دکتر آرش نیک خلق متخصص اعتیاد در این خصوص گفت:اعتیاد به عنوان یک عامل چند علیتی قادر است مشکلاتی را برای فرد وجامعه ایجاد کند. درزمینه خشونت ورفتارهای تکانشی، اعتیاد می‌تواند به دلایل گوناگون نقش مهمی داشته باشد .اولین دلیل آن این است که زمانیکه فرد ماده مخدر را استفاده می‌کند ادراک او دچار اختلال شده و محیط اطراف واطرافیان را به شکل دیگری درک کرده واین امرموجب بروز رفتارهای خشونی در او می شود.بطور مثال بدبینی به افراد پیرامون وتوهمی که بر اثر مصرف مواد مخدر به فرد دست می‌دهد. مضاف بر اینکه مواد مخدر در عین حال که توهم زا هستند اختیارات قشری مغز را از فرد می‌گیرند؛این موضوع در خصوص انواع واقسام مواد مخدر وهمچنین الکل صادق است.الکل ماده محرکی است که در افراد حالت افسردگی وسرکوب گر ایجاد کرده وفردیکه الکل مصرف می‌کند رفتارهایی نظیر سرخوشی بی حد،درگیری ونزاع را بروزمی‌دهد.درواقع الکل اختیاراتی که قشر مغز برای انسان گذاشته است را محدود می‌کند .
اختلالات سلولی، عارضه ای جدی
وی افزود: در کل مواد مخدر والکل موجب میشود اختلالی در سطح مولکول وسلول در مغز ایجاد شود وتمام گیرنده‌های سلولی دستخوش هیجان شدیدی شود که باعث از بین رفتن هویت فردی ومنفک شدن از اجتماع وبروز اختلالات هیجانی شود.یک سری از مواد مانند" نمک حمام" علاوه بر اینکه باعث ایجاد توهمات وهیجانات فردی می‌شوند وفرد را به سمت رفتارهای غیرطبیعی سوق می‌دهند،باعث می‌شوند که قسمت کنترل کننده مغز از قسمت اجرایی آن منفک شود و وی بدون اینکه اراده داشته باشد رفتارنادرستی را مرتکب میشود.
مواد محرک موجود در مغز
این متخصص اعتیاد ضمن اشاره به این موضوع که مواد مخدر ذاتا محرک نیستند گفت: این مواد از مواد محرک درون مغز استفاده می‌کنند در نتیجه سلولهای مغزکه توانایی تحمل مصرف مواد مخدر را ندارند تخریب می‌شوند.این مواد عبارتند از"دوپامین" ماده‌ای که در مغز وجود دارد ومنشاء لذت است "، سروتئین "ماده دیگری است که همانند دوپامین در مغز تشکیل شده ودر نبود آن فرد دچار افسردگی میشود "،آندورفین" موجود در مغز هم ماده ای شبه مرفین است که منشاء بیدردی ،آرامش وضد اضطراب بوده وزمانیکه فرد مورفین استفاده کند این مورفین طبیعی وداخلی در بدن مجددا ساخته نمی‌شود ودر صورت عدم مصرف آن فرد دچارافسردگی واضطراب شده که این اختلالات روحی سرمنشاء بروز یک سری رفتارهای تکانشی نظیر خودکشی وغیره است.در این حالت سلوهای مغز دچار تخریب شده وگفتنی است این امر در عرض یک لحظه اتفاق نمی‌افتد وبه مرور ایجاد میشود.
متأسفانه کنترل دقیقی بر روی محافل مصرف دخانیات بویژه قلیان در کشور ما وجود نداشته واغلب افراد از این موضوع غافل هستند که قلیان وسیگار به عنوان دریچه ورود به انواع اعتیاد بوده ومبارزه با این دخانیات کمک بزرگی به کاهش آمار اعتیاد در کشور خواهد کرد.
ترکیب مواد مخدر وافزایش تنش فردی
دبیرعلمی انجمن زندگی بدون دخانیات در ادامه گفت:مواد دیگری نظیر حشیش علاوه بر اینکه آسیب‌های جدی بدون بازگشت برای بدن ایجاد می‌کند،قادر است به کروموزوم‌های فرد آسیب رسانده وبه لحاظ مادرزادی نواقصی برای وی ایجاد کند به طوریکه فرزندان فرد را هم دچار مشکل کند..
