پروبیوتیک‌ها و پری‌بیوتیک‌ها،دو دسته مهم مواد غذایی

با آنکه این دو از لحاظ اسمی به یکدیگر شباهت زیادی دارند، اما در بدن دو نقش کاملا متفاوت را ایفا می‌کنند. هم پروبیوتیک و هم پری‌بیوتیک برای سلامتی انسان بسیار مهم هستند. 

ماهیت پروبیوتیک و پری‌بیوتیک

پروبیوتیک به باکتری‌های مفید موجود در فلور روده اطلاق می‌شود، حال آنکه پری‌بیوتیک مواد غذایی مورد نیاز پروبیوتیک‌ها برای رشد و عملکرد مناسب آنها در بدن به شمار می‌رود.

پروبیوتیک‌ها در غذاهای خاص و یا مکمل‌ها زندگی می‌کنند. آنها خواص درمانی متعددی برای بدن دارند. این باکتری‌ها در روده، پری‌بیوتیک‌ها را که بیشتر از فیبر تشکیل شده‌اند و بدن قادر به هضم آنها نیست به عنوان غذا می‌خورند. پری‌بیوتیک‌ها در برخی کربوهیدرات‌ها یافت می‌شوند.

باکتری‌های روده، بسیاری از عملکردهای مهم بدن را انجام می‌دهند. در صورتی که تعداد آنها در روده متعادل باشد به حفظ سلامتی بدن کمک می‌کنند.

چرا باکتری‌های روده مفید هستند؟

باکتری‌های روده به هضم غذا کمک می‌کنند و بدن را از باکتری‌های مضر و قارچ‌ها محافظت می‌کنند، همچنین با ارسال سیگنالهایی به سیستم ایمنی بدن، به جلوگیری از التهاب کمک می‌کنند.

به علاوه برخی از باکتری‌های روده، ویتامین K و اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه را تشکیل می‌دهند. اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه منبع غذایی اصلی سلولهای پوششی روده بزرگ هستند. این باکتری‌ها با محافظت بدن در برابر مواد مضر، ویروس‌ها و باکتری‌ها، خطر ابتلا به سرطان را در بدن کاهش می‌دهند.

تاثیر غذاها بر باکتری‌های روده

غذاها در تعادل بین باکتری‌های خوب و بد بدن، نقش مهمی را ایفا می‌کنند. برای مثال، رژیم غذایی که از مواد شیرین و چرب تشکیل شده است، بر باکتری‌های روده تاثیر منفی دارد و به گونه‌های مضر اجازه رشد می‌دهد.

هنگامی که فرد به طور مرتب از مواد حاوی باکتری‌های بد تغذیه می‌کند، آنها به راحتی در بدن رشد کرده و سبب می‌شوند تا باکتری‌های مفید از انجام عملکرد مناسب باز بمانند.

باکتری‌های مضر ممکن است سبب شوند تا فرد کالری بیشتری جذب کند و از این رو احتمال چاقی و اضافه وزن این افراد بیشتر از کسانی است که باکتری‌های روده در آنها در حد تعادل وجود دارد.

آن دسته از مواد غذایی نیز که در معرض آفت‌کش‌ها قرار می‌گیرند، اثرات منفی بر باکتری‌های روده دارند.

همچنین بر اساس مطالعاتی که تا کنون انجام شده، آنتی‌بیوتیک‌ها نیز می توانند در انواع خاصی از باکتری‌های بدن به ویژه در دوران کودکی و نوجوانی تغییرات دائمی ایجاد کنند.

کدام مواد غذایی حاوی پری‌بیوتیک‌ها هستند؟

بسیاری از غذاها به طور طبیعی حاوی پری‌بیوتیک هستند. از این رو، برای دریافت پری‌بیوتیک‌ها نیازی به خرید مکمل‌های گران‌قیمت نیست.

از آنجا که پری‌بیوتیک‌ها نوعی فیبر هستند، در سبزیجات، میوه‌ها و حبوبات یافت می‌شوند.

این نوع فیبر توسط گوارش انسان قابل هضم نیست، اما باکتری‌های روده به خوبی می‌توانند آنها را هضم کنند. این باکتری‌ها، پری‌بیوتیک‌ها را به اسید چرب با زنجیره کوتاه به نام بوتیرات تبدیل می‌کنند. مطالعات نشان می‌دهد که بوتیرات در روده بزرگ خواص ضد التهابی دارد.

مواد پری بیوتیک در واقع فیبر بوده و در انواع میوه، سبزیجات و حبوبات یافت می شوند. 

این باکتری‌ها همچنین با تحت تاثیر قرار دادن ژن‌ها می‌توانند از رشد سلولهای سرطانی جلوگیری کرده و با فراهم کردن غذای سلولهای سالم به رشد و تقسیم سلولی آنها به طور طبیعی کمک کنند.

از بین غذاهای سرشار از پری‌بیوتیک می‌توان به حبوبات مانند لوبیا و نخود، جو دو سر، موز، انواع توت، کنگر فرنگی، مارچوبه، سیر، تره‌فرنگی و پیاز اشاره کرد.

کدام غذاها حاوی پروبیوتیک هستند؟

بسیاری از مواد غذایی مانند ماست به طور طبیعی دارای باکتری‌های پروبیوتیک هستند.

ماست ساده، بسیاری از باکتری‌های مفید برای بدن را داراست. به طور کلی غذاهای تخمیری مانند کلم رنده شده، کیمچی، کفیر، ترشی کلم و ترشی سبزیجات غیر پاستوریزه، حاوی پروبیوتیک هستند و می‌توانند به طور طبیعی بر قند و یا فیبر موجود در مواد غذایی تاثیر بسزایی داشته باشند.

اگر می‌خواهید از مزایای پروبیوتیک مواد غذایی تخمیری بهره‌مند شوید، باید از نوع غیر پاستوریزه آن مصرف کنید. زیرا این فرآیند سبب کشته شدن باکتری‌ها می‌شود.

مواد لبنی پاستوریزه، خاصیت پروبیوتیک را ندارند.

برخی از مواد غذایی که هم پروبیوتیک‌ها را دارا هستند و هم حاوی پری‌بیوتیک‌ هستند، سین‌بیوتیک نامیده می‌شوند. یک نمونه از این مواد غذایی کلم‌ترش است.

مکمل‌های پروبیوتیک

مکمل‌های پروبیوتیک به صورت قرص، کپسول و یا مایعات عرضه می‌شوند و بسیار محبوب هستند. اما ممکن است برخی از این مکمل‌ها شامل همه انواع باکتری‌های پروبیوتیک نباشند و یا غلظت باکتری‌ها در یک مکمل با مکمل دیگر متفاوت باشد.

شایان ذکر است که در بسیاری از این مکمل‌ها، فیبرهای پری‌بیوتیک وجود ندارد.

همواره به یاد داشته باشید که برای مصرف هر گونه مکمل و از جمله مکمل‌های پروبیوتیک با پزشک مشورت کنید. زیرا ممکن است فردی به همه انواع پروبیوتیک نیاز نداشته باشد. افرادی نیز هستند که رشد باکتری در روده کوچک آنها بیش از حد است و در صورت مصرف پروبیوتیک‌ها توازن باکتری در روده آنها به هم می‌خورد. برخی افراد نیز به مواد تشکیل‌دهنده مکمل‌ها حساسیت دارند. بنابراین پزشک می‌تواند نوع مناسبی از پروبیوتیک‌ها را برای بدن شما تجویز کند.

 

منبع: authoritynutrition.com

ترجمه: صالح سپهری فر

No tags for this post.