نگذارید ماهی قرمزها بمیرند
سال‌هاست که از حدود پانزدهم اسفندماه به بعد تجارت ماهی قرمزها رونق پیدا می‌کند. این در حالی است که گفته می‌شود ماهی قرمز در تاریخ باستانی عید نوروز ایرانی ریشه‌ای ندارد و سمبل عید چینی است که از حدود 80 سال پیش به سفره‌های هفت‌سین ایرانی راه‌یافته است. البته با این تفاوت که در عید چینی ماهی قرمزها را رها می‌کنند تا زندگی جریان پیدا کند و این در حالی است که ما ایرانی‌ها این موجودات را اسیر تنگ‌های شیشه‌ای می‌کنیم تا همزمان با استقبال از بهار این موجودات را به مرگ نزدیک‌تر کنیم.
سالانه بیش از 25 میلیون ماهی قرمز برای مراسم نوروز در سطح کشور پرورش داده می‌شود که چهارتا پنج میلیون ماهی قرمز از اواسط اسفند تا پایان تعطیلات نوروز جان خود را از دست می‌دهند. در ادامه توجه شما را به نکاتی جلب می‌کنیم که رعایت آن‌ها می‌تواند این موجودات را از خطر مرگ نجات دهد. بدون تردید با رعایت این نکات ساده ماهی قرمزها می‌توانند مهمان سفره‌های هفت‌سین امسال و سال‌های بعد شما باشند.
بهتر است ماهی قرمزها را جز چندساعتی در هنگام تحویل سال در تنگ نگهداری نکنید. این ماهی‌ها اساسا در برکه‌ها زندگی می‌کنند و در طول روز مدت‌زمان طولانی در این برکه‌ها در حال شنا کردن هستند؛ بنابراین نگهداری آن‌ها در تنگ‌های کوچک درست نیست. بر اساس استاندارد هرماهی قرمز باید دست‌کم در حجمی معادل 10 لیتر آب نگهداری شود.
بسیاری بر این باورند که ماهی قرمزها فقط به آب نیاز دارند اما حقیقت این است که این موجودات نیز مانند هر موجود زنده دیگری برای تأمین انرژی موردنیاز بدن خود به غذا نیاز دارند.
بسیاری بر این باورند که ماهی قرمزها فقط به آب نیاز دارند اما حقیقت این است که این موجودات نیز مانند هر موجود زنده دیگری برای تأمین انرژی موردنیاز بدن خود به غذا نیاز دارند. این موجودات در گروه همه‌چیزخوارها قرار دارند؛ اما برای این‌که در بلع غذا با مشکلی مواجه نشوند باید به‌اندازه غذایی که برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود حدود نصف قطر دهان آن‌ها باشد. هر ماهی قرمز در شبانه‌روز باید به‌اندازه 3 درصد وزن بدن خود غذا بخورد. بر این اساس برای یک ماهی قرمز 50 گرمی باید روزی 5/1 گرم غذا برای آن بریزید؛ بنابراین نباید زیاد به این ماهی‌ها غذا بدهید و اگر ماهی قرمزها غذای زیادی بخورند آب تنگ زودتر کثیف می‌شود.
علاوه بر این در دسترس بودن غذای زیادی می‌تواند به ایجاد مشکلاتی در هضم غذا و تأمین اکسیژن و درنتیجه مرگ این موجودات منجر می‌شود. البته اگر چند روزی به این ماهی‌ها غذا ندهید می‌تواند از سوزاندن چربی بدن خود برای تأمین انرژی موردنیاز بدنش استفاده کند. این ماهی‌ها جثه کوچک می‌تواند از تکه‌های کوچک نان، شیرینی، پلو، میوه، مرغ پخته و خلاصه هر چه فکرش را بکنید، تغذیه کند.
کارشناسان بر این باورند بهتر است از غذاهای پولکی برای تغذیه ماهی قرمزها استفاده نشود. درصورتی‌که نخواهید از غذاهای خانگی به ماهی‌ها بدهید، می‌توان با مراجعه به فروشگاه‌های ماهی‌های آکواریومی غذای مخصوص آن‌ها را تهیه کنید. بهتر است این غذا را در یخچال نگهداری کنید. توجه داشته باشید زمانی که ماهی‌ها را تازه خریده‌اید این موجودت با استرس زیادی مواجه هستند و از دیدن شما دچار وحشت می‌شوند. در این شرایط ممکن است غذایی را که برای آن‌ها می‌ریزید نخورند. وقتی ماهی‌ها به محیط جدید عادت کنند حتما غذا می‌خورند.
