وی گفت: در حال حاضر ایران بیش از 1.6 درصد مقالات یک درصد برتر را تولید کرده و همچنین در سال 2015 تعداد 200 دانشمند ایرانی در زمره دانشمندان یک درصد دنیا قرار گرفته‌اند.
دکتر محمد فرهادی در بیست و نهمین جشنواره بین‌المللی خوارزمی که صبح امروز در سالن اجلاس برگزار شد، افزود: افراد بالادستی کشور از جمله سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه علم و فناوری و همچنین اقتصاد مقاومتی و نیز برنامه پنجم توسعه، سند چشم‌انداز 20 ساله کشور و همچنین رویکرد دولت همگی حوزه علم و فناوری و نوآوری را جزء حوزه‌های مهم و تاثیرگذار در کشور دانسته و توسعه این بخش را در اولویت برنامه‌های توسعه‌ای کشور قرار داده‌اند.
وی با اشاره به رویکرد برنامه ششم توسعه در نوآوری و فناوری و تجاری‌سازی دانش‌بنیان اظهار کرد: در تدوین برنامه ششم توسعه سیاست‌های علم و فناوری ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری به عنوان الگو مورد توجه قرار گرفته است؛ از این رو برای تدوین برنامه در حوزه آموزش، پژوهش و فناوری می‌توان به مواردی چون دستیابی به رتبه اول منطقه در علم و فناوری، اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پژوهش و افزایش سهم آموزش‌های مهارتی در نظام آموزشی کشور توجه کرد.
فرهادی، توسعه علوم پایه و تحقیقات بنیادی ساماندهی نظام ملی آمار و اطلاعات علمی و تحول و ارتقای علوم انسانی را از دیگر موارد مورد توجه در تدوین برنامه ششم توسعه در حوزه علم و فناوری دانست و ادامه داد: بر اساس برنامه ششم توسعه باید سهم تحقیقات از تولید ناخالص داخلی به سه درصد برسد، در حالی که این میزان هم اکنون 48 صدم درصد است.
وزیر علوم تاکید کرد: البته دولت در سال اول برنامه ششم توسعه افزایش این بودجه را تا 1.1 درصد تولید ناخالص داخلی به مجلس شورای اسلامی پیشنهاد داده است.
فرهادی با اشاره به وضعیت تولید علم در کشور خاطرنشان کرد: جایگاه علمی کشور از نظر تعداد مقالات علمی نمایه شده در پایگاه‌های بین‌المللی در منطقه و بین کشورهای اسلامی مطلوب بوده است. هر چند که در سال‌های اخیر به دلیل محدودیت‌های موجود با کاهش نسبی تعداد مقالات کنفرانسی مواجه بوده‌ایم.
فرهادی، رتبه ایران از نظر تعداد کل مقالات نمایه شده در ISI در سال‌های 2014 تا 2015 را دوم در منطقه و بیستم در دنیا ذکر کرد و ادامه داد: به استناد پایگاه اسکوپوس از نظر تعداد کل مقالات، ایران دارای رتبه 16 جهانی است و در رتبه چهارم رشد علمی در بین 20 کشور برتر تولید کننده علم دنیا در سال 2014 قرار گرفته است.
وزیر علوم با تاکید بر این که ایران از نظر شاخص متوسط ارجاع‌دهی مقالات در جایگاه اول منطقه نشسته است، گفت: علاوه بر آن در حال حاضر رتبه استنادی ایران در جهان، 22 است. ضمن آن که ما 1.56 درصد جمعیت علم دنیا را تولید می‌کنیم.
فرهادی با تاکید بر این‌که در سال 2015 از نظر سهم مقالات برتر و پراستناد، ایران بیش از 1.6 درصد مقالات یک درصد برتر را از آن خود کرده است، اضافه کرد: همچنین در این سال تعداد 200 دانشمند ایرانی در زمره دانشمندان یک درصد دنیا قرار گرفته است، علاوه بر آن در برخی از علوم مانند مهندسی شیمی، مکانیک، نانو تکنولوژی و زیست فناوری رتبه تولید علم ایران در جهان زیر 10 یعنی رتبه‌های تک رقمی بوده است.