از طرفی اکثر افراد سوءمصرف یک ماده را نداشته وچند ماده را با هم مصرف می‌کنند.بطور نمونه هروئین را باشیشه ویا حشیش را با الکل مصرف کرده واین مسأله باعث تشدید طوفان مغزی شده وریسک ارتکاب رفتار خشونت آمیز را بالا می‌برد واز آنجاییکه این مواد در آزمایشگاه‌ها ی غیر مجاز به صورت غیر علمی تولید می‌شوند ، باعث ناخالص بودن مواد ووجود موادمحرکی در ترکیب ماده مخدر شده که قطعا تنش را در فرد مصرف کننده بالا می‌برند.
وقتی جنایت استعداد فردی است
عضو هیأت مدیره موسسه پات «کانون پیشگیری از دخانیات»افزود:افراد مصرف کننده اصولا به اطرافیان خود بدبین هستند ودر بیشتر موارد هم مصرف کننده‌های مواد خصوصا شیشه در اثر مصرف مداوم با کاهش ماده دوپامین در بدن مواجه شده ومجبور هستند دوز مصرفی خود را برای کسب لذت بالا ببرند ولی هیچ گاه به لذت اولیه نمی‌رسند در نتیجه دچار یک حالت افسردگی وناامیدی شده واین مسأله اساس ارتکاب جرم وجنایت در آنها میشود.این رفتار مزید بر توهمات وبیماریهای جسمی روحی ناشی از مصرف شیشه است.از طرفی یک سری از افراد زمینه ارتکاب چنین اعمالی را دارند ومصرف کننده مواد هم هستند در نتیجه تنها مواد زمینه ساز بروز چنین رفتاری در افراد نبوده بلکه خود از ابتدا چنین استعدادی را دارند.
راهکار حل آسیب
وی در خصوص راهکار مقابله با اعتیاد وبروز رفتارهای خشونت آمیز اظهار داشت: اغلب جرم وجنایاتی که وقوع می‌پزیرد بر اساس توهماتی است که به فرد مصرف کننده دست می‌دهد وغیر از مساله سلولی که منجر به ایجاد چنین حالتی درفرد میشود رفتار اطرافیان فرد معتاد خود زمینه ساز چنین حالتی است به طوریکه اگر فرد را مرتب تحقیر کنند وبه او بها ندهند باعث تشدید حالت بدبینی در او می‌شوند. بر این اساس اطرافیان باید بدانند اعتیاد یک بیماری است وسعی کنند از پایین آوردن اعتماد به نفس معتاد خودداری کنند.
نکته بعدی این است که متأسفانه اغلب درمان اعتیاد در کشور ما درمانی چندگانه و غیر اصولی است .بیشتر کمپ‌های ترک اعتیاد بصورت سنتی وغیر علمی افراد را ترک می‌دهند واین افراد در این کمپ‌ها در معرض انواع رفتارهای تحقیر آمیزوخشونتها قرار می‌گیرند واین مسأله آنهارا مستعد ارتکاب جرم می‌کند .توصیه میشود متولیان درمان اعتیاد با ریشه علمی سعی در ریشه کنی اعتیاد داشته باشند وخصوصا وزارت بهداشت هم نظارت خود رابر این موضوع بیشتر کرده تا درمان اعتیاد ریشه‌ای انجام شود تا شاهد عواقب کمتری از آن باشیم.
وی در انتها افزود: نکته دیگر اینکه در کشور ما برای درمان مواد مخدری نظیر انواع افیون‌ها پروتکل مناسب وداروهای خوبی وجود دارد لیکن برای موادی نظیر حشیش ،توهم زاها وانواع روان گردان نظیر شیشه درمان دقیقی نداشته وداروهایی که خط اول درمان این مواد هستند هنوز پوشش داده نشده‌اند.یکی از معضلات اصلی کشور ما کمبود نیروهای درمانگر ومتخصص در زمینه ترک موادی نظیر شیشه است.
متأسفانه کنترل دقیقی بر روی محافل مصرف دخانیات بویژه قلیان در کشور ما وجود نداشته واغلب افراد از این موضوع غافل هستند که قلیان وسیگار به عنوان دریچه ورود به انواع اعتیاد بوده ومبارزه با این دخانیات کمک بزرگی به کاهش آمار اعتیاد در کشور خواهد کرد.
گفتگو:اعظم صفایی
No tags for this post.