اگر آب را روی اجاق قرار دهید، در ابتدا شروع به داغ و داغتر شدن می‌کند، اما پس از مدتی همه چیز تغییر کرده و آب با رسیدن به نقطه جوش، از حالت مایع به بخار تبدیل می‌شود که فیزیکدانان این حالت را "انتقال فاز" می‌نامند.
با پیشرفت‌های تکنولوژیکی، خودکارسازی (اتوماسیون) به بخش اجتناب‌ناپذیری از زندگی بشر تبدیل شده است؛ اما تأثیرات بالقوه اتوماسیون بر مشاغل، بیکاری و فعالیت انسان چیست؟ آیا فناوری‌های نوین می‌توانند باعث ایجاد مشاغل جدید برای انسان و به تبع آن افزایش درآمد شوند؟
بدلیل دستاوردهای تکنولوژیکی اخیر از جمله یادگیری عمیق (deep learning)، این مباحث شکل جدی‌تری به خود گرفته‌اند؛ اما آیا می‌توانیم به واقع مطمئن باشیم که هنوز به نقطه اوج یا همان "انتقال فاز" نزدیک نشده‌ایم؟
نگرانی در مورد ظهور فناوری‌های جدید، یک موضوع جدید محسوب نمی‌شود. اوایل قرن نوزدهم در بریتانیا، ظهور فناوری‌های جدید باعث نگرانی‌های زیادی در مورد تغییراتی شد که این فناوری‌ها بدنبال خواهند داشت.
نگرانی در مورد فناوری‌های جدید
نگرانی در مورد ظهور فناوری‌های جدید، یک موضوع جدید محسوب نمی‌شود. اوایل قرن نوزدهم در بریتانیا، ظهور فناوری‌های جدید باعث نگرانی‌های زیادی در مورد تغییراتی شد که این فناوری‌ها بدنبال خواهند داشت.
جفری ساکس، اقتصاددان دانشگاه کلمبیا و لارنس کاتلیکف از دانشگاه بوستون معتقدند، اگر روزی ماشین‌ها با کمک مغزهای میکروسکوپی، بقدری هوشمند شوند که دیگر نیازی به نیروی انسانی غیرماهر (برای کنترل ربات) نباشد، چه اتفاقی خواهد افتاد؟
درحال حاضر، ماشین‌های هوشمند در بزرگراه‌ها عوارض را دریافت می‌کنند، فشار خون را اندازه‌گیری می‌کنند، بدن را ماساژ می‌دهند، به تلفن پاسخ می‌دهند، مدارک را چاپ می‌کنند، کتاب می‌خوانند، به کودکان آموزش می‌دهند، چراغ‌ها را روشن می‌کنند، کفش‌ها را واکس می‌زنند، هواپیماها را به پرواز در می‌آورند، دشمنان را می‌کشند و این فهرست همچنان ادامه دارد.
نگاهی به آمارهای اقتصادی
شواهد قابل توجهی وجود دارند که این نگرانی‌ها را تأیید می‌کنند. تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان می‌دهند، اقتصاد ایالات متحده در 40 سال گذشته برای 90 درصد مردم این کشور عملکرد ضعیفی داشته است؛ این درحالیست که فناوری باعث بهبود بهره‌وری و به تبع آن رشد اقتصادی شده است، اما اکثر مردم از منافع این رشد بهره‌ای نبرده‌اند.
درحالیکه اقتصاد آمریکا همچنان درحال ایجاد مشاغل جدید است، اما این میزان کافی نیست. نرخ مشارکت نیروی کار که بخش فعال نیروی کار را اندازه‌گیری می کند، از اواخر دهه 1990 میلادی با کاهش روبرو شده است؛ اشتغال در بخش صنعت امروز پایین‌تر از اواخر دهه 1940 میلادی قرار دارد؛ نسبت دستمزد به تولید ناخالص داخلی (GDP) از دهه 1970 میلادی درحال کاهش است.
خطر رو به گسترش؟
آنگوس دیتون، برنده جایزه نوبل اقتصاد 2015 و آنه کیس در تحقیقات خود دریافتند، نرخ مرگ و میر سفید پوستان میانسال آمریکایی در طی 25 سال گذشته افزایش یافته است که این افزایش ناشی از خودکشی و مصرف مواد مخدر بوده است.
آیا اتوماسیون به طور کلی، و هوش مصنوعی و ربات‌ها به طور خاص، علت اصلی کاهش نیروی کار در آمریکا محسوب می‌شوند؟
عوامل دیگری مانند جهانی شدن، حذف نظارت دولت، کاهش اتحادیه‌ها، می‌توانند در این بین موثر باشند. با این حال، در نظرسنجی از اقتصاددانان برجسته در سال 2014 در مورد تأثیر فناوری بر اشتغال و درآمد، 43 درصد از پاسخگویان عنوان کردند که " فناوری اطلاعات و اتوماسیون، دلیل اصلی رکود چندین دهه‌ای درآمد در آمریکا باوجود افزایش بهره‌وری بوده است" و 28 درصد نیز با این مسأله مخالف بودند.
در مطالعه مشابهی که در سال 2015 توسط صندوق بین‌المللی پول (IMF) انجام شد، محققان به این نتیجه رسیدند که پیشرفت‌های تکنولوژیکی، عامل اصلی افزایش نابرابری‌ها در طی چند دهه گذشته بوده است.
درحالیکه اتوماسیون درحال از بین بردن مشاغلی است که پیش از این توسط انسان انجام می‌شد، هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که معرفی فناوری‌ها در سال‌های اخیر، درحال ایجاد تعداد مساوی مشاغل پردرآمد برای جبران مشاغل از دست رفته است.
مطالعه صورت گرفته توسط دانشگاه آکسفورد در سال 2014 نشان می‌دهد، تعداد کارگران آمریکایی که وارد صنایع جدید شده‌اند، بسیار محدود بوده و در سال 2010 تنها 0.5 درصد نیروی کار در صنایعی مشغول بکار شده‌اند که در سال 2000 وجود نداشتند.
منبع: Phys.org
ترجمه: معصومه سوهانی
No tags for this post.