ریزگردها می توانند دارای قطری به اندازه ۲.۵ تا ۱۰ میکرون و تقریبا ۳۰ برابر کوچکتر از اندازه عرض موی سر انسان باشند.
ریزگردهایی که دارای قطر ۱۰ میکرون هستند، شامل گرد و غباری می شوند که به وسیله خودروها، باد، دود حاصل از آتش و به خصوص کربن از سوزاندن سوخت های فسیلی، مانند زغال سنگ، نفت و چوب بوجود می آیند.
این ذرات به اندازه کافی کوچک هستند تا در هنگام نفس کشیدن وارد ریه افراد شوند.
اما ذرات «فوق ریز» که دارای قطر ۲.۵ میکرون هستند، فقط از طریق میکروسکوپ قابل رویت اند و از هر نوع احتراقی تولید می شوند. این ذرات به اندازه کافی کوچک هستند تا از راه ریه ها وارد خون شوند و اثرات مخربی بر روی سیستم خون رسانی قلب بگذارند.
بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی بسیاری از شهرها در کشورهای در حال توسعه دارای ریزگردهایی با قطر ۱۰ میکرون هستند اما ریزگردهای با قطر ۲.۵ میکرون بعنوان معیار اصلی برای سنجش اوضاع وخیم آلودگی هوا محسوب می شوند.
بسیاری از کشورهایی که دارای درآمد پایین هستند از سطح بالای ریزگردهای ۱۰ میکرون بر خوردار اند که طبق گفته سازمان بهداشت جهانی هر دوی آنها مرگبار هستند.
بر اساس اعلام این سازمان، شهر زابل از ایران دارای ریزگردهایی با قطر ۲.۵ میکرون است و در تابستان دمای زابل به ۴۰ درجه و حتی بیش از ۴۰ درجه می رسد. زابل دارای توفان های بی وقفه گرد و غبار از سمت شمال و جنوب منطقه خود است. همچنین خشک شدن تالاب هامون به شرایط ناگوار اقلیمی این منطقه افزوده شده است. در سال گذشته میلادی میزان آلایندگی این شهر به ۴۰ برابر حد مجاز رسید که باعث مختل شدن شرایط زندگی در این شهر شد.
در همین حال محسن سلیمانی، مدیر پروژه ملی حفاظت از تالاب های ایران در گفتگو با گاردین گفته است: آلودگی شهر زابل با شهرهای صنعتی مانند تهران و پکن متفاوت است در واقع وزش بادهای ۱۲۰ روزه در شهر زابل هر سال به وخیمتر شدن توفان های گرد و غبار در این شهر می افزایند.
وی افزود: خشک شدن تالاب هامون و همچنین سوء مدیریت در منابع آبی که در گذشته اتفاق افتاده است به این بحران بیشتر دامن زده است. وی در ادامه گفت: به دلیل خشک شدن تالاب هامون ۷۰۰ هزار فرصت شغلی در این منطقه از دست رفته است.
کاوه مدنی، استاد مدیریت محیط زیست امپریال کالج لندن نیز در همین باره به گاردین گفت: از جمله عوامل افزایش آلودگی در ایران به این موضوع بر می گردد که ایرانی ها توسعه زیرساختارهای خود را بدون توجه به عواقب بلند مدت زیست محیطی در پیش گرفتند که تاثیرات محیطی در آنها ارزیابی نشده است.
وی تصریح کرد: توسعه ناپایدار در ایران منجر به آلودگی هوا، توفان های گرد و غبار، خشک شدن دریاچه ها و رودخانه، کاهش سطح آب های زیر زمینی، جنگل زدایی و بیابان زدایی شده است.
مدنی همچنین گفت: درگیری بر سر رودخانه هیرمند با افغانستان منجر به کمبود آب در این رود شده است که نتیجه آن وخیم تر شدن توفان گرد و غبار در این منطقه بخصوص برای کسانیکه در نزدیکی تالاب هامون زندگی می کنند، شده است.
بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی شهر دیگری که می تواند نامزد یکی از آلوده ترین شهر دنیا باشد، «آنیتشا» در نیجریه است که دارای ریز گردهایی با قطر ۱۰ میکرون است.
به دلیل استفاده وسایل حمل و نقل موتوری از سوخت های بی کیفیت و همچنین دود حاصل از سوزاندن زباله ها، دود کشتی های قدیمی و کارگاهای تولید آهن موجب وخیم شدن آلودگی این شهر شده است.
بر اساس آزمایشهایی که روی هوای «آنیتشا» صورت گرفته، در هر متر مربع ۵۹۴ میکروگرم ریزگردهایی با قطر ۱۰ میکرون و ۶۶ میکرو گرم ریزگردهای مرگبار ۲.۵ میکرونی دیده شده است. این آمار نشان می دهد که شرایط آلودگی هوا در این شهر دو برابر بدتر از میزان آلایندگی در شهرهای آلوده ای همچون تهران، کابل و پکن است.
همچنین در آرمایشی که بر روی آب این شهر صورت گرفت، سطح بالایی از آرسنیک، جیوه، سرب، مس و آهن به دلیل رها شدن پساب های صنعتی کارخانجات در آن دیده شد.
به گزارش مهر به نقل از گاردین، بدین ترتیب می توان گفت که شهر «زابل» از ایران و «آنیتشا» از نیجریه می توانند بعنوان دو نامز آلوده ترین شهرهای جهان را به خود اختصاص دهند.
No tags for this post.