نوروز فرصتی برای کاهش وابستگی به فضای مجازی

 انسان معاصر، دیگر محدودیت‌های گذشته را ندارد و هرلحظه در هر جا که باشد می‌تواند با هر نقطه‌ای از جهان که بخواهد ارتباط برقرار کند. اما آیا این امکانات به معنی داشتن تعامل اجتماعی با دیگران است؟

در عصر امروز بیشتر افراد به اینترنت و انواع شبکه‌های اجتماعی دسترسی دارند. کافی است گشتی در شبکه‌های اجتماعی متفاوت بزنیم تا مطلع شویم کدام دوست ما ازدواج‌کرده یا به‌تازگی از یک سفر خارجی بازگشته است یا این‌که کدام‌یک از بستگان دور و همسایه‌های قدیمی ما بچه‌دار شده‌اند؛ اما سؤالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که آیا این نوع تعامل اجتماعی و باخبر شدن از حال دیگران همان تعامل اجتماعی موردنظر برای بقا و دوام اجتماع است؟

با فرارسیدن سال نو، بازار دیدوبازدید و رفت‌وآمدها بار دیگر رونق می‌گیرد. در این گزارش قصد داریم به بررسی پیامدهای زندگی دیجیتال پرداخته و به این سؤال پاسخ دهیم که چگونه می‌توانیم باوجود نفوذ فناوری‌های نوین ارتباطی همچنان روابط اجتماعی و به‌ویژه رسم و رسومات و دیدوبازدیدهای نوروزی را زنده نگه‌داریم؟

ورود به دنیای مجازی و یا به عبارت بهتر زندگی در محیط‌های مجازی امری بدیهی به شمار می‌رود و از شاخصه‌های مهم رسانه‌های پست‌مدرن این است که به‌راحتی در اختیار افراد با سبک‌ها و هنجارهای مختلف اجتماعی قرارگرفته و این امر به‌مرور میزان کنترل خانواده‌ها و مدارس بر آموخته‌های نسل جدید و نیز کیفیت و جهت‌گیری‌های آموزشی و تربیتی خانواده‌ها، مدارس و جامعه را متأثر ساخته است؛ بنابراین طبق نظر کارشناسان، لازمه تعادل در این محیط‌های مجازی برخورداری از مجموعه‌ای از مهارت‌های فنی و فناوری است.

امروزه روش‌های ارتباطی با دیگران از طریق اینترنت افزایش پیداکرده است شبکه‌های اجتماعی و پست‌های الکترونیکی روش‌هایی برای گسترش و حفظ روابط اجتماعی به‌حساب می‌آیند، شبکه‌های اجتماعی، نسل جدیدی از پایگاه‌هایی هستند که این روزها در کانون توجه کاربران اینترنت قرارگرفته‌اند. این‌گونه پایگاه‌ها بر مبنای تشکیلات آنلاین فعالیت می‌کنند و هرکدام دسته‌ای از کاربران اینترنتی با ویژگی خاص را گرد هم می‌آورند. شبکه‌های اجتماعی را گونه‌ای از رسانه‌های اجتماعی می‌دانند که امکان دستیابی به شکل جدیدی از برقراری ارتباط و به اشتراک‌گذاری محتوا در اینترنت را فراهم آورده‌اند.

ایام عید و تعطیلات نوروز می‌تواند فرصت مناسبی باشد که ما بتوانیم این باهم بودن را تمرین کرده و اوقات بیشتری را باهم باشیم و از وابستگی اینترنتی که در حال همه‌گیر شدن و سرایت به نسل‌های آینده است، دست‌برداریم

بهروز بیرشک، روان‌شناس و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت‌وگو با خبرنگار سیناپرس دراین‌باره گفت: اکنون یکی از مسائلی که با آن مواجه هستیم همین موضوع استفاده از تکنولوژی است. طبق بررسی‌ها مشخص‌شده که جامعه ایرانی بیش‌ازحد معمول به آن وابسته شده است.

وی ادامه داد: وقتی درباره اعتیاد در سطح جامعه صحبت می‌کنیم، این اعتیاد یا وابستگی فقط مختص مواد مخدر نیست و اعتیاد به اینترنت یکی از مسائلی است که اکنون در کشور ما وجود دارد. یکی از مشکلاتی که این مقوله به همراه دارد این است که جوانان و کودکان ما بخش قابل‌توجهی از زمان خود را به آن اختصاص می‌دهند و این موضوع باعث شده که ارتباطات اجتماعی و رودررو در اجتماع و با نزدیکان کمرنگ‌تر شود.

بیرشک تصریح کرد: از سوی دیگر نسل جوان و نوجوان به دلیل به فضای مجازی از تحرک کمتری برخوردارند و ساعات زیادی را بدون داشتن کمترین تحرکی درجایی می‌نشینند و در فضای مجازی غرق می‌شوند. درحالی‌که یک انسان سالم به تعامل اجتماعی و ارتباط با دیگران نیاز دارد که متأسفانه به دلیل افراط در استفاده از فناوری‌های جدید این موضوع به دست فراموشی سپرده‌شده است.

وی در ادامه به ارائه راه‌حلی برای مقابله با این مشکل پرداخت و گفت: اکنون بسیاری از افراد سعی کرده‌اند با روش‌های گوناگون به دیگران تذکر دهند زمانی که در کنار هم هستند، از تلفن همراه و فضای مجازی استفاده نکنند و از بودن در کنار هم لذت ببرند. به‌عنوان‌مثال در برخی از رستوران‌ها و کافی‌شاپ‌ها می‌بینیم که پیام‌ها و هشدارهایی مبنی بر لزوم کنار گذاشتن ابزارهای همراه و تعامل متقابل با دیگران وجود دارد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران عنوان کرد: هر فرد باید به‌اندازه‌ای روی خودش کار کند که به استفاده بیش‌ازحد از این ابزارها و همچنین اینترنت و فضای مجازی وابسته نشود و به‌اندازه معقول و در حد نیاز از آن‌ها استفاده کند.

وی اظهار کرد: والدین و بزرگ‌ترها هم باید فضاهای بهتری را برای کودکان خود ایجاد کنند تا تشویق شوند تحرک کافی داشته باشند و وقت خود را به‌گونه‌ای دیگر بگذرانند تا به استفاده از تکنولوژی‌ها و فضای مجازی وابسته نشوند. به‌این‌ترتیب می‌توان انتظار داشت افراد تعاملات اجتماعی بهتری داشته و در ارتباط با افراد باشند.

بیرشک با اشاره به فرارسیدن تعطیلات عید نوروز گفت: بر این اساس ایام عید و تعطیلات نوروز می‌تواند فرصت مناسبی باشد که ما بتوانیم این باهم بودن را تمرین کرده و اوقات بیشتری را باهم باشیم و از این وابستگی که در حال همه‌گیر شدن و سرایت به نسل‌های آینده است، دست‌برداریم.

 

گزارش : هانیه حقیقی

 

 

No tags for this post.