وزیر علوم بر اساس رتبه‌های جهانی ایران در حوزه علم و فناوری بر ضرورت ایجاد دانشگاه‌های کارآفرین مبتنی بر نوآوری در کشور تاکید کرد و ادامه داد: در حال حاضر بحث نوآوری یکی از مهمترین محورها و سیاست‌های کلان حوزه آموزش عالی محسوب می‌شود، از این رو اعتقاد داریم که توسعه نوآوری به طور ویژه درقالب ایجاد دانشگاه‌های کارآفرین و نسل سوم باید ایجاد شود.
به گفته وی، ایجاد ظرفیت‌های مکمل در کشور مانند پارکهای علم و فناوری، دانشگاه‌های پیش‌رو در حوزه پژوهش و فناوری و وجود پژوهشگاه‌های تخصصی در کشور از جمله زمینه‌های مساعد برای تحقق دانشگاه‌های نسل سوم کارآفرین است.
وی با تاکید بر این که در گذشته دانشگاه‌های کشور آموزش محور بوده‌اند، خاطرنشان کرد: ماموریت این دانشگاه‌ها، تربیت دانشجو و افزایش معلومات و محفوظات آنها بوده است؛ ولی به تدریج که موضوع پژوهش در دانشگاه‌ها به عنوان یک نیاز مطرح شده و با گذشت زمان زیرساخت‌ها و امکانات متناسب فراهم شده، انتظار می‌رود که دانشگاه‌ها نه تنها به تربیت متخصص بپردازند، بلکه مسائل و نیازهای کشور را نیز تامین کنند.
فرهادی با تاکید بر توجه بیشتر بر منابع نامشهود به جای منابع مشهود و طبیعی تصریح کرد: در حال حاضر سهم منابع طبیعی از جمله نفت و معادن در تامین منابع مالی و اقتصادی کشور بسیار بالاست و این در حالی است که در کشورهای توسعه یافته سهم منابع طبیعی و نیروی کار فیزیکی در اقتصاد آنها پایین است و سهم مغز افزار، نیروی فکری یا دانشی در تامین منابع اقتصادی آنها بسیار بالاست. از این رو ضرورت ایجاب می‌کند که علم و دانش نقش موثرتری در تامین ثروت ملی و ارتقای توان اقتصادی کشور ایفاء کند.
وزیر علوم با اشاره به پتانسیل و ظرفیت‌های سرمایه‌های دانشی کشور اضافه کرد: هم اکنون از جمعیت دانشی چهار میلیون و 800 هزار نفری برخوردار هستیم و جزء 10 کشور اول دنیا از نظر تعداد دانشجو محسوب می‌شویم و از طرف دیگر توان پژوهشی بالایی در کشور وجود دارد که در دنیا به اثبات رسیده است.
وی تاکید کرد: بدون شک برنامه‌ریزی کشور اگر بر این منابع متمرکز شود، می‌تواند جهش و تحرکی را ایجاد کند که زمینه خروج از رکود را فراهم کند.
وزیر علوم، ایجاد و توسعه شرکتهای دانش‌بنیان را از جمله بسترهای مناسب برای حمایت از نوآوری ذکر کرد و گفت: در حال حاضر حدود 15 سال از تاسیس اولین پارک علم و فناوری در کشورکه توسط وزارت علوم ایجاد شده، می‌گذرد و در حال حاضر 38 پارک علم و فناوری و حدود 168 مرکز رشد توانسته‌اند از وزارت علوم مجوز دریافت کنند.
وی با تاکید بر این که در حال حاضر حدود چهار هزار شرکت فناور و 30 هزار نفر فناور در پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد کشور فعال هستند، ادامه داد: یک بررسی ساده در رابطه با بازده سرمایه‌گذاری در پارکهای علم و فناوری کشور نشان می‌دهد میزان سرمایه‌گذاری برای ایجاد هر شغل در این نهادها بین 40 تا 50 میلیون تومان بوده است و این در حالی است که آمار وزارت صنایع و کار نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای ایجاد هر شغل در کشور چند برابر مبلغی است که در پارکهای علم و فناوری برای ایجاد فرصت شغلی هزینه می‌شود.
