علی عامری سیاهویی در گفت و گو با ایرنا با اشاره به روند تخریب جنگل ها در ایران به عنوان یكی از معضلات فراروی كشور گفت: تنها هفت درصد از سطح كشور، جنگل است و در حقیقت، سرانه جنگل به ازای هر ایرانی تنها 0.2 است، در حالی كه در كشورهای همسایه مانند روسیه 47 درصد سطح این كشور و در برزیل 55 درصد سطح آن جنگل است.
عامری با اشاره به این كه در هر ثانیه 360 متر و در هر پنج سال یك میلیون هكتار جنگل در ایران حال از بین رفتن است، گفت: پیش بینی ها نشان می دهد كه اگر روال تخریب جنگل های ایران به همین شكل پیش رود، در 40 تا 60 سال آینده جنگل های ایران به صفر خواهد رسید.
افزایش 1.5 درجه ای دمای زمین در ایران و تاثیرات محیط زیستی آن
وی با اشاره به بحث تغییرات اقلیمی و تاثیر آن بر محیط زیست گفت: بر اساس آمار منتشر شده در 50 سال اخیر دمای كل زمین 85/0 سانتی گراد افزایش یافته است، اما دمای زمین در ایران در این چند سال 1.5 درجه افزایش یافته است.
عامری افزایش 1.5 درجه ای دمای زمین ایران را زنگ خطر بسیار جدی برای بخش محیط زیست عنوان كرد و گفت: به ازای یك درجه افزایش دما نیاز آبی 17 درصد افزایش پیدا می كند.
چالش های زیست محیطی ناشی از افزایش 1.5 درجه دمای زمین در ایران
وی خاطرنشان كرد: تغییر در جوامع گیاهی، تركیب فلور گیاهی و فون جانوری كه تاثیر مستقیمی بر تنوع زیستی ما دارند، از تبعات افزایش دما خواهد بود.
معاون بیولوژیك سازمان حفظ نباتات تاكید كرد: اگر تاثیر این گرمایش و تغییرات اكولوژیكی بر تنوع زیستی كشور جدی گرفته نشود، در آینده چالش های جدی در حوزه تنوع زیستی، كشاورزی پایدار و محیط زیست پایدار خواهیم داشت.
كاهش رطوبت سطحی خاك
عامری كاهش رطوبت سطحی خاك را نیز یك معضل اساسی توصیف كرد و گفت: تغییر تیپولوژی و ساختار گیاهان جنگلی یك مشكل اساسی خواهد بود و در آینده نیز تغییر سطح آب خلیج فارس، دریای عمان می تواند تهدیدآمیز باشد.
انقراض بسیاری از ذخایر ژنتیكی كشور
وی انقراض بسیاری از ذخایر ژنتیكی ارزشمند كشور را تهدید مهم دیگری خواند و وجود یك گونه موجود زنده در طبیعت را حاصل میلیون ها سال زمان و صرف انرژی توصیف كرد و گفت: تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین زنگ خطری مهمی برای انقراض بسیاری از ذخایر ژنتیكی كشور در آینده است كه باید برای آن فكر شود .
پیش بینی افزایش 2.5 تا 4.1 درجه ای دمای هوای ایران
عامری با اشاره به عضویت ایران در كنوانسیون رسمی تغییرات آب و هوایی (پروتوكل كیوتو) و كنوانسیون استكهلم گفت: به طور متوسط سالانه هفت میلیون تن دی اكسید كربن وارد محیط زیست می شود كه اگر این روند به همین صورت پیش رود، در آینده دمای ایران 2.5 تا 4.1 درجه افزایش می یابد.
وی ادامه داد: پیش بینی می شود اگر اقدامی در مورد تعهدات ایران به پروتوكل كیوتو صورت نگیرد، افزایش دمای 1.5 درجه ای ما به 4.1 درجه سانتی گراد می رسد. همچنین اگر بحث گازهای گلخانه ای و ورود هفت میلیون تن گاز دی اكسید كربن به جو مدیریت نشود، میزان بارندگی ما 30 تا 50 درصد كاهش می یابد كه خود یك فاجعه زیست محیطی را قطعا به دنبال خواهد داشت.
هیات نظارت بر سموم، متولی ممنوعیت مصرف و تعلیق آفت كش ها در ایران
عامری در بخش دیگری از این گفت و گو درخصوص وضعیت مصرف و سامان دهی آفت كش ها و سموم كشاورزی در ایران، یادآور شد: همانطور كه می دانید در ایران مرجع ثبت، ممنوعیت مصرف، تعلیق آفت كش ها تنها سازمان حفظ نباتات نیست، بلكه كمیسیونی به نام هیات نظارت بر سموم متشكل از سازمان حفظ نباتات كشور، وزارت كشاوری، سازمان حفاظت از محیط زیست، سازمان پزشكی قانونی، سازمان دام پزشكی، دانشگاه های علوم پزشكی و موسسه ملی استاندارد است كه در مورد آفت كش ها تصمیم می گیرد.
سرانه مصرف آفت كش ها در ایران 300 گرم كمتر از نرم جهانی است
وی با اشاره به این كه براساس نظر هیات نظارت بر سموم، تا امروز 317 آفت كش در ایران اجازه مصرف دارند، گفت: مقایسه وضعیت آفت كش ها در ایران با جهان نشان می دهد كه سرانه مصرف آفت كش ها در ایران به طور متوسط 560 گرم تا 700 گرم در هر هكتار است، اما این میزان در جهان حدود هزار گرم در هكتار است یعنی به طور متوسط سرانه مصرف آفت كش ها در ایران 300 گرم كمتر از نرم جهانی است.