آب ماهی‌ها را باید به‌موقع تعویض کنید. به‌عبارت‌دیگر لازم نیست به‌محض کثیف شدن آب بلافاصله آن را عوض کنید. ماهی قرمزها در آب‌هایی زندگی می‌کنند که زیستگاه پلانکتون‌ها و جلبک‌هاست. ازآنجاکه کدر بودن آب موجب می‌شود محیط زندگی آن‌ها مخفی‌تر باشد بیشتر دوست دارند در آب‌های کدر زندگی کنند. البته این موجودات آکواریوم یا تنگ کدر و کثیف را هم دوست ندارند. اگر به‌اندازه به ماهی‌ها غذا بدهید آب تنگ یا آکواریوم دیرتر کدر می‌شود. به گفته کارشناسان هفته‌ای یک یا دو بار تعویض آب کافی است. اگر بیش از این آب تنگ یا آکواریوم را تعویض کنید این کار به وارد شدن استرس زیادی به ماهی‌ها منجر می‌شود. توجه داشته باشید که میزان کلر موجود در آب‌لوله‌کشی برای ماهی‌ها سمی است؛ بنابراین بهتر است پیش از تعویض آب، آب مورداستفاده را حداقل دو شبانه‌روز در ظرف درباز نگه‌دارید تا کلر آب به‌تدریج خارج شود.
آب را باید به روش صحیح تعویض کنید. ماهی‌ها موجوداتی خونسرد هستند و تحمل اختلاف دمای شدید بین دو محیط برای آن‌ها دشوار و غیرقابل‌تحمل است. اگر ماهی را در دمای اتاق نگهداری می‌کنید موقع تعویض آب دمای آب جدید باید همان دمای آب قبلی را داشته باشد. اختلاف دمای بیش از یک یا دو درجه باشد. اگر اختلاف دما بیش از این باشد موجب وارد شدن شوک به ماهی و مرگ این موجود خواهد شد.
بعضی افراد آب ماهی را در یخچال نگه می‌دارند و تصور می‌کنند آب‌خنک موجب حرکت سریع ماهی و خوشحالی این موجود می‌شود. اگر هنگام تعویض آب چنین رفتاری را در ماهی‌ها می‌بینید باید توجه داشته باشید که این رفتار از مواجه‌شدن ماهی با استرس شدید ناشی می‌شود.
بهتر است ماهی را با دست یا تور به ظرف دیگری منتقل نکنید. در این شرایط پولک‌های سطح بدن ماهی کنده خواهد شد که می‌تواند به بیماری و ضعیف شدن ماهی منجر شود. بهتر است با استفاده از شلنگ یا کج کردن تنگ سطح آب را کاهش دهید. زمانی که حجم آب به کمترین حد ممکن رسید آب تازه هم‌دما و کلرزدایی شده را به‌آرامی وارد کنید.
هیچ‌گاه به تنگ یا آکواریوم ضربه نزنید. این موجودات نیز مانند هر موجود زنده دیگری از این‌که آرامش شان به هم بخورد ناراحت می‌شوند به همین دلیل است که وقتی ناگهان به تنگ ضربه می‌زنید هراسان در تنگ حرکت می‌کنند. این کار موجب افزایش استرس و درنتیجه کاهش مقاومت این موجودات در برابر عوامل بیماری‌زا می‌شود.
این ماهی را انفرادی در تنگ نگهداری نکنید. ماهی قرمزها در طبیعت به‌طور دسته‌جمعی زندگی می‌کنند. این روش زندگی به آن‌ها کمک می‌کند بهتر غذا پیدا کنند و در هنگام بروز بیماری بتوانند به همدیگر کمک کنند. البته توجه داشته باشید که هر ماهی قرمز با وزن متوسط حدود 20 گر حداقل به 10 لیتر آب برای زندگی در تنگ یا آکواریوم نیاز دارد. اگر امکان فراهم ساختن چنین فضایی برای شما مقدور نیست بهتر است از نگهداری چندین ماهی در یک فضای کوچک پرهیز کنید.
ماهی‌ها را با تراکم مناسب در تنگ یا آکواریوم نگه‌دارید. حتما هنگام خرید ماهی قرمز دیده‌اید که وقتی تراکم ماهی‌ها در یک محفظه زیاد باشد این موجودات به سطح آب می‌آیند و دهان خود را باز و دهان خود را باز و بسته می‌کنند. این رفتار به معنی گرسنگی این موجودات نیست بلکه در حقیقت تراکم ماهی‌ها موجب کاهش سطح اکسیژن آب می‌شود و درنتیجه ماهی‌ها به دنبال اکسیژن به سطح آب می‌آیند. در این شرایط ماهی‌ها ضعیف شده و مستعد ابتلا به بیماری می‌شوند.
فرانک فراهانی / روزنامه نگار علم
No tags for this post.
