آمار کمیت تولید علم ایران در ۱۰ پایگاه بین المللی اعلام شد

وی گفت: تولیدات علمی کشور علاوه بر رشد کمی، رشد در خور توجه ای از لحاظ کیفی نیز داشته، بویژه اینکه از این حیث در جمع کشورهای برتر منطقه قرار داریم.

دهقانی اظهار داشت: هر چند کمیت تولید علم تنها یکی از ابعاد توسعه علمی محسوب می شود، اما آگاهی کامل از کل این کمیت از اهمیت فراوانی برخوردار است، زیرا تا از وجود این کمیت مطلع نباشیم امکان برنامه ریزی جامع برای هدایت آن وجود ندارد.

وی گفت: بررسی برخی از پایگاه های علمی معتبر بین المللی نشان می دهد که بخش بزرگی از کمیت تولید علم کشور تاکنون گزارش نشده است یا حداقل مورد توجه قرار نگرفته است. این اطلاعات نشان می دهد که حداقل ۷۰ درصد این کمیت تاکنون گزارش نشده است و اگر تنها پایگاه های بین المللی را مبنا قرار دهیم نیمی از کمیت مورد توجه قرار نگرفته است.

سرپرست ISC خاطرنشان کرد: سرعت نمایه سازی اطلاعات در پایگاه های بین المللی با یکدیگر یکسان نیست، بنابراین بویژه برای اطلاعات سال ۲۰۱۵ که هنوز تکمیل نشده است باید مدتی صبر کرد.

وی گفت: شرکت تامسون رویترز که مالک پایگاه استنادی ISI است به ارائه سایر پایگاه های اطلاعات نیز پرداخته است. برای انتخاب محتوای این پایگاه ها از فرایند های ارزیابی مختلفی استفاده می شود تا جامعه علمی از کیفیت محتوای آن اطمینان حاصل کنند.

دهقانی افزود: نمایه استنادی بایوسیس (BIOSIS Citation Index)، مندرجات جاری (Current Content Connect)، مدلاین (Medline)، سای.ال.او (SciELO Citation Index)، زئولوجیکال رکورد (Zoological Record)، چکیده های زیستی (Biological Abstracts)، پایگاه استنادی ISI یا (Web of Science Core Collection)، اینسپک (Inspec) و پایگاه علم تغذیه  FSTA یا The Food Science Resource از جمله این پایگاه ها هستند.

وی یادآور شد: این پایگاه ها لزوما توسط ISI تولید نشده اند بلکه بخشی از آنها از سایر ناشران یا فراهم آورندگان اطلاعات دریافت و در یک قالب جدید با ارزش های افزوده دیگر ارائه می شوند.

سرپرست ISC گفت: بررسی پایگاه FSTA پایگاه علم تغذیه در فاصله سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۵ نشان می دهد که به ترتیب میزان کمیت تولید علم ایران ۲۴ ،۳۲ ،۳۱ ،۵۹ ،۸۰ ،۱۱۴ ،۱۵۰ ،۲۱۴ ،۲۴۴ ،۳۷۷ ،۵۴۱ ،۶۹۶ ،۷۵۹ ،۷۸۸ ،۷۷۴ و ۱۰۴۸ مدرک بوده است.

وی گفت: جمهوری اسلامی ایران از سال ۲۰۰۰ تا سال ۲۰۱۵ تعداد ۱۰۹۶۵۵ مدرک در پایگاه اطلاعات علمی اینسپک منتشر کرده است. میزان کمیت تولید علم ایران در این پایگاه از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۵ به ترتیب ۵۱۹ ،۵۹۰ ،۹۳۱ ،۱۳۰۶ ،۱۸۲۵ ،۲۱۷۹ ،۳۷۰۲ ،۴۷۰۹ ،۷۵۴۷ ،۹۰۶۶ ،۱۰۵۸۹ ،۱۲۳۵۵ ،۱۳۱۹۲ ،۱۳۷۷۱ ،۱۴۲۵۳  و ۱۳۱۲۱ مدرک بوده است.

