همزمان با برگزاری اجلاس سالانه مجمع جهانی اقتصاد در داووس، گزارشی با عنوان "اقتصاد جدید پلاستیک: بازنگری در آینده پلاستیک" منتشر شد. این گزارش برای نخستین بار تصویری از اقتصاد دنیا را ارائه می دهد که در آن پلاستیک هرگز به زباله تبدیل نمی‌شود. این گزارش همزمان گام‌های اساسی به سمت دستیابی به تغییرات نیازمند در این زمینه را مطرح می کند.
در میان نشانه‌های مختلفی که نقطه‌ضعف های سیستم کنونی را آشکارسازی می‌کند، دو نشانه بیش از بقیه برجسته به نظر می‌رسد. تحلیل گزارش مجمع جهانی اقتصاد نشان می‌دهد که 95 درصد ارزش ماده به کاررفته در بسته بندی پلاستیک که سالانه دارای ارزش 80 تا 120 میلیارد دلار است، از بین می‌رود و موضوع دوم آن است که با روند کنونی، احتمالا تا سال 2050 پلاستیک بیشتری نسبت به ماهی‌ها در اقیانوس ها وجود خواهد داشت.
چه میزان پلاستیک در دنیا وجود دارد؟
95 درصد ارزش ماده به کاررفته در بسته بندی پلاستیک که سالانه دارای ارزش 80 تا 120 میلیارد دلار است، از بین می‌رود و با روند کنونی، احتمالا تا سال 2050 پلاستیک بیشتری نسبت به ماهی‌ها در اقیانوس ها وجود خواهد داشت.
پلاستیک ماده پرکاربرد در اقتصاد مصرفی مدرن است. از سال 1964، تولید پلاستیک 20 برابر افزایش یافت و به 311 میلیون تن در سال 2014 رسید و این میزان معادل 20 برابر حجم ساختمان امپایر استیت در امریکاست. بین سال های 1950 و 2015، بیش از 6700 تن پلاستیک تولید شدند که این میزان بیش از 18 هزار برابر حجم ساختمان امپایر استیت است. چون پلاستیک می‌تواند برای صدها سال در محیط بماند، بخش اعظم پلاستیک (به جز بخش سوزانده‌شده) هنور در طبیعت وجود دارد.
رشد تولید جهانی پلاستیک بین سال‌های 1950 تا 2014
سپری کردن یک روز بدون استفاده از پلاستیک بعید به نظر می‌رسد و ویژگی‌های پلاستیک مزایای آشکاری را برای اقتصاد دنیا به ارمغان آورده است. به طور مثال، بسته‌بندی پلاستیک 26 درصد تمامی پلاستیک مورد استفاده را تشکیل می‌دهد و بنا بر گزارش مجمع جهانی اقتصاد، پلاستیک می‌تواند به تازه‌ماندن طولانی‌تر غذاها کمک کرده و منجر به صرفه‌جویی در سوخت در طول حمل و نقل در مقایسه با انواع دیگر بسته‌بندی از جمله شیشه، فلز، چوب و سایر مواد شود.
با این حال، بسته بندی در حالت کلی فقط یک بار مورد استفاده قرار می‌گیرد و اغلب برای مدتی معلوم یعنی چند هفته یا چند ماه به کار می‌رود در حالی که بسته‌بندی پلاستیک می‌تواند قرن‌ها باقی بماند. با این حال، به خوبی مشخص شده که بخش اعظم چنین بسته‌بندی و محصولات پلاستیکی دیگر در اقیانوس‌ها ریخته میشود.
در اقتصاد مدرن برای تمامی پلاستیک در حال کاربرد چه اتفاقی می‌افتد؟
حدود 40 سال پس از معرفی این نماد قابل بازیافت، فقط 14 درصد بسته‌بندی پلاستیک برای بازیافت جمع آوری میشود. 86 درصد پلاستیک باقی‌مانده سوزانده یا دفن میشود یا این که در محیط طبیعی انباشت میشود.
