سالروز درگذشت هوشنگ سیحون

 وی معمار،طراح ، نقاش و مجسمه ساز مشهور ایرانی بود. سیحون در خانواده ای هنری به دنیا آمده بود.پدرش از پیشگامان موسیقی سنتی و مادرش از نوازندگان تار و سه تار بود.

هوشنگ سیحون از فعال ترین استادان دانشکده هنرهای زیبا و تنها استادی بود که دانشجویان خود را برای سفرهای تحقیقاتی و ایرانگردی به سفر می برد و همراه بقیه به کشیدن اسکیس هایی ار مناظر و بناهای روستایی می پرداخت. وی را می توان مهم ترین پیشکسوت معماری بناهای یادبود ایران دانست.

سیحون در طول سالهای فعالیت خود عضو شورای ملی باستان‌شناسی، شورای عالی شهرسازی، شورای مرکزی تمام دانشگاههای ایران و کمیته بین‌المللی ایکوموس (Icomos، وابسته به یونسکو در پیش ازانقلاب) بوده و به مدت ۱۵ سال مسئولیت مرمت بناهای تاریخی ایران را برعهده داشته است.وی همچنین  طراح بنای یادبودی آرامگاه بوعلی سینا و طراح آرامگاه‌های خیام ،نادر شاه افشار ، فردوسی و کمال الملک  بوده‌است.

طرح‌های او در کتابی به نام «نگاهی به ایران در پاریس» در سال 1973 و مجموعه دستاورد زندگی حرفه‌ای او (معماری – نقاشی) در کتابی به نام «هوشنگ سیحون در کانادا» در سال 1999 به چاپ رسیده است.

بنای حکیم بوعلی سینا

از بهترین و مشهورترین آثار سیحون بنای یادبود (مقبره)ابوعلی سینا در همدان است که ایده این طرح از بنای گنبد کاووس الهام گرفته و طراحی اش را در سال 1328 شروع کرد و اجرای آن را در سال 1331 به پایان رساند . در این بنا از سنگ های عظیم وتیرهای بتنی افقی به شکلی نمایان (Expose ) بهره جسته است.جزییات نصب کلاهک به ستون های باریک و ظریف و فرورفتن (میل) در داخل ساختمان بسیار جالب و دیدنی است.هوشنگ سیحون به خوبی موفق شده است خصوصیات جاودانه و جهانی حکیم را در فضای معمارانه به نمایش بگذارد.

آرامگاه نادر شاه افشار

این ساختمان براساس دو شکل اصلی هندسی یعنی مربع و مثلث طراحی شده وطرح راهنما مبنای آن را تشکیل می دهد که چندین سال پیش در مشهد و کلا از سنگ خارای با قطعات بزرگ به اشاره به صلابت و عظمت نادرشاه به وجود آمده است. تندیس قرار گرفته بر بالای آن، سلحشوری و قهرمانی سلطانی را می‌کند که سوار بر اسب با تبرزین مشهورش دیده می شود .

ابتکار قرنیز در این است که در پوشش بین دو ستون تکنیک ساده شده و مدرن طاق ضربی های قدیم به کار رفته است.مثلث های کلیدی متساوی الاضلاع و بقیه نیز مثلث قائم الزاویه هستند  که در بالا به صورت مورب برش خورده است.مساحت کلی این آرامگاه 14 هزار مترمربع است .باغ از چهار طرف به چهار خیابان متصل است و دیواری از سنگ گرانیت که نرده های آهنی در آن به کار رفته به نقش تبرزین دور مقبره کشیده شده است.

بنای یاد بود خیام

در مرداد 1335 انجمن آثار ملی در نامه ای از هوشنگ سیحون خواست که بنایی متناسب و درخور شخصیت علمی و هنری خیام طراحی کند.

هوشنگ سیحون در باره ایده اصلی کار گفته بود: بنای یادبود و آرامگاه خیام باید طوری ساخته  می‌شد که باز باشد .

 خیام دارای سه شخصیت است: ریاضیدان ،منجم و شاعر که باید هرسه شخصیت در بنا نشان داده می شد. دایره کف به ده قسمت تقسیم شد به طوری که برج یاد بود بر 10 پایه مستقر باشد،عدد 10 اولین عدد دورقمی ریاضی و پایه بسیاری از اعداد است و سمبل دانش ریاضی خیام است از طرف دیگر حوض ها با کاشی فیروزه که در مجموع قسمتی از ستاره را نشان می دهند به تعداد هفت فلک و هفت آسمان و هفت تپه باز به دانش ستاره شناختی و نجوم خیام اشاره دارد.

ارتفاع مقبره 22 متراست و استخوان بندی آن فلزی محاط ر پوشش بتنی است.مقبره خیام از لحاظ معماری در زمان خود یکی از بهترین بناهای ساخته شده است.

سیحون کارهای کوچک و ظریف متعددی هم در جای جای شهر تهران ساخته است که دارای کارکترهای خاصی هستند ولی می توان گفت این سه بنای یادبود از بهترین و ماندگارترین کارهای این معمار ایرانی است که توانسته باهرطرح خود شخصیت ها و چهره تاریخ را زنده نگه دارد و متناسب با جایگاه آن ها آرامگاه و بنای یاد بودی به جای بگذارد.

گفتی است؛ سیحون در کنار معماری، به نقاشی از مناظر و روستاهای ایران می‌پرداخت و نمایشگاه‌هایی از آثار خود را، در ایران و در خارج از ایران برپا کرده‌است. آثار وی در نمایشگاهی در دانشگاه ماساچوست در سال ۱۹۷۲ در کنار آثار هنرمندانی چون پیکاسو و سالوادور دالی به نمایش درآمد. در این نمایشگاه تابلویی از «کلاف‌های خطی» را به نمایش گذاشت که در آن از خطوط موازی و پر پیچ و تابی استفاده کرده بود، که همدیگر را قطع نمی‌کردند. دانشگاه‌هایی مثل MIT، هاروارد، واشنگتن و برکلی مجموعه‌ای از نقاشی‌های او را گردآوری کرده و نگهداری می‌کنند.

 

 

گزارش:مهگل غفاری

No tags for this post.