دهقانی یادآور شد: پایگاه استنادی اسکوپوس یکی دیگر از پایگاه های معتبر بین المللی است که وابسته به موسسه انتشاراتی الزویر است که ۳۲۹۰۱۱ مدرک از ایران در دوره زمانی ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۵ در این پایگاه نمایه سازی شده است.

وی افزود: به ترتیب تعداد ۱۷۵۹ ،۲۱۰۳ ،۲۹۹۷ ،۴۳۸۸ ،۵۷۵۱ ،۸۱۸۸ ،۱۱۳۹۳ ،۱۵۰۱۳ ،۱۹۴۸۹ ،۲۴۰۵۵ ،۲۹۶۶۷ ،۳۹۳۴۲ ،۴۰۴۵۱ ،۴۱۳۱۳ ،۴۳۳۶۸  و ۳۹۷۳۴ مدرک در فاصله سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۵ در این پایگاه ثبت شده است.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) گفت: پایگاه استنادی ISI به عنوان یکی از پایگاه های شرکت تامسون رویترز، یکی از مراجع بین المللی برای سنجش کمیت تولید علم است. ۲۶۱۱۷۱ مدرک در فاصله زمانی ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۵ از جمهوری اسلامی ایران در این پایگاه ثبت شده است.

وی خاطرنشان کرد: به ترتیب در فاصله سال های ذکر شده تعداد ۱۷۴۶ ،۲۰۹۷ ،۲۸۴۵ ،۳۹۳۶ ،۵۱۶۱ ،۶۹۱۴ ،۹۲۰۸ ،۱۳۴۰۷ ،۱۷۴۵۰ ،۲۰۳۶۵ ،۲۲۴۴۱ ،۲۸۶۵۰ ،۳۰۴۴۲ ،۳۱۰۷۳ ،۳۱۹۸۶ و ۳۳۴۵۰ مدرک از کشور در این پایگاه ثبت شده است.

دهقانی اظهار داشت:  پایگاه اطلاعاتی چکیده های زیستی یکی دیگر از پایگاه هایی است که توسط شرکت تامسون رویترز (ISI) نیز ارائه می شود. در مجموع در خلال سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۵ تعداد ۴۷۸۸۹ مدرک از جمهوری اسلامی ایران در این پایگاه ثبت شده است.

وی گفت: در خلال این سال ها به ترتیب ۳۴۳ ،۴۰۹ ،۵۸۶ ،۷۱۰ ،۹۴۹ ،۱۴۰۲ ،۱۷۶۷ ،۲۳۸۹ ،۲۷۶۵ ،۳۴۸۷ ،۳۸۹۸ ،۴۹۳۲ ،۶۱۷۳ ،۵۷۵۶ ،۶۱۴۵  و۶۱۷۸ مدرک از جمهوری اسلامی ایران در این پایگاه نمایه سازی شده است.

سرپرست (ISC)  اضافه کرد: تفاوت در تعداد مدارک نمایه سازی کشور در پایگاه های مختلف از این واقعیت نیز ناشی می شود که اندازه پایگاه های مختلف با یکدیگر برابر نیست. در فاصله سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۵ به ترتیب ۴۹ ،۷۶ ،۵۷ ،۶۸ ،۹۹ ،۱۴۳ ،۲۱۱ ،۲۴۹ ،۳۴۱ ،۴۱۴ ،۶۲۴ ،۸۲۸ ،۹۳۰ ،۹۰۶ ،۹۸۵  و۷۱۲ مدرک از کشور  در پایگاه زئولوجیکال رکورد نمایه سازی شده است.

دهقانی تاکید کرد: پایگاه اطلاعاتی مدلاین در حوزه پزشکی به نمایه سازی اطلاعات پژوهش های بین المللی می پردازد. غالب اطلاعات این پایگاه متعلق به حوزه علوم پزشکی است، هر چند ماهیت بین رشته ای علم باعث می شود تا مدارک سایر رشته های وابسته به حوزه علوم پزشکی نیز در این پایگاه نمایه شوند.

