در تولید و توسعه ی علم و فن آوری در دنیا نیروی انسانی نقش مهمی دارد، ما باید از این ویژگی استفاده شایانی داشته باشیم.
No tags for this post.