محمد مراد خیشه، استاد دانشگاه‌های پیام نور، آزاد و دانشگاه های شهید ستاری و امام علی(ع) در گفتگو با خبرگزاری علم و فرهنگ درباره وضعیت پژوهش در علوم انسانی در دانشگاه‌ها را نابسامان توصیف کرد و گفت: اوضاع پژوهش در دانشگاها چنگی به دل نمی‌زند زیرا دانشجویان انجام پژوهش را نوعی رفع تکلیف می‌دانند، به همین دلیل این پژوهش‌ها با انگیزه و اسلوب درست انجام نمی‌شود.
وی بخشی از این اشکال را متوجه نظام آموزشی و دانشگاه دانست و گفت: امروزه دانشگاه ها بیشتر به سمت مدرک‌گرایی حرکت کرده‌اند. در سال‌های اخیر، تعداد پذیرش دانشجو در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا به طور فزاینده ای رو به افزایش بوده است، در حقیقت این روزها دانشگاه‌ها بیشتر به کمیت اهمیت می‌دهند تا کیفیت؛ به همین خاطر، مسائل مربوط به این حوزه هم خواه‌ناخواه ازاین نگاه، تأثیر می‌پذیرد و این نگاه بر مقوله پژوهش در دانشگاه هم بی‌تأثیر نیست. بنابراین ما می‌بینیم که پژوهش در سطح دانشگاه‌ها از کیفیت خوبی برخوردار نیست و اکثر این تحقیقات حتی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری یا کپی پیست و یا تکراری است و توسط افراد خاصی که این کارها یک منبع در آمدی برای آنها شده انجام می گیرد.
وی ادامه داد: شما اگر گذرتان به میدان انقلاب افتاده باشد، افراد دلال و تراکت‌های زیاد تبلیغاتی را می‌بینید که محتوای کلامشان انجام پژوه ها و یا پایان‌نامه های دانشجویی از مراحل ابتدایی یعنی از تهیه پروپوزال تا مراحل نهایی یعنی انجام صدرصد این پژوه هاست.
این استاد دانشگاه بخشی از این مشکل را متوجه استادان دانشگاه دانست و گفت: بسیاری از استادان راهنما یا مشاور به دلیل مشغله زیاد و یا تعداد بسیار زیاد پروژه‌هایی که در دست دارند، حتی وقت نمی کنند یکبار پایان‌نامه‌های دانشجویانشان را تا آخر بخوانند، به همین دلیل پایان‌نامه‌های آنها را فقط از نظر ظاهر بررسی می کنند و اشکالات ظاهری آن را تذکر می‌دهند اما بر محتوای متون به صورت کیفی، نظارت کافی ندارند.
باید شرایطی فراهم شود که فضای دانشگاه از انتقاد و نوآوری، استقبال کند، شرایطی که فضای کلاس بتواند برای دانشجویان طوفان ذهنی به پا کند، استادان بتوانند ذهن دانشجویان را پر از سوال کنند و آنها را به اندیشیدن وا دارند
وی با اشاره به اینکه نظام آموزشی هنگامی برای توسعه مساعد خواهد بود که تحقیق و پژوهش در آن نهادینه شود، گفت: باید شرایطی فراهم شود که فضای دانشگاه از انتقاد و نوآوری، استقبال کند، شرایطی که فضای کلاس بتواند برای دانشجویان طوفان ذهنی به پا کند، استادان بتوانند ذهن دانشجویان را پر از سوال کنند و آنها را به اندیشیدن وا دارند.
محمد مراد خیشه با تأکید بر اینکه پروژها وتحقیقات باید به سمت کاربردی شدن حرکت کند، گفت: باید بر اساس نیازهای جامعه کارهای تحقیقاتی انجام پذیرد.
او دربارۀ راه‌های برون رفت حوزۀ پژوهش از وضعیت فعلی نیز گفت: آموزش موثر روش های تحقیق علمی به همه دانشجویان و تقویت مجلات حرفه ای و علمی در این زمینه یکی از راه‌هایی است که در شرایط فعلی می‌تواند به اوضاع پژوهش در جامعه دانشگاهی کمک کند. علاوه بر آن همکاری متقابل دانشگاه وصنعت جهت رفع مشکل تولید، تهیه برنامه دراز مدت توسعه علمی و فناوری و توجه ویژه به سرانه پژوهش دانشگاه ها نیز می‌تواند در بهبود این شرایط مؤثر باشد.
گزارش : مهرداد نصرتی