صنعت آب نیازمند بازنگری است
رشد صنایع مختلف از کشاورزی تا صنعت برق و همچنین تولید و گردشگری به این منبع حیاتی وابسته است. کشورهای در حال توسعه و صنعتی دنیا از سال ها پیش این بحران را پیش بینی کرده بودند و اکنون برای مقابله با آن تدابیری اتخاذ کرده اند.البته در بسیاری از کشورهای در حال توسعه تلاش های انجام شده در این زمینه سابقه طولانی ندارد و در سال های اخیر اقداماتی برای مقابله با بحران کم آبی انجام شده است.
کشورهای کانادا و آمریکا بیشترین منابع و ذخایر آبی دنیا را در اختیار دارند و این در حالی است که از نظر سرانه مصرف آب نیز در فهرست برترین ها قرار دارند. اما با توجه به پیش بینی هایی که در زمینه کمبود منابع آب انجام داده بودند برای کاهش مصرف آب در صنایع و بخش های خانگی تدابیری اندیشیده اند.
سرانه مصرف آب در کل دنیا حدود 150 لیتر برآورد شده است. اگرچه بعضی از کلان شهرهای دنیا دو برابر این میزان آب مصرف می کنند. بر اساس اعلام سازمان ملل متحد هر انسان برای تامین نیازهای بهداشتی، نوشیدن و تهیه غذا به 50 لیتر آب نیاز دارد. البته سازمان جهانی بهداشت، مقدار متوسط سرانه روزانه 150 لیتر آب را برای پاسخ به نیازهای بهداشتی هر فرد تعیین کرده است. بر اساس اطلاعات آماری منتشر شده روزانه 10 میلیارد تن آب مصرف می شود و این در حالی است که فقط 3 درصد از آب موجود در همه دنیا قابل آشامیدن است و 97 درصد دیگر غیرقابل آشامیدن است. البته از این 3 درصد آب آشامیدنی نیز 5/2 درصد یخ زده است و به علت قرار گرفتن در یخچال های قطب شمال و جنوب در دسترس بشر نیست. بنابراین بشر باید با همین 5/0 درصد آب آشامیدنی در دسترس نیازهای خود را برطرف کند. در بسیاری از کشورها آب شرب و آبی که مصارف بهداشتی دارد تفکیک شده است و حتی در بعضی کشورها کیفیت آب غیرشرب به قدری بالاست که برای پخت و پز هم می توان از آن استفاده کرد. البته تفکیک آب شرب از آبی که در زمینه های دیگر مورد استفاده قرار می گیرد به سرمایه اولیه بالایی نیاز دارد و برای انجام این کار باید هزینه های قابل توجهی به راه اندازی و ایجاد زیرساخت های مناسب اختصاص پیدا کند.
در سال های اخیر در بعضی کشورها میزان مصرف آب با توجه به ضرورت صرفه جویی در مصرف آب کاهش یافته است. اما در بعضی کشورها نیز دسترسی به سیستم های تامین آب و تغییر سبک زندگی افراد به سمت مصرف گرایی در نهایت به افزایش مصرف آب شهری منجر شده است. اگرچه این سبک جدید زندگی، بهداشت و سلامت بیشتر را برای بشر به ارمغان آورده است اما باید توجه داشت که حرکت در این مسیر به یک تحول ضروری نیاز دارد و بر این اساس باید سیستم ها و زیرساخت های قدیمی بازسازی شود، آب شرب از دیگر مصارف خانگی تفکیک شود و الگوهای صحیح مصرف آب به مردم معرفی شود.
سرانه مصرف آب در کشور آلمان 122 لیتر است که یک سوم آن برای سرویس بهداشتی، یک سوم آن برای شست و شوی بدن و یک سوم دیگر نیز به شست و شوی لباس و ظروف و نوشیدن اختصاص دارد. هر فرد برای غذای مصرفی و نوشیدن آب موردنیاز بدن روزانه به طور متوسط به 5 لیتر آب نیاز دارد. در قاره آفریقا هر فرد روزانه به طور متوسط 20 لیتر آب در اختیار دارد. در حقیقت در این قاره حدود 85 درصد آب موجود به بخش کشاورزی اختصاص پیدا می کند و 15 درصد باقی مانده به مصارف خانگی و صنعت اختصاص داده می شود. در کشور چین نیز سرانه مصرف روزانه آب 90 لیتر است و بخش قابل توجهی از آب مصرفی به بخش کشاورزی اختصاص داده می شود. سرانه مصرف آب در کشور کانادا 329 لیتر در روز است و در ترکیه سرانه روزانه مصرف آب به 250 لیتر می رسد.
در کشور هندوستان سرانه مصرف آب 135 لیتر در روز برآورد شده است. در میان کشورهای اروپایی، کشور اسپانیا با سرانه مصرف روزانه 265 لیتر در صدر فهرست کشورهایی قرار دارد که بیشترین مصرف آب را داشته اند. پس از اسپانیا، کشورهای نروژ، هلند و فرانسه در رتبه های بعدی قرار دارند و کشورهای لیتوانی، استونی و بلژیک پایین ترین میزان مصرف آب بخش خانگی را دارند.
در دنیای امروز ارزش و اهمیت آب بر هیچ کس پوشیده نیست. فناوری های جدید و شیوه های نوین ارتباطی موجب شده است انسان امروزی نسبت به شیوه مصرف آب آگاه تر باشد. اصلاح سیستم های عرضه آب و تفکیک آب شرب از دیگر مصارف و همچنین بازسازی زیرساخت ها از اقدامات اساسی در این زمینه است. البته هیچ یک از این راهکارها به تنهایی نمی تواند به صرفه جویی در مصرف آب کمک کند و رسیدن به این هدف نیازمند تلاش همگانی است.
نویسنده:فرانک فراهانی
No tags for this post.
