مسعود باقرزاده کریمی روز سه شنبه در کارگاه نقش فرهنگ در حفاظت از تالاب ها که در حاشیه پنجمین جشنواره بین المللی فیلم سبز در فرهنگسرای صبا برگزار شد، با اشاره به ضرورت ایجاد هم افزایی برای حفظ محیط زیست از طریق تلفیق ارزش میراث تاریخی و طبیعی، بر ضرورت ایجاد رویکرد فرهنگی در راستای حفاظت از تالاب های کشور تاکید کرد.
وی افزود: المان های فرهنگی بسیاری وجود دارد که جوامع بومی و محلی آنها را از تالاب ها گرفته اند به طور مثال موضوع پرنده مهاجر درنا در آذربایجان مبنای نامگذاری دختران و سرودن شعر و موسیقی شده است.
کریمی با بیان اینکه نقطه غفلت در موضوع توسعه، فرهنگ و محیط زیست است، اظهار کرد: فرهنگ و محیط طبیعی ارتباطی دو سویه و وابستگی عمیق به هم دارند تا جایی که حتی بخش عمده ای از تمدن های بزرگ بشری بر اساس همین المان های طبیعی شکل گرفته است.
وی افزود: البته این اقدام نیازمند برخورداری از حمایت مادی و معنوی بخش دولتی و خصوصی در کشور است.
معاون دفتر زیستگاه ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست اظهار کرد: به دلیل نقش، اهمیت و تاثیر فرهنگ ها و خرده فرهنگ ها بر حفظ محیط زیست، تلاشی جهانی برای حفظ این آثار در حوزه محیط زیست شکل گرفته است.
باقرزاده ادامه داد: این اقدام ذیل فعالیت شبکه جهانی تالاب و فرهنگ تعریف شده است به نوعی که می توان آن را مستندسازی تاریخ شفاهی تالاب ها در راستای فرهنگ سازی برای حفظ این اکوسیستم آبی دانست.
وی تاکید کرد: ارزش های فرهنگی و معنوی و نیازهای غیرمستقیم بشر به تالاب باید در سیستم ارزشگذاری اقتصادی این اکوسیستم محاسبه شود.
باقرزاده اشاره ای نیز به تفاوت طبیعت گردی و بوم گردی در تالاب ها داشت و گفت: طبیعت گردی به معنای آماده سازی طبیعت برای لذت بشر است در حالی که بوم گردی به معنای آماده کردن انسان برای لذت از طبیعت است.
** زوال فرهنگ حاشیه نشینی تالاب ها، در روند شتابان تخریب تالاب ها
در ادامه این کارگاه 'لیسا پورلک' دانشجوی دکترای برنامه ریزی محیط زیست دانشگاه تهران با اشاره به جای خالی فرهنگ در حفظ و مدیریت تالاب های کشور گفت: فراموش نکنیم روند شتابان تخریب و نابودی تالاب ها در نهایت منجر به زوال و نابودی فرهنگ ها و خرده فرهنگ های حاشیه تالاب ها خواهد شد.
وی افزود: اگر جایگاه واقعی انسان در چرخه طبیعت مشخص شود، بسیاری از چالش های کنونی محیط زیست برطرف خواهد شد.
پورلک با اشاره به عرصه وسیع تالابی در کشور همچنین جمعیت گسترده حاشیه نشین آن و وابستگی این جمعیت به اکوسیستم تالابی اظهار کرد: نادیده گرفتن نقش جوامع بومی و محلی حاشیه نشین تالابی در حفظ آن اشتباه بسیار بزرگی است و در این راستا می توان از الگوهای جهانی موفق همچون الگوهای اجرا شده در ژاپن استفاده کرد.
وی نیازسنجی، طراحی، اجرا و پشتیبانی و نظارت را چرخه مشارکت مردم محلی در مدیریت تالاب ها عنوان کرد و گفت: مردم بومی باید در برنامه ریزی، مدیریت و حفاظت از تالاب ها به ویژه در موضوع بوم گردی پایدار مشارکت داده شوند.
نگاه فرهنگی به تالاب ها، نتایج مثبت توسعه
آرزو اشرفی زاده کارشناس مسئول تالاب ها و رودخانه های کشور در سازمان محیط زیست نیز با اشاره به ادبیات رایج میان مردم حاشیه تالاب ها گفت: به نوعی می توان این نوع ادبیات را در دسته ادبیات فولکوریک جای داد و جایگاهی ویژه در اطلس فرهنگی تالاب های کشور برای آن منظور کرد.
وی افزود: یکی از نتایج مثبت توسعه، نگاه فرهنگی به تالاب ها، ارتقای مطالبات مردمی در حوزه محیط زیست و حفاظت از آن است.
لزوم پیشگامی فرهنگ بر هنر
محمد کبریا هنرمند حاضر در این کارگاه نیز با انتقاد از عدم حضور کارشناسان بخش فرهنگ و هنر در این نشست گفت: محیط زیست موضوعی بین رشته ای است و برای برطرف کردن معضلات آن باید اهالی حوزه های مختلف را به این بخش دعوت کرد، فرهنگ باید پیشگام تر از هنر باشد.
در ادامه این کارگاه مباحثی همچون ضرورت بررسی ارتباط فرهنگ و اقتصاد در حوزه محیط زیست، لزوم حفظ هویت های اجتماعی و فرهنگی با بهره مندی از میراث طبیعی، تشکیل شبکه ملی فرهنگ و تالاب ذیل کمیته ملی کنوانسیون رامسر در راستای برنامه شبکه جهانی فرهنگ و تالاب مطرح شد.
به گزارش ایرنا، پنجمین جشنواره بین المللی فیلم سبز 24 اردیبهشت ماه آغاز شد و تا 31 اردیبهشت در تهران و تمام مراکز استان ها ادامه دارد. سینما فلسطین، مرکز فرهنگی هنری صبا و سینما کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از مراکز نمایش دهنده فیلم ها و برنامه های این جشنواره در تهران هستند.