مدیریت داده‌های دریایی از مهم‌ترین عناصر تحقیقات دریایی است

 دکتر حاجی‌زاده ذاکر در آغاز این کارگاه که در پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی برگزار شد، گفت: داده‌ها پایه و اساس هر گونه مطالعه علمی و باعث پیشرفت انسان در زمینه‌های مختلف علمی هستند.

وی با بیان این که داده‌های دریایی با داده‌های بخش‌های دیگر تفاوت زیادی دارند، گفت: داده‌های دریایی با سختی بسیار زیادی حاصل می‌شود. بنابراین باید از این داده‌ها با مدیریت صحیح و به نحو احسن استفاده کرد.

حاجی زاده ذاکر همچنین اظهار کرد: IOC که مهم‌ترین مرجع بین‌المللی دریایی است، اهمیت ویژه‌ای را برای مدیریت داده‌های دریایی قائل شده است و سال‌هاست با متخصصین بسیار مجرب و صرف هزینه‌های هنگفت به این مساله می‌پردازد.

وی تصریح کرد: مدیریت داده‌های دریایی یکی از مهم‌ترین عناصر تحقیقات دریایی است.

در ادامه این کارگاه، مهندس فرناز غیاثی، دبیر علمی این کارگاه و رییس مرکز ملی داده‌های اقیانوسی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی در خصوص این کارگاه اظهار کرد: در این کارگاه که با حمایت برنامه بین‌المللی تبادل داده‌ها و اطلاعات اقیانوسی (IODE) برگزار شد، شرکت کنندگان علاوه بر شناخت مفاهیم تئوری پایه، با برخی از قابلیت‌های مقدماتی مرتبط با پردازش و بصری‌سازی داده‌های ایستگاهی دریایی به صورت عملی با استفاده از نرم ‌افزار Ocean Data View آشنا شدند.

وی، آشنایی با فعالیت ها و وظایف کمیسیون بین دولتی اقیانوس شناسی، آشنایی با فعالیت ها، وظایف و برنامه بین‌المللی تبادل داده ها و اطلاعات اقیانوسی، آشنایی با قابلیت های مرکز ملی داده‌های اقیانوسی و دریایی ایران، مفاهیم مدیریت داده، داده، فرمت داده‌ها و فراداده های دریایی، سیستم های اطلاعاتی، ایجاد مجموعه داده منطقه ای از پایگاه های داده بین المللی و چگونگی تولید و انتشار محصولات داده‌ای با استفاده از نرم‌افزار Ocean Data View را از اهم موضوعات مورد بحث و بررسی در این کارگاه برشمرد.

غیاثی هدف از برگزاری این کارگاه آموزشی را آشنایی محققان و سازمان‌های دریایی کشور با استانداردهای پذیرفته شده در زمینه مدیریت داده‌های دریایی توسط مجامع رسمی بین‌المللی و همچنین کمک به تولید داده، محصولات و خدمات با کیفیت در زمینه داده‌های دریایی و ایجاد بستری مناسب جهت به اشتراک گذاری دانش و تجارب میان سازمان‌ها عنوان کرد.

رییس مرکز ملی داده‌های اقیانوسی و دریایی ضمن ارائه مطالبی راجع به برنامه IODE که در سال 1961 زیر نظر کمیسیون بین دولتی اقیانوس‌شناسی (IOC) ایجاد شده است، هدف این برنامه را افزایش تحقیقات و اکتشافات دریایی از طریق تسهیل تبادل داده‌ها و اطلاعات بین اعضای آن عنوان کرد و گفت: موفقیت این برنامه به میزان مشارکت اعضا و همکاری مؤسسات و دانشمندان مستقلی بستگی دارد که نه تنها باید در زمینه داده‌ها و اطلاعات اقیانوسی مطلع باشند، بلکه باید در زمینه توسعه و ارتقای سیستم IODE نیز خبره باشند. در طول 50 سال گذشته، اعضای IOC شبکه‌ای با بیش از 80 مرکز ملی داده‌های اقیانوسی در کشورهای جهان به منظور جمع‌آوری، کنترل کیفیت و ذخیره‌سازی میلیون‌ها مشاهدات اقیانوسی ایجاد کرده‌اند.

وی در ادامه سخنانی در خصوص آشنایی با قابلیت‌های مرکز ملی داده‌های اقیانوسی و دریایی ایران بیان کرد و افزود: مرکز ملی داده‌های اقیانوسی و دریایی ایران (INCOD) کار خود را با حمایت سازمان علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) و زیر نظر کمیسیون بین دولتی اقیانوس‌شناسی در سال 1374 آغاز کرد. این مرکز یکی از اعضای برنامه IODE و نماینده آن در کشور جمهوری اسلامی ایران است.

دبیر علمی کارگاه در ادامه با استفاده از نرم‌افزار Ocean Data View ایجاد مجموعه داده منطقه‌ای از پایگاه‌های داده بین‌المللی و چگونگی تولید و انتشار محصولات داده‌ای دریایی را به شرکت کنندگان آموزش داد و کاربری و نکات مهم آن را تشریح و بصورت عملی اجرا کرد.