وی گفت: در فاصله سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۵ تعداد ۷۴۰۰۵ مدرک از جمهوری اسلامی ایران در این پایگاه نمایه سازی شده است که به ترتیب ۲۵۷ ،۴۰۱ ،۵۵۷ ،۸۶۹ ،۱۱۳۶ ،۱۴۵۲ ،۲۱۲۱ ،۳۳۵۸ ،۳۷۶۸ ،۴۲۵۳ ،۵۲۳۵ ،۶۷۷۲ ،۹۱۲۳ ،۱۰۷۹۲ ،۱۲۱۶۲  و ۱۱۷۴۹ مدرک است.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)  گفت: ۱۶۰۱۰۶ مدرک از ایران در پایگاه مندرجات جاری موسسه تامسون رویترز (ISI) منتشر شده است. تعداد مدارک کشور در فاصله سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۵ در این پایگاه به ترتیب ۱۲۳۰ ،۱۴۵۴ ،۱۹۶۱ ،۲۷۲۰ ،۳۲۶۴ ،۴۲۴۹ ،۵۶۳۲ ،۷۴۲۳ ،۹۰۲۲ ،۱۱۱۹۳ ،۱۲۷۳۹ ،۱۵۷۰۲ ،۱۷۸۰۷ ،۲۰۱۲۹ ،۲۱۸۱۶ و ۲۳۷۶۵ مدرک بوده است.

وی افزود: نمایه استنادی بایوسیس نیز به نمایه سازی مجلاتی می پردازد که مقالات کشور در آن ها نمایه سازی شده و ۵۷۸۲۱ مدرک از جمهوری اسلامی ایران در بین سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۵ در این پایگاه ثبت شده است. در فاصله این سال ها به ترتیب ۶۲۸ ،۷۳۱ ،۸۶۶ ،۱۲۷۲ ،۱۲۳۴ ،۱۸۷۴ ،۲۳۸۸ ،۲۹۹۵ ،۳۵۹۳ ،۴۲۸۸ ،۵۰۱۹ ،۶۸۱۲ ،۶۹۷۸ ،۶۰۶۳ ،۶۶۳۲ و ۶۴۴۸ مدرک از ایران در این پایگاه نمایه سازی شد.

دهقانی یادآور شد: برای محاسبه میزان واقعی تولید علم کشور در سطح بین المللی نیاز داریم تا کمیت خالص تولید علم را محاسبه کنیم. کمیت خالص تولید علم یا همان تعداد مدارک خالص به معنی حذف مدارک تکراری در پایگاه های اطلاعات علمی مختلف است.

وی خاطرنشان کرد: یک مقاله علمی متعلق به یک کشور می تواند در بیش از یک پایگاه اطلاعاتی نمایه سازی شود، زیرا مجله یا کنفرانسی که مقاله در آن منتشر شده است می تواند در بیش از یک پایگاه نمایه سازی شود. لازم به ذکر است که اطلاعات سال ۲۰۱۵ به دلیل پدیده تاخیر در نشر و تفاوت در سرعت نمایه سازی اطلاعات هنوز تکمیل نشده است.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) افزود: در دوره زمانی ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۵ خالص کمیت تولید علم ایران در پایگاه های معتبر بین المللی به ترتیب ۲۱۳۶ ،۴۹۹۷ ،۶۷۴۳ ،۹۴۹۶ ،۱۱۸۸۰ ،۱۵۷۳۰ ،۲۱۷۶۹ ،۳۰۰۲۵ ،۳۸۹۵۵ ،۴۶۲۴۸ ،۵۲۸۵۶ ،۶۶۴۰۶ ،۷۳۴۰۰ ،۷۷۳۲۹ ،۸۲۰۵۴ و ۸۳۱۹۷ مدرک بوده است.

وی گفت: هم اکنون می دانیم که پژوهشگران جمهوری اسلامی ایران از ظرفیت بسیار بالایی برخوردارند که نیازمند هدایت است تا چنانکه در سند سیاست های کلان علم و فناوری ابلاغی توسط مقام معظم رهبری به آن اشاره شده علم را بیش از پیش به قدرت و ثروت تبدیل کنند.

دهقانی تاکید کرد: یکی از ملزومات این هدایت چنانچه رهبری معظم انقلاب  نیز در شهریور ۱۳۸۷ بر آن تاکید کردند تبدیل گفتمان پیشرفت علم و فناوری به یک گفتمان پایه در سطح ملی است.