خون هشت پای قطبی آبی رنگ است !

پژوهشگران در تحقیقات جدید خود دریافتند که هشت پای قطب جنوب از خون آبی برخوردار است . مطالعات جدید نشان می دهد که سرپاوران یا سرپایان (cephalopod) که هشت پایان نیز جزئی از آنها بوده، دارای رنگدانه های آبی رنگ در خون خود هستند که باعث می شود تا در دمای زیر صفر درجه سانتیگراد نیز زنده بمانند . حتی این رنگدانه های آبی به آنها اجازه می دهد تا در دماهای بالا و با تغییرات بیش از حد آب و هوایی تطبیق پیدا کنند .

در اینجا بحثی مطرح است که چرا خون هشت پای قطب جنوب با نام علمی Pareledone charcoti از رنگدانه های آبی برخوردار است ؟

میخائیل اوئرمن (Michael Oellermann) از موسسه آلفرد وگنر (Alfred-Wegener) اظهار داشت : این نخستین پژوهش هایی است که با شواهد روشن و دقیق نشان می دهد ، خون هشت پاهای قطب جنوب دارای رنگدانه های آبی رنگ (haemocyanin) بوده که باعث می شود تا تغییرات عملکردی در بهبود بخشیدن به دریافت اکسیژن و رساندن آن به بافت ها در دمای صفر درجه را تحمل کند . او در ادامه اظهار داشت : این بسیار با اهمیت بوده چرا که همین مساله است که به صورت یک نکته برجسته باعث تفاوت ماهی های قطب جنوب با شرایط سرمای شدید در اقیانوس جنوبی می شود . همین نتایج حاکی از آن است که haemocyanin به بهبود بخشیدن اکسیژن در دمای بالاتر کمک می کند . این موجودات ممکن است که از نظر فیزیولوژیکی بهتر از سایر ماهی های قطب جنوب به مقابله با گرم شدن کره زمین بپردازند.

اقیانوس قطب جنوب با توجه به درجه حرارت بسیار پایین و سرمای سخت و شدید ، خانه و زیستگاه اینگونه هشت پاها و دیگر گونه های جانوری است . با این که یخ آب این منطقه حاوی مقدار زیادی اکسیژن است ، اما به سختی می توان اکسیژن را به بافت رساند چرا که سرمای شدید باعث می شود تا انتشار اکسیژن پایین بوده و غلظت خون افزایش پیدا می کند .

پژوهشگران در نظر دارند که بیشتر بر رنگدانه های آبی رنگ خون هشت پاهای قطب جنوب مطالعه داشته باشد آنها معتقدند تجزیه و تحلیل های همولنف haemolymph (معادل مایع در خون) هشت پای قطب جنوب اطلاعات بیشتری را در اختیار آنها قرار خواهد داد .

این تیم تحقیقاتی برای پژوهش های بیشتر دو هشت پا از دیگر گونه های هشت پایان را از آب و هوای گرم یکی هشت پای جنوب شرقی استرالیا (Octopus pallidus) و دیگری هشت پای دریای مدیترانه (Eledone moschata) جمع آوری کردند  .

قابل توجه است که همه این گونه جانوران دریایی  دارای سه قلب و رگ انقباضی هستند که همولنف (haemolymph) را در حالی که توسط پروتئین haemocyanin بسیار غنی شده ، پمپ می کنند . پروتئین haemocyanin حامل اکسیژن ، قابل مقایسه با هموگلوبین در انسان و دیگر جانوران است. در واقع این پروتئین به خون آبی رنگ منجر می شود که به جای خون قرمز اکسیژن را در بدن پردازش می کند .

قابل ذکر است که همه این هشت پاها حاوی خون آبی هستند اما خون هشت پای قطب جنوب نسبت به دیگر هشت پاها آبی تر بوده چرا خون آنها نسبت به دیگر گونه ها حداقل 40 درصد بیشتر حاوی haemocyanin است .    

پروتئین haemocyanin هشت پای قطب جنوب همچنین در شاتل اکسیژن بین آبشش ها و بافت نیز پیدا شده که در درجه حرارت بالای انجماد به مراتب بهتر عمل می کند . در واقع این جایی است که دیگر هشت پاها نسبت به هشت پای قطب جنوب عقب افتاده اند . این توانایی ممکن است که به هشت پاهای قطب جنوب کمک کرده تا بتوانند درجه حرارت گرمتر را که به سرمای آب قطب جنوب اضافه شده ، تحمل کنند .

لازم به ذکر است که این اطلاعات می تواند پاسخگوی شیوه زندگی خاص این جانور دریایی که تمایل دارد تا در آب های گرمتر ، آب های کم عمق و بخش های صخره ای زندگی کنند ، باشد .

این پژوهش ها و نتایج حاصل از آن در مجله پیشگامان جانورشناسی (Frontiers in Zoology) به چاپ رسیده است .

 

مترجم: احسان محمدحسینی

 

 

No tags for this post.