از زمانی که چهره برافروخته و سرخ‌فامش برای ما، انسان‌های دوران کهن، نمادی از جنگ و جنگاوری بود تا روزگاری که تصور وجود هوشمندانی روی مریخ امری بدیهی شمرده می‌شد و تا دورانی که کاروانی از کاوشگرهای روباتیک زمینی به کاوش و بررسی این سیاره پرداختند، از زمانی گمان می‌کردیم مریخ سیاره‌ای سرد و مرده است و تا همین امروز که می‌دانیم در شرایطی خاص شوراب‌هایی روی مریخ روان می‌شوند.
داستان این سیاره سرخ هنوز به پایان نرسیده است و یکی از گام‌های انقلابی بعدی انسان در حوزه علم و فناوری با سفر به این سیاره برداشته خواهد شد.
چرا سفر به مریخ مهم است؟
سفر انسان به مریخ و بازگشت سالم او به زمین یکی از چالش‌برانگیزترین تلاش‌های حوزه علمی و فناوری انسان در سال‌های پیش رو خواهد بود. این مسئله به دلایل مختلفی باعث بروز جهش‌هایی متعدد در بخش‌های متعددی از علم و فناوری و صنعت می‌شود و شاید الگویی تازه در همکاری‌های علمی را سبب شود.
انسان برای سفر به مریخ نه‌تنها باید تأثیرات اقامت طولانی‌مدت در فضا روی بدن انسان را آزمایش کند که باید بتواند به طرحی دست یابد که دو مرحله مهم در این مأموریت را که اکنون در فراسوی توانایی فنی ما قرار دارند بها موفقیت به انجام برساند. اگر برخاستن از زمین، ساخت فضاناوی مجهز و به‌اندازه کافی بزرگ، در مدار و سفر تا مریخ هرکدام دربردارنده ده‌ها و صدها خرده چالش فنی هستند اما کلیت این کار را تاکنون آموخته‌ایم اما سفر به مریخ و برگشت از آن شامل دو مرحله اضافه است، فرود بر مریخ توسط کپسولی سنگین‌تر از هر ابزاری که تاکنون بر مریخ فرود آورده‌ایم و بازگشت دوباره از سطح.
برای موفقیت در این دو مرحله شاید نیازمند به طراحی نسل تازه‌ای از مأموریت‌های روباتیک باشیم که بتوانند پیش از فرود انسان بر مریخ با استفاده از منابع موجود شروع به استخراج سوخت از محیط برای محموله بازگشت کنند. همچنین ضرورت نظارت و ارتباط با فضانوردان نیازمند توسعه شبکه‌های ارتباطی میان‌سیاره‌ای و قرار دادن تعداد زیادی از ماهواره‌های دورسنجی دقیق در اطراف مریخ است که درعین‌حال می‌توانند رصدهای علمی همزمانی را انجام دهند.
مسئله دیگر دراین‌بین ساخت زیستگاه‌های اولیه فضانوردانی است که قرار است روی مریخ فرود آیند کاشانه فضایی که بتواند سبک و دارای قابلیت سرهم کردن سریع باشد و درعین‌حال بتواند فضانوردان را در برابر شرایط دشوار و سخت مریخ ازجمله ریزگردها و تابش‌هایی که در غیاب جوی غلیظ به مریخ می‌رسند محافظت کند.
هر یک از این گام‌ها نیازمند فراهم آوردن و رشد دادن تعداد زیادی از خرده فناوری‌ها و صنایع روی زمین هستند. از علم مواد گرفته تا سیستم‌های مخابراتی و تجهیزات تشخیص پزشکی و آزمایش‌های علمی. از سوی دیگر چنین مأموریتی به‌قدری گران‌قیمت خواهد بود که احتمال بالایی وجود دارد برخلاف مأموریت سفر به ماه در قالب مشارکت‌های علمی فضایی بین کشورها و نهادهای بخش خصوصی صورت پذیرد.
چنین همکاری در چنین مقیاسی می‌تواند الگوی فعالیت‌های علمی و فناوری مشترک را توسعه دهد و ما را به سمت پروژه‌های مشترک‌المنافع سوق دهد.
همچنین سفر به مریخ اگرچه نقطه عطفی در تاریخ فناوری بشر به شمار می‌رود اما تجربه سفر به ماه نشان داده است که تنها زمانی می‌توان چنین مأموریتی را موفق دانست که ادامه‌دار باشد. گام‌های بعدی که در مریخ برداشته خواهد شد می‌تواند ما را آماده برداشتن گام‌های بعدی در سفر به‌سوی دشت بیکران ستاره‌ها کند. کسی چه می‌داند شاید نخستین کلونی‌های انسان‌ها در فراسوی زمین به‌جای ماه و سیارک‌ها روی مریخ بنا شود.
هم‌اکنون برنامه‌های متعددی در بخش دولتی (با محوریت ناسا) و در بخش خصوصی (عمدتاً با پیشتازی شرکت اسپیس – ایکس) در این خصوص در حال انجام است که ما را برای چنین سفری آماده کند واقع‌گرایانه‌ترین پیش‌بینی‌ها برای یک سفر سرنشین دار – حداقل به مدار مریخ – زودتر از پایان دهه ۲۰۳۰ نیست؛ اما دست آوردهایی که انسان برای رسیدن به آن روز که بتواند فضانوردی را موفق بر مریخ فرود آورد و سالم به زمین بازگرداند، بسیار پیش از وقوع این رویداد تأثیر خود را در جامعه نشان خواهد داد.
منبع:علمنا
No tags for this post.