نباید با هجویات و طنز سطحی مخاطب جذب کرد

یکی از مجریان جنجالی کشور که پس از مدتی دوری از تلویزیون، این روزها دوباره اجازه پیدا کرده جلوی دوربین ظاهر شود، در یک برنامه به ظاهر علمی، به میهمان این برنامه توهین کرده است، نکته جالب توجه این است که این برنامه ضبط شده بوده و در دفاع از این عمل مجری، رفتار وی سناریویی از پیش تعیین شده و نمایشی توضیح داده شده است.

دکتر علی گرانمایه پور، کارشناس ارتباطات و استاد دانشگاه در گفت و گو با خبرنگار سیناپرس در رابطه با رفتارهای این چنینی که به تازگی بارها و بارها از رسانه ها و به ویژه صدا و سیما مشاهده شده است گفت: برنامه هایی که از صدا و سیما پخش می شود به دو شکل است، یکی برنامه هایی که به صورت ضبط شده که قابل دستکاری است و دیگری برنامه های زنده؛ در برنامه های زنده پخش به نحوی است که چه مجری و چه دیگر شرکت کنندگان برنامه دیالوگی نداشته باشند که ماهیت و شان آن برنامه را زیر سوال ببرد.

وی افزود: از صدا و سیما برنامه هایی با محتواهای متفاوت پخش می شود، برنامه های سیاسی، ورزشی و…اما نکته ای که وجود دارد، این است که صدا و سیما در پرداختن به طنز بلاتکلیف است. به این معنا که به جای شیرینی بیان به سمت لودگی و بی ادبی می رود.

گرانمایه پور تصریح کرد: یکی از مشکلات صدا و سیما این است که اگر قرار است در برنامه های این سازمان طنز وجود داشته باشد، نه باید سیاسی باشد، نه جامعه را نقد کند و نه به قشر خاصی بپردازد. بنابراین، برنامه هایی که خارج از این دایره تهیه می شود دیگر طنز نیست، بلکه لودگی است.

صدا و سیما در پرداختن به طنز بلاتکلیف است. به این معنا که به جای شیرینی بیان به سمت لودگی و بی ادبی می رود.

ناظران صدا و سیما با فرهنگ عمومی جامعه آشنا نیستند

وی با بیان اینکه طنز اگر نقد اجتماعی نداشته باشد به سمت لودگی می رود ادامه داد: نکته دیگری که وجود دارد این است که صدا و سیما و تهیه کنندگان در کپی کاری در برنامه های شرقی و غربی به صورت ناشیانه عمل می کنند. مشکلی که وجود دارد این است که باید این برنامه ها را بومی کنند و اینجاست که با مشکلاتی مواجه می شوند.

این استاد دانشگاه عنوان کرد: در اینجا بحث شخص خاصی مطرح نیست، اما بسیاری توهین ها و مشکلاتی که از رسانه ملی منتشر می شود به این دلیل است که صدا و سیما در پخش برنامه ها عجول است. دیگر اینکه به نظر می رسد ناظران صدا و سیما با فرهنگ عمومی جامعه و مخاطبان چندان آشنا نیستند.

وی تصریح کرد: اگر ماهیت برنامه های علمی، اجتماعی، طنز، سرگرمی و … آگاهی بخشی، شعور دادن به مردم و احترام به اقوام و ارتقای سطح علمی مخاطب نباشد این برنامه مردود است.

این کارشناس رسانه تاکید کرد: یکی از طنزپردازان به نام با ساخت طنز تلخ ،شکاف عمیق موجود در جامعه را با پرداختن به قشر خاصی از افراد جامعه آغاز کرد که با انتقادات بسیاری مواجه شد بنابراین، مجبور شد برنامه دیگری تهیه کند که هنوز که هنوز است  وپس از هفته ها که از آغاز این برنامه میگذرد متوجه نشدم این فرد با ساخت این برنامه چه پیامی می خواهد بدهد؟

وی ادامه داد: به نظرم رسانه های کشور و به ویژه صدا و سیما استراتژی ندارند. اگر هم استراتژی و دستورالعمل دارد اجراکنندگان دارای ضعف هستند. از این رو، به نظر می رسد صدا و سیما نیازمند طرح و برنامه جدیدی است.

گرانمایه پور اظهار کرد: فارغ از اینکه یک برنامه علمی، اجتماعی و سیاسی باشد باید به این موضوع نگاه کرد. زمانی که یک رسانه محتوا و نیروهای با انگیزه نداشته باشد حتی اگر برنامه علمی باشد که ماهیتش مشخص است می رسد به جایی که مشاهده کردیم.

مخاطب امروز صدا و سیما مخاطبان دهه 60 و 70 نیستند، مخاطب امروزی ایران مخاطبانی هستند که وقتی پای تلویزیون می نشینند با صدها شبکه ماهواره ای مواجه هستند. در اینترنت صدها کانال خبری و علمی را رصد می کنند. بنابراین، ذائقه مخاطب امروزی، شعور و درک و سواد رسانه ای مخاطبان تغییر کرده است.

وی افزود: مخاطب امروز صدا و سیما مخاطبان دهه 60 و 70 نیستند، مخاطب امروزی ایران مخاطبانی هستند که وقتی پای تلویزیون می نشینند با صدها شبکه ماهواره ای مواجه هستند. در اینترنت صدها کانال خبری و علمی را رصد می کنند. بنابراین، ذائقه مخاطب امروزی، شعور و درک و سواد رسانه ای مخاطبان تغییر کرده است.

گرانمایه پور ادامه داد: دیگر نمی توان در یک برنامه علمی که باید هدفش ترویج علم و شعور و آگاهی باشد، با دست انداختن به هجویات و طنز سطحی مخاطب جذب کرد. بنابراین به نظر می رسد عمر اینگونه برنامه های تهی و سطح پایین دیگر به اتمام رسیده است.

هدف در اینجا نقد برنامه و شخصی خاص و اینکه مجری چه نقاط قوت و ضعفی دارد یا برنامه از کجا تقلید کرده است، نیست بلکه هدف، بررسی نگاه و عملکرد مجریانی است که در کشور ما در برنامه های ترکیبی به ناخدا و ستاره بلامنازع برنامه ها تبدیل می شوند؛ مجریانی که یادشان رفته قرار است چه چیزی را به مخاطب و شرکت کننده برنامه‌شان بیاموزند.

مخاطبان امروزی دیگر به این تصاویر نمی خندند و این فرم برخورد با مخاطب مدتی است که دیگر انتظار نمی‌رود در رسانه‌های رسمی و فرهنگی مورد استفاده قرار گیرد.

رسانه ملی که قرار است اخلاق و علم را ترویج دهد حالا در قالب یک برنامه به ظاهر علمی که قطعا مخاطبان خاص خودش را دارد دست به تحقیر و تمسخر شخصی می زند که به قول معروف سن و سالی از وی گذشته و دارای خانواده و زن و فرزند است.

به نظر می رسد، آنچه باید به طور جدی در دستور کار رسانه ملی قرار گیرد این است که برای ورود به این رسانه و فعالیت در آن، به ویژه در بخش اجرا، گزینش‌های سخت‌گیرانه تری صورت بگیرد.

 

گفتگو: هانیه حقیقی

No tags for this post.