مبارزه بابیماری سوختگی شمشاد در جنگل های هیرکانی شمال ایران
یزدانفر آهنگران درگفت وگو با ایرنا افزود: این بیماری در بسیاری از شمشادستان های شمال کشور، از جلگه تا ارتفاع هزار و 500 متری از سطح دریای آزاد موجب خشکیدگی کامل درختان و نهال های شمشاد شده است.
وی تاکید کرد: در بسیاری از مناطق نیز درختان و درختچه های موجود به صورت نیمه آلوده و با ظاهری سبز و نیمه خزان وجود دارند.
این کارشناس ارشد گیاه پزشکی بیان کرد: اعتبار تصویب شده برای سال 1394 و از محل طرح صیانت از جنگل های شمال، 51 میلیارد و 500 میلیون ریال است که در حدود پنج میلیارد ریال آن اختصاص به گیاه پزشکی دارد.
آهنگران اظهار داشت: با توجه به رفتارهای ویژه و بسیار مخرب قارچ عامل بیماری سوختگی، ازجمله بقا و زنده مانی، نیازهای دمایی و رطوبتی، چندچرخه ای (Polycyclic) بودن، مدت زمان آلوده سازی،تولید هاگ فراوان، سرعت انتشار آلودگی، نحوه انتقال و انتشار، میزبان های ویژه، اغلبِ رویشگاه های شمشاد در جنگل های هیرکانی کمابیش آلوده شده است.
به گفته کارشناس ارشد گیاه پزشکی دفتر حفاظت و حمایت سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور، در مناطق آلوده بر اساس دستور کار صادر شده از کارگروه گیاه پزشکی سازمان جنگل ها، برنامه واپایش بهداشتی در نظر گرفته شده و به استان های شمالی ابلاغ شده است.
وی ادامه داد: تهیه دستور کار بهداشتی برای واپایش بیماری به همت کارگروه گیاه پزشکی سازمان جنگل ها از جمله اقداماتی است که محتوای آن تدوین و به استان های شمالی ابلاغ شده است.
آهنگران تصریح کرد: بر طبق این دستور کار، تاکنون اقداماتی همچون هرس، جمع آوری بقایای آلوده برگ ها و سرشاخه ها و امحای آنها در پارک جنگلی سی سنگان، منطقه شاهبند نکا، چشمه بلبل بندرگز، آستارا، شفت، سیاهکل، رشت اجرا شده است.
کارشناس ارشد گیاه پزشکی دفتر حفاظت و حمایت سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور، یادآور شد: بالا بودن هزینه های ناشی از اجرای برنامه، شرایط جوی و عارضه نگاری (topography) و به تبع آن سختی شرایط کار از تنگناها و معضلات اصلی اجرای پروژه مبارزه با بیماری سوختگی است.
وی تاکید کرد: بیماری سوختگی شمشاد (blight Boxwood) در ایران نخستین بار در سال 1389 در جنگل های آستارا و تالش دیده شد و هم اکنون تا جنگل های استان گلستان گسترش یافته است.
به گفته آهنگران، عامل این بیماری، نوعی قارچ با نام علمی چیلیندروکلادیوم بوکسیکولا (Cylindrocladium buxicola) یا کالونکتریا سودوناویکولاتا (Calonectria pseudonaviculata) است و باعث چروکیدگی و ایجاد لکه های قهوه ای در برگ گیاه و مرگ سریع و گسترده بافت ها در بخش عمده یا همه قسمت های هوایی گیاه می شود.
شمشاد هیرکانی با نام علمی Buxus hyrcana Pojark درختی همیشه سبز و بومی در جنگل های هیرکانی در شمال ایران است که در فهرست گونه های گیاهی در خطر انقراض اتحادیه بین المللی حفظ طبیعت (IUCN) قرار دارد.
