اینها همه در حالی است که کشورمان به شدت به ماهواره‌های مخابراتی برای پوشش تلویزیونی، ارتباطات تلفن ثابت و موبایل، اینترنت و… نیاز پیدا کرده است. علاوه بر این محصول نهایی به دست آمده در پروژه‌های دیگر فضایی را می‌توان در گستره وسیعی از کاربردها که مواردی چون کشاورزی، راه و شهرسازی، اکتشاف معادن، کنترل منابع، هواشناسی، پیش‌بینی و کنترل حوادث طبیعی را نیز شامل می‌شود، استفاده کرد. به همین دلیل بود که بسیاری کارشناسان پیگیری برنامه ارسال انسان به فضا را بنا به دلایل ذکر شده تبلیغاتی دانسته و پیگیری پروژه‌ای را که طبق برآورد برخی دانشگاه‌های کشور نیازمند چندین سال زمان و هزینه‌های میلیارد دلاری بود را به صلاح کشور نمی‌دانستند.
در حال حاضر نیز سازمان‌های فضایی در جهان برنامه‌های اصلی خود را به گونه‌ای جهت داده‌اند که مردم نفع عملی آنها را در زندگی روزمره و افزایش رفاه خود ببینند. از جمله این برنامه‌ها توسعه ماهواره‌های سنجشی است. دولت‌ها به کمک این فناوری می‌توانند منابع انرژی روی زمین را تخمین زده و مصرف آنها را پایش کنند که این امر می‌تواند برنامه‌ریزی، مدیریت و کنترل منابع انرژی را برای مسئولان تسهیل کند. همچنین رصد تغییرات کیفیت خاک و تخمین میزان منابع آب سطحی، میزان بارش و نشست برف، سطح زیرکشت و نوع کشت و زرع در ابعاد ملی و جهانی نیز از جمله اطلاعاتی هستند که می‌توان با تحلیل داده‌های تهیه شده از فضا، در زمانی کوتاه و با دقت بالا به آنها پی برد.
علاوه براین سازمان‌های فضایی در جهان سعی می‌کنند به کمک ماهواره‌ها به بهبود کشاورزی از راه‌های مختلف کمک کنند. از فضا می‌توان آفت‌زدگی و گسترش آفات در کشور و منطقه را به سرعت تشخیص داده و برای کارشناسان اطلاعات مناسب را به منظور مقابله با آنها فراهم آورد.
حفظ محیط زیست نیز از جمله فعالیت‌هایی است که دولت‌ها تلاش می‌کنند با کمک فناوری‌های فضایی آن را به نحو بهتری انجام دهند. با استفاده از ماهواره‌ها می‌توان پوشش زمینی جنگل‌ها و مراتع را تعیین کرد و تغییرات آن را در هر زمان تشخیص داد. ضمنا منابع و مکان‌های آلاینده‌های آب‌وهوا و نیز محل‌های نشت مواد سمی در رودخانه‌ها و دریاها از جمله مواد نفتی به راحتی از فضا قابل تشخیص هستند.
همچنین با مقایسه تصاویر ماهواره‌ای در زمان‌های متوالی می‌توان به مطالعه تاثیرات توسعه شهری و صنعتی در محیط زیست در طولانی مدت پرداخت. مسئولان حفاظت از محیط زیست و پژوهشگران این حوزه نیز می‌توانند با استفاده از ماهواره‌ها گونه‌های جانوری در معرض انقراض را مورد ردیابی قرار دهند.این موارد گوشه‌ای از اقداماتی است که به دولت‌ها برای سرمایه‌گذاری بر روی فناوری فضایی انگیزه می‌دهد.
هر کشوري بنا به بضاعت خود تلاش مي‌کند از سفره گسترده فضا بهره‌اي بگيرد.
بيش از ۸۰ کشور جهان از دارا و ندار براي خود آژانس، سازمان يا نهادي دارند که متولي توسعه فضايي کشورشان است. در اين ميان هر چند کشورهاي قدرتمند دارای توان مالي بالا سهم بيشتري در توسعه فناوري‌هاي فضايي دارند و دنياي رسانه‌ها پر است از دستاوردهاي رنگارنگ آنها درباره فناوري‌هاي عجيب و غريب فضايي يا تلاش براي پياده کردن انسان روي کره مريخ و از اين دست، ولي ساير کشورها هم بي‌کار ننشسته‌اند و هر کشوري بنا به بضاعت خود تلاش مي‌کند از سفره گسترده فضا بهره‌اي بگيرد. کشورهاي ثروتمند با بودجه‌هاي کلان فضايي فهرست متنوعي از پروژه‌هاي فضايي را دنبال مي‌کنند. اين در حالي است که کشورهايي با بودجه‌هاي کمتر تنها سعي مي‌کنند بر بخش‌هاي کاربردي و اصلي اين برنامه‌ها تمرکز کنند تا با حداقل هزينه بيشترين بهره را از فعاليت‌هاي فضايي خود ببرند.چرا پرتاب انسان به فضا مورد انتقاد است؟
منتقدین به برنامه ارسال انسان به فضا معتقدند رواج رویکرد اقتصادی به فضا موجب رویگردانی کشورها از پیگیری برنامه‌های سرنشین‌دار و تمایل به دیگر پروژه‌های فضایی شده است.
عباس خاراباف/ کارشناس مهندسی هوافضا
No tags for this post.