به گفته فرهادی، گردش مالی شرکتهای مستقر در پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد حدود هزار و 800 میلیارد تومان در سال 1394 بوده است.
وزیر علوم اضافه کرد: با این تجربه گرانبهای کشور در توسعه پارکهای علم و فناوری به جرات می‌توانیم ادعا کنیم که می‌توانیم در میان کشورهای توسعه‌یافته از جایگاه برجسته‌ای برخوردار باشیم که شاهد این مدعا حضور پررنگ ایران در جوامع بین‌المللی و کسب پنج دوره مقام ریاست منطقه‌ای غرب آسیا و شمال آفریقا در انجمن بین‌المللی پارکهای علمی در 10 سال گذشته است.
فرهادی در ادامه با اشاره به تعاملات بین‌المللی ایران در دوره پساتحریم گفت: یکی از راه‌های مهم توسعه دیپلماسی، دیپلماسی علمی و فناوری است که از طریق اساتید و دانشجویان دانشگاه‌ها و مراکز علمی و پژوهشی انتقال دانش و فناوری صورت می‌گیرد.
وی با ابراز تاسف از این که در سال‌های گذشته به دلایلی کشور نتوانسته از ظرفیت عظیم دانشگاهیان بهره ببرد، یادآور شد: از نظر همکاری با محققان خارجی در چاپ مقالات مشترک، ایران جایگاه چندان مناسبی ندارد و این حاکی از عدم تعاملات کافی محققان ایرانی با دیگر کشورها و همچنین کاهش شدید در بخش اعتبارات لازم برای انجام فرصت‌های مطالعاتی و یا عدم تخصیص بودجه کافی برای شرکت در کنفرانس‌های بین‌المللی است.
فرهادی با بیان این که عدم تعاملات بین‌المللی حتی در میزان دسترسی به پایگاه‌های علمی معتبر وهمچنین عدم توانایی در تجهیز و یا خرید مواد اولیه برای انجام تحقیقات روز دنیا موثر بوده است، افزود: این امر به نحوی بوده که محققان به جای پرداختن به تحقیقات روز دنیا و یا استفاده از روش‌های جدید در انجام تحقیقات خود از روش‌های قدیمی برای انجام تحقیقات خود بهره برده‌اند و همین امر میزان پذیرش این گونه مقالات را نیز در نشریات معتبر دنیا کاهش داده است.
وزیر علوم با تاکید بر این که سهم دولت در تامین منابع مالی تحقیق و توسعه بسیار بالا است، افزود: بنابراین توجه به منابع مالی دولتی برای تحقق و توسعه و افزایش این منابع اهمیت زیادی دارد. ولی به موازات آن باید سیاست‌های مناسب برای این که سایر نقش‌ها نظیر شرکتهای تجاری نیز بتوانند به خوبی در تامین مالی مذکور مشارکت کنند، در برنامه‌ریزی‌ها لحاظ شوند.
فرهادی در بخشی از سخنان خود با تاکید بر لزوم توسعه پژوهش و فناوری در علوم انسانی خاطرنشان کرد: یکی از مهمترین زمینه‌های عرصه نوآوری حوزه علوم انسانی است؛ چرا که بخش قابل توجهی از توان پژوهشی کشور از نظر نیروی انسانی و زیرساخت‌های دانشگاهی مربوط به حوزه علوم انسانی است.
وی با تاکید بر این که در این حوزه بیش از سایر حوزه‌ها باید موضوع ارتباط جامعه دانشگاهی با حوزه نیاز جامعه تقویت شود، تصریح کرد: اخیرا به همین منظور شورایی در وزارت علوم تحت عنوان شورای توسعه پژوهش و فناوری در علوم انسانی و هنر تشکیل شده است که برنامه کلان راهبردی در علوم انسانی و هنر را تدوین خواهند کرد.
وزیر علوم تاکید کرد: در این راستا لازم است که دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی کشور در حوزه علوم انسانی برنامه و ماموریت تعریف شده‌ای داشته باشند.
No tags for this post.