جریان جهانی مواد بسته‌بندی پلاستیکی در سال 2013
در این جا این سوال مطرح است که چه میزان پلاستیک در دریا ریخته میشود؟ پاسخ‌دادن به این پرسش دشوار است. شمارش‌کردن تمامی حجم پلاستیک موجود در اقیانوس دشوار است زیرا بخش زیادی از آن بدون ناپدیدشدن غرق میشود. با این حال، با در اختیارداشتن مدل و داده مناسب، امکان داشتن درک درست از حجم کنونی پلاستیک موجود در اقیانوس ها وجود دارد.
چه میزان پلاستیک سوء مدیریت میشود؟
زباله پلاستیکی به درستی مدیریت نشده، میزان اتلافی است که دفن نمی‌شود، سوزانده نمی‌شود یا این که بازیافت نمی‌شود. گزارش مجمع جهانی اقتصاد از نتایج مطالعه‌ای استفاده کرده که در سال 2015 ارائه شد. در این مطالعه از داده‌های بانک جهانی در مورد تولید زباله توسط 145 کشور استفاده شده و هدف این تحقیق تخمین زدن میزان کلی زباله پلاستیکی در 192 کشور ساحلی است.
این تحقیق سپس از داده‌های بانک جهانی در مورد 81 کشور درباره میزان پلاستیک سوء مدیریت شده استفاده کرد. این امر منجر به ارائه تخمینی در مورد این موضوع شد که چه میزان پلاستیک جمع‌آوری نشده و وارد محیط زیست شده است. این میزان زباله اتلافی می تواند زیرساخت شهرها را دچار مشکل کرده و بر بیابان‌ها، جنگل‌ها، راه‌های آبی و اقیانوس ها اثر بگذارد. در نهایت پلاستیک غرق‌شده در مناطق ساحلی وارد راه‌های آبی می شود.
چه میزان از پلاستیک سوء مدیریت‌شده وارد اقیانوس میشود؟
هنوز داده‌های کشورهای منفردی که این موضوع را ارزیابی کند زیاد نیستند و این امر نیازمند ثبت بسیار دقیق آمار و همچنین تلاش زیاد برای رهگیری پلاستیک است بنابراین تفحص زیادی برای در اختیارداشتن داده های کافی لازم است.
چه میزان پلاستیک در اقیانوس‌ها وجود دارد؟
تخمین‌زدن حجم کلی پلاستیک موجود در اقیانوس‌ها باز هم مسئولیت پیچیده ای است که نشان‌دهنده میزان محدود داده دسترس در این مورد است.
با این حال، داده‌ها درباره تولید و نفوذ پلاستیک در اقیانوس می‌تواند منجر به ارائه دیدگاه های ارزشمندی شود. بر اساس داده‌های موجود، میزان کلی پلاستیک تولیدشده سالانه از سال 1950 نشان می‌دهد بیش از 200 تن پلاستیک تولید شده در سال 2015 وارد اقیانوس شده است.
چه میزان ماهی در دریا وجود دارد؟
پاسخ دادن به این پرسش اساسا مشکل است و در آخرین گزارش‌هایی که در سال 2015 منتشر شد، از تصویر ماهواره‌ای برای نقشه‌برداری از انبوه پلانگتون‌ها استفاده شد. پلانگتون اساس زنجیره غذایی اقیانوس است و شیوه‌ای مناسب برای پیش‌بینی کردن میزان زیست‌توده در اقیانوس است. بر اساس این مطالعه میزان ماهی‌های موجود در دریا حدود 812 تن در هر متر است.
جمعیت ماهی‌های دنیا به دلایل چندگانه از جمله ماهیگیری بیش از حد تحت استرس است. با افزایش جمعیت انسان ها و افزایش جمعیت ماهی، ماهیگیری بیش از حد و موضوعات دیگر همچنان خطر مهمی برای جمعیت ماهی‌ها به شمار می آید. در سیستم اقتصاد دنیا نقطه‌ضعف های جدی وجود دارد.
در این میان گرد هم آوردن بازیگران مهم در زنجیره ارزش پلاستیک دنیا از جمله شرکت‌ها، شهرها و سیاست گذاران از جمله تلاش‌های مهم برای حل این مشکلات است. همچنین بازطراحی کردن مواد و سیستم‌های جمع آوری، طبقه‌بندی و پردازش دوباره پلاستیک با ایجاد پروتکل جهانی پلاستیک نیز حائز اهمیت است.
منبع: مجمع جهانی اقتصاد
ترجمه: شه تاو ناصری
No tags for this post.