مهندس ولی الله عمرانی، یکی از مدرسین این کارگاه نیز در خصوص مفاهیم پایه داده‌ها با بیان این که فراداده‌ها می‌توانند تقریبا هرچیزی را توصیف کنند، گفت: در علوم دریایی و اقیانوسی، فراداده‌ها اطلاعاتی که پژوهشگران جمع آوری می‌کنند را تحت ساختار «چه کسی، چه چیزی را، چه زمانی، کجا، به چه علت و چگونه» توصیف کرده و قادرند رنج وسیعی از سوالات را پاسخ بدهند.

وی تصریح کرد: پراکندگی ذاتی داده‌های اقیانوسی اصولا سبب سردرگمی استفاده کنندگان در یافتن داده‌های مورد نیاز است. این سردرگمی وقتی که چنین پراکندگی نه در سطح یک مرکز داده، بلکه در سطح سازمان‌ها و ارگان‌های دریایی باشد، تشدید خواهد شد.

وی در ادامه افزود: مسلما جستجو در حجم بزرگی از داده‌ها می‌تواند کار بسیار مشکل و زمان‌بری باشد و در برخی مواقع حتی از نظر حقوقی غیر ممکن که در نهایت مراجعه کنندگان گاهی حتی در بیان درخواست‌هایشان هم دچار مشکل می‌شوند.

وی با بیان این که فراداده‌ها با حجمی بسیار اندک مبین کلیت از حجم بسیار انبوهی از داده‌هاست، اظهار کرد: مسلما جستجو در میان این حجم کوچک چه از نظر پیاده‌سازی فنی، چه از نقطه نظر کاربر، رویه‌ای بسیار ساده‌تر و سهل‌تر را می‌طلبد. کاربر لزوما می‌تواند از جزئیات ساختار داده با خبر نباشد، اما در میان آن‌ها به جستجو پرداخته و داده‌های مورد نیاز خود را دریافت کند.

وی خاطرنشان کرد: فقدان آگاهی از داده‌های سایر سازمان‌ها باعث انجام چندباره مطالعات و برداشت داده می‌شود.

عمرانی همچنین گفت: استاندارد فراداده مجموعه‌ای از عبارات و تعاریف برای توصیف داده است و تاکنون رهیافت‌های مختلفی برای تعریف فراداده استاندارد تهیه شده است. این روش‌ها از یک فهرست جامع و کامل شامل نام عناصر داده و گره‌های عناصر داده با تمام جزئیات آن، تا مجموعه‌ خیلی کوچکتر و خیلی خلاصه، متغیر است.

مهندس حمید رضا زارع، مدرس دیگر این کارگاه در خصوص داده خوب و قابل استفاده گفت: داده‌ای خوب و قابل استفاده است که به موقع، جامع، قابل فهم، مرتبط، قابل مقایسه، قابل کمی شدن و قابل اعتماد باشد. همچنین به سطح و جزئیات توجه داشته و ضمن این‌که ساختار و فرمت مناسبت داشته باشد و بدون تعصب و سلیقه شخصی وارد سیستم شود.

وی، ویژگی داده‌های دریایی و اقیانوسی را اقتصادی، فنی، امنیتی و زیست محیطی برشمرد و گفت: این ویژگی‌ها آن‌ها را از سایر انواع داده‌ها متمایز می‌کند.

زارع محدوده مقادیر پارامترهای دریایی را سه بخش جداول جهانی، روش‌های کنترل کیفیت مقادیر پارامترها و مشخص کردن محدوده مقادیر عنوان کرد.

وی با بیان این که امروزه داده‌های صحیح برای هر سیستم اطلاعاتی نیازمندی بنیادی هستند، تصریح کرد: بیشتر سیستم‌های اطلاعاتی شامل مقدار قابل توجهی داده غیر صحیح (inaccurate) هستند و سازمان‌ها نیز از فقدان دانش تشخیص و روش‌هایی برای بهبود کیفیت داده‌ها رنج می‌برند. این مساله خود منجر به از دست دادن فرصت‌ها، هزینه‌های اضافی برای تصحیح داده‌ها و تصمیمات نادرست خواهد شد.

وی افزود: جهت نیل به کیفیت داده باید توجه دقیقی در طراحی سیستم‌ها، ‌مانیتورهای مستمر بر جمع آوری داده، تلاش برای تصحیح مشکلات ایجاد شده و جلوگیری از توسعه داده‌های غیر صحیح صورت گیرد.

زارع خاطرنشان کرد: بدون کنترل کیفیت، داده‌هایی که از منابع مختلف تولید می‌شوند، نمی‌توانند با یکدیگر تلفیق شوند و یکپارچه سازی داده‌ها امکان پذیر نخواهد بود. اطلاعات کنترل کیفیت به کاربران اطلاع می‌دهد که داده‌ها چگونه جمع‌آوری، بررسی و پردازش شده‌اند، چه الگوریتمی استفاده شده است، چه خطاهایی یافت شده‌اند و چه خطاهایی اصلاح