تالاب ها به عنوان یکی از حوضه های آبی در تلطیف هوا، جذب مواد شیمیایی، انواع آلاینده ها و رسوبات، مواد جامد معلق و باکتری های مضر، جای دادن تنوع زیادی از موجودات زنده، هدایت کننده آب باران به سمت رودخانه ها، مانع فرسایس خاک و بروز توفان و سونامی و بهترین پناهگاه پرندگان مهاجر نقش بسزایی در حفظ محیط زیست و حیات گونه های وابسته به آن دارد.
ایران با دارا بودن اقلیم متنوع، تالاب های زیادی را در خود جای داده است، با توجه به تعاریفی که در کنوانسیون رامسر (کنوانسیون حفاظت از تالاب ها) مطرح است، بیش از هزار تالاب در ایران وجود دارد که از جمله آنها می توان به دریاچه پشت سدها، رودخانه ها و سواحل تالابی اشاره کرد.
از این تعداد 84 تالاب جزو تالاب های با اهمیت بین المللی به حساب می آیند که 35 تالاب تحت 24عنوان درکنوانسیون رامسر ثبت شده و از میان آنها، 6 تالاب در فهرست مونترو قرار دارد. تالاب های در خطر نابودی در فهرست مونترو قرار می گیرند.
به اعتقاد کارشناسان علاوه بر اینکه خشکسالی و کاهش بارندگی موجب خشک شدن تالاب های زیادی در کشور شده است، عدم تامین حقابه زیست محیطی این تالاب ها از سوی نهادهای متولی نیز دلیل با اهمیت دیگری است که باید جدی گرفته شود.
برای نهادهای متولی، تامین آب شرب و کشاورزی در اولویت قرار دارد، البته امسال وزارت نیرو به عنوان متولی منابع آبی در کشور تامین حقابه زیست محیطی تالاب ها را به رسمیت شناخته است و جدای از تامین یا عدم تامین آن، باز هم جای امیدواری دارد زیرا حفظ حیات تالاب ها برای محیط زیست بسیار پراهمیت است.
محسن سلیمانی روزبهانی در گفت وگو با ایرنا افزود: حفاظت از تالاب ها به عنوان اکوسیستم آبی که نقش بسزایی در حفظ محیط زیست دارد با جدیت در سازمان حفاظت محیط زیست دنبال می شود.
وی تاکید کرد: یکی از مسائل مهم در حفاظت از تالاب ها، تامین حقابه زیست محیطی آن از سوی وزارت نیرو است که امسال این وزارتخانه پذیرفته حقابه ها را تامین کند هر چند شاید جوابگوی نیاز این حوضه های آبی نباشد اما مهم این است که این تفکر در وزارت نیرو شکل گرفته است.
سلیمانی با تاکید برحفظ منابع آبی گفت: یکی از موضوعات مهمی که باید به آن ورود کنیم و حتی مهمتر از سوخت است، مساله مدیریت منابع آب در کشور است، به نظر من قبل از اینکه به سراغ کارتی کردن سوخت در کشور می رفتیم باید آب را کارتی می کردیم چون آب کالای استراتژیک تری نسبت به سوخت است.
وی گفت: سوخت را بالاخره می شود تولید و یا از کشور دیگری وارد کرد اما آب را از کجا و به چه قیمتی می شود وارد کرد، این موضوع مهمی است که باید در برنامه ریزی های کلان کشور مورد توجه جدی قرار گیرد.
سلیمانی اظهارکرد: جدی نگرفتن این مساله تبعات جبران ناپذیری به همراه خواهد داشت و قطعا تاثیر منفی بسیاری بر روی محیط زیست و اکوسیستم های وابسته به آن مانند تالاب ها دارد که خشک شدن برخی از تالاب ها تبعات آن است.
وی با اشاره به وضعیت ناخوشایند تالاب های کشور گفت: اتفاقی که برای تالاب های کشور افتاده ماحصل یک اشتباه دسته جمعی است همه وظیفه خود را درست انجام ندادیم، من معتقدم که سازمان حفاظت محیط زیست در جاهایی که باید خوب ورود می کرده و جلوی برخی پروژه ها می ایستاده در یک دوره هایی بی تفاوت بوده است.
توسعه پروژه های توسعه ای مانند سد سازی و جاده کشی نیز ضربه مهلکی بر پیکر نیمه جان تالاب ها وارد کرده است که به گفته سلیمانی، اساسا سازمان حفاظت محیط زیست در زمانی که تب پروژه های توسعه ای در کشور بالا بود، اصلا به حساب نمی آمد.
وی افزود: البته نمی خواهم کار سازمان را توجیه کنم اما در یک دوره سازمان خوب عمل نکرد و در همان دوره، وزارت نیرو هم وظیفه خود را درست انجام نداد.
سلیمانی اظهارکرد: وزارت نیرو به عنوان متولی منابع آبی بهتر از این می توانست منابع آب کشور را مدیریت کند، از سوی دیگر وزارت جهاد کشاورزی می توانست الگوی های بهتری برای کشت داشته باشد، در سرزمین خشک ما که کمتر از 250میلیمتر بارندگی داریم همچنان با راندمان زیر 30 درصد از آب استفاده می کنیم.
وی تاکید کرد: پذیرفتنی نیست که یکی از بزرگترین وزارت خانه ها مانند نیرو نتواند الگوهای مناسب و پایدار مدیریت منابع آب را در کشور مستقر کند، به نظر می رسد همه به وظیفه خود درست عمل نکردیم، حتی بخش دانشگاهی هم باید در جاهایی بهتر ورود می کرد و محکمتر می ایستاد، اما این کار را انجام نداد.
پیش ازسوخت، آب باید کارتی میشد
