در دهه های اخیر، انقلاب اینترنت موجب به وجود آمدن انواع تازه ای از فناوری ها شده که می توانند تمام ابعاد زندگی و همچنین کسب و کارهای مختلف را تحت تاثیر قرار دهند. امروزه به کمک فناوری های نوینی نظیر اتصالات و ارتباطات بی سیم و سنسورهای مربوطه، ارتباطات همه جایی در سطح گسترده ای امکان پذیر شده است. در این میان، «اینترنت اشیا» پدیده نوظهوری است که علاوه بر توانایی ارتقای سطوح مختلف زندگی، دارای پتانسیل بالایی برای کسب درآمد است.
«اینترنت اشیا» تکامل جدیدی از اینترنت است که هدف آن توانمندسازی اشیای مختلف برای اتصال با هر چیز و هر شخص در هر زمان و هر مکانی است که این اتفاق در بستر شبکه های باسیم یا بی سیم اتفاق می افتد. چنین پدیده ای به ایجاد جهانی منجر می شود که کاملا دیجیتال و مجازی بوده و دارای حوزه های هوشمندتری را در انرژی، حمل و نقل، سلامت و … می باشد.
همانند هر فناوری دیگری، موج این فناوری نیز به کشور ما رسیده است و بر اساس پیمایشی که در مرکز تحقیقات مخابرات ایران برای ترسیم نقشه راه آن به منظور دستیابی به جایگاه مناسب در چشم انداز 1404 انجام شده، صنعت بهداشت و درمان به عنوان اولویت اصلی برای توسعه اینترنت اشیا شناسایی شده است. با این حال هنوز هیچ اولویتی از کاربردهای این فناوری در صنعت بهداشت و درمان تعریف و مشخص نشده است و لذا به نظر می رسد حوزه های کاربردی مربوطه در این صنعت برای به کارگیری اینترنت اشیا بایستی تعیین و مشخص شود.
«اینترنت اشیا» تکامل جدیدی از اینترنت است که هدف آن توانمندسازی اشیای مختلف برای اتصال با هر چیز و هر شخص در هر زمان و هر مکانی است که این اتفاق در بستر شبکه های باسیم یا بی سیم اتفاق می افتد.
در این راستا گروهی از محققین دانشگاه تهران و دانشگاه صنعتی شریف در پژوهشی کاربردی که به شیوه توصیفی انجام شده است، سعی کرده اند پاسخی درخور و علمی به سوالات زیر بیابند:
وزن هر یک از شاخص های کامیابی اقتصادی، کیفیت زندگی و حفاظت از محیط زیست برای ارزیابی کاربردهای اینترنت اشیا در بخش بهداشت و درمان ایران چقدر است؟
اولویت هر یک از کاربردهای اینترنت اشیا در بخش بهداشت و درمان ایران به چه ترتیب است؟
بدین منظور پژوهشگران فوق، پرسش نامه های علمی ویژه ای را در این خصوص طراحی نموده و در اختیار خبرگان آشنا با فناوری اینترنت اشیا که سابقه همکاری تجاری، ارائه خدمات یا مشاوره به بیمارستان ها و مراکز بهداشتی و درمانی را در زمینه استفاده از فناوری های نوین داشتند، قرار داده و سپس پاسخ های دریافتی از این افراد را با استفاده از روش های آماری خاص مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند.
نتایج این پژوهش نشان داد که مهم ترین شاخص ها برای توسعه پایدار «اینترنت اشیا» در بخش بهداشت و درمان به ترتیب شاخص کامیابی اقتصادی با وزن حدود 53 درصد و سپس افزایش کیفیت زندگی با وزن حدود 45 درصد است. در ادامه نیز شاخص حفاظت از محیط زیست با وزن حدود 3 درصد در رده بعدی قرار می گیرد. 
بر این اساس محققین فوق الذکر به سیاستگذاران حوزه بهداشت و درمان توصیه نموده اند که در توسعه فناوری های نوین از جمله فناوری «اینترنت اشیا» در بخش سلامت، بیش از همه بر معیارهای اقتصادی (مانند اشتغال زایی، جلوگیری از خروج ارز از کشور، درآمدزایی) تمرکز کنند. سپس به معیارهای اجتماعی (نظیر افزایش رفاه بیماران و شهروندان و همچنین افزایش رضایت کارکنان مراکز درمانی در استفاده از ابزارهای پزشکی) توجه داشته باشند. به علاوه این محققین معتقدند استفاده از فناوری اینترنت اشیا در حوزه های مدیریت بیماری های مزمن، نظارت بر بیماران و کنترل آلودگی بایستی مورد حمایت قرار گیرد، چرا که این اقدام بیشترین منافع پایداری را به دنبال دارد.
گفتنی است نتایج این پژوهش به صورت مقاله ای علمی پژوهشی در نشریه «مدیریت فناوری اطلاعات» که توسط دانشکده مدیریت دانشگاه تهران منتشر می شود، به چاپ رسیده است.
نویسنده: محمدرضا دلفیه
با اقتباس از: قاسمی، ر.، محقر، ع.، صفری، ح. و اکبری جوکار، م. 1395. اولویت بندی کاربردهای فناوری اینترنت اشیا در بخش بهداشت و درمان ایران: محرکی برای توسعه پایدار. مدیریت فناوری اطلاعات، 8(1): 176-155.
No tags for this post.