به گزارش ستاد ويژه توسعه نانو رياست جمهوري،ديابت يكي از شايعترين بيماريهايي است كه بسياري از افراد جامعه به آن مبتلا هستند. پيشبيني ميشود تعداد مبتلايان به اين بيماري از 171 ميليون نفر در سال 2010 به 366 ميليون نفر در سال 2030 برسد.
يكي از پيامدهاي ابتلا به اين بيماري عدم بهبود يا روند بسيار كند بهبود زخمهاست. غلظت بالاي گلوكز مانع از پيشرفت مراحل مختلف فرايند بهبود و ترميم زخم ميگردد. ازاينرو معرفي روشهايي كه بتوان بهوسيله آنها روند ترميم زخم را تسريع كرد، يكي از اقدامات ضروري در جهت پيشگيري از وخامت شرايط جسمي بيمار است.
دكتر عادله قلي پور كنعاني محقق دانشگاه صنعتي اميركبير، توليد پوششهاي پليمري متشكل از نانوالياف جهت تسريع روند درماني زخم را بهعنوان اهداف دنبال شده در اين طرح معرفي نمود.
استفاده از اين پوشش نانويي علاوه بر افزايش سرعت ترميم زخمها، كاهش هزينه ترميم زخمها به دليل چند منظوره بودن اين پوششها را نيز به دنبال دارد.
قلي پور ضمن تشريح خصوصيات يك پوشش ايده آل، خواص برجسته اين پوشش توليد شده در اين طرح و نحوه عملكرد آن را بدين شرح بيان كرد: پوششهاي مناسب براي ترميم زخم بايد داراي خصوصياتي از قبيل ضد ميكروب بودن و تخلخل باشد. پوششهاي نانويي به دليل تخلخل بالا بهراحتي ميتوانند چرك، خون و عفونت را از روي زخم خارج كنند. همين امر موجب مرطوب شدن پوشش و عدم چسبندگي پانسمان بر روي زخم و تنفس پذير بودن پانسمان را موجب ميگردد.
به گفته وي پليمر به كار رفته در توليد اين پوشش، پليمر كيتوسان است كه علاوه بر دارا بودن ويژگي ضدميكروبي، به دليل شباهت ساختار شيميايياش به كلاژن موجود در بافتهاي طبيعي وقتي به شكل نانوالياف بر روي بافت آسيبديده قرار ميگيرد، شرايط ماتريس خارج سلولي طبيعي را براي زخم شبيهسازي ميكند. بدين ترتيب فيبروپلاست بهسرعت از طريق ايجاد سيگنالهاي بيوشيميايي به ناحيهي زخم جذب شده و ترميم با سرعت بالاتري اتفاق ميافتد.
قلي پور در ادامه به بيان مراحل توليد و ارزيابي اين پوششهاي نانويي پرداخت و افزود: در مرحله اول پليمرهاي موردنظر (كيتوسان، پلي ونيل الكل و پلي كاپرولاكتون) تهيه شده و محلول همگن از مخلوط دو و سهجزئي از پليمرهاي نامبرده توليد شد. در مرحلهي بعد، پارامترهاي فرايند الكتروريسي تعيين شده و داربستهاي نانوليفي بي بافت توليد شد.
وي تصريح كرد: آزمونهاي SEM، FTIR، DCS، تخلخل سنجي و استحكام سنجي بر روي پوشش حاصل شده انجام شد و در نهايت از اين پوشش جهت ترميم زخم ايجاد شده بر روي بدن موش صحرايي مورد استفاده قرار گرفت.
محقق دانشگاه صنعتي امير كبير خاطر نشان كرد: نتايج حاصله نشاندهنده اثر فوقالعاده مناسب پوششهاي نانويي در ترميم زخمهاي ديابتي است، بهطوريكه پس از گذشت بيست روز زخمهايي كه با پوشش نانويي پانسمان شده بودند بهطور كامل ترميم شدند.
از طرح حاضر دو اختراع با عنوانهاي توليد زخم بندهاي نانوليفي مخلوط كيتوسان-پلي وينيل الكل بهمنظور ترميم زخمهاي برشي تمام عمق به شمارهي ثبت 73384 و توليد وبهاي نانوليفي چندلايه از كيتوسان و پلي كاپرولاكتان بهمنظور افزايش خواص مكانيكي وب و كاربرد آن در ترميم زخمهاي برشي و سوختگي به شمارهي ثبت 73391 به ثبت رسيده است.
اين تحقيقات حاصل تلاشهاي دكتر عادله قلي پور كنعاني- محقق دوره پسادكتراي دانشگاه صنعتي اميركبير- دكتر سيد هژير بهرامي- عضو هيأت علمي دانشگاه صنعتي اميركبير- و دكتر شهرام رباني- عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران- است. نتايج اين كار در مجله IET Nanobiotechnology (جلد 10، شمارهي 1، سال 2016، صفحات 1 تا 7) به چاپ رسيده است.