عامری با اشاره به این كه كل زمین زیر سطح كشت در ایران 16 میلیون هكتار است، گفت: ایران 1.1 درصد كل جمعیت جهان را دارد و یك درصد كل محصولات كشاورزی جهان در كشورمان به عمل می آید، اما حدود 0.6 درصد سموم جهان در ایران مصرف می شود كه حدود 300 گرم كمتر از نرم جهان است.
معاون بیولوژیك سازمان حفظ نباتات با اشاره به تازه ترین بررسی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی گفت: بر اساس این بررسی، میزان حد غیر مجاز مصرف آفت كش ها در ایران كمتر از 0.5 درصد است كه نشان می دهد 95 درصد محصولات كشاورزی ما سالم است و بدون دغدغه می توان آنها را مصرف كرد.
برنامه های وزارت جهاد كشاورزی برای سامان دهی و كاهش مصرف آفت كش ها
عامری با بیان این كه وزارت جهاد كشاورزی برای سامان دهی و كاهش مصرف آفت كش ها سه برنامه را پیگیری كرده است، گفت: جایگزینی سموم پر خطر با سموم كم خطر، كم مصرف، انتخابی و زیست سازگار ، توسعه روش كنترل های بیولوژیكی و غیر شیمیایی و كاربرد اصولی آفت كش ها در قالب مدیریت كنترل تلفیقی، سه برنامه ای است كه این وزارت خانه پیگیری كرده است.
حذف 113 سم از چرخه سموم مجاز ایران
وی با اشاره به عضویت ایران در كنوانسیون روتردام كه ماموریت آن اعلام محدودیت و ممنوعیت مصرف آفت كش ها و مواد شیمیایی است، و نیز عضویت ایران در كنوانسیون استكهلم گفت با توجه به تعهدات ایران به این دو كنوانسیون، بسیاری از سمومی كه در این دو كنوانسیون حذف شدند، با پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران بوده است.
معاون بیولوژیك سازمان حفظ نباتات گفت: از سال 73- 74 تا امروز 113 سم از چرخه سموم مجاز ایران حدف شده اند و در 20 سال گذشته به طور متوسط هر سال پنج تا شش سم از چرخه خارج شدند كه با سموم كم خطر، كم مصرف و سازگار با محیط زیست و انتخابی جایگزین شدند.
عامری خاطرنشان كرد: در سال 1375 در تركیب سموم ایران، 29 درصد سموم پرخطر بودند، 50 درصد سموم با خطر متوسط بودند و 21 درصد سموم كم خطر بودن،د اما در سال 94 سموم پرخطر به هشت درصد، سموم با خطر متوسط 27 درصد و سموم با خطر پایین به 65 درصد رسیده است كه آنها نیز در برنامه حذف و تعلیق قرار دارند.
وی ادامه داد: امروز 113 سم پرخطر از چرخه سموم مجاز ایران خارج شدند و با حشره كش ها و افت های كش های نسل جدید جایگزین شدند.
به گفته عامری، در سازمان حفظ نباتات در مجموعه جهاد كشاورزی سم به عنوان آخرین راه حل توصیه شده است یعنی زمانی كه هیچ راه حل دیگری جواب ندهد به سم متوسل می شویم.
25 درصد كل محصولات كشاورزی ایران تحت برنامه IPM قرار دارند
معاون بیولوژیك سازمان حفظ نباتات گفت: بر اساس تكالیف برنامه پنجم، 25 درصد كل محصولات كشاورزی تحت برنامه IPM (یعنی استفاده از روش های زراعی ، مكانیكی، بیولوژیك و در آخر در صورت اجبار استفاده از روش های شیمیایی) قرار گرفته اند.
عامری یكی از برنامه های جدی سازمان حفظ نباتات كشور را بحث جایگزینی روش های بیولوژیك و غیر شیمیایی مانند استفاده از پاراتیئوزوئیدها عنوان كرد و گفت: تا امروز 18 عامل بیولوژیك شامل شكارگرها و پاراتیئوزوئیدها در محصول زراعی در حال استفاده است كه برخی از آنها وارداتی هستند و امروز به صورت هفتگی از هلند وارد ایران می شوند.
وی ادامه داد: در سال گذشته این عوامل در 220 هزار هكتار از مزارع و باغ ها رها شدند.
عامری خاطرنشان كرد: بخش عمده آفت كش ها میكروبی هستند كه در حال جایگزینی هستند و تا امروز در ایران پنج آفت كش میكروبی و كاملا بی خطر ثبت شده است كه در حال مصرف هستند.
این مقام مسئول با اشاره به اینكه بخش دیگری از حشره كش های كه پایه گیاهی هستند، گفت: اكنون 28 تركیب غیر شیمیایی در حال سپری كردن مراحل ثبت هستند كه جایگزین سموم شیمیایی می شوند.
مدیریت 530 هكتار از مزارع كشور با روش های كنترل بیولوژیك
عامری با اشاره به اینكه در سال گذشته 530 هكتار از مزارع و باغ های كشور با روش های كنترل بیولوژیك و غیر شیمیایی مدیریت شده اند، گفت: اولویت استراتژی ما برای آینده محدودیت كاربرد آفت كش ها در محصولات تازه خوری مانند خیار، گوجه فرنگی و غیره و گسترش مبازره بیولوژیك در اكوسیستم های حساس مانند روستاهای نزدیك به دریاچه ها و رودخانه ها، و مناطق نزدیك به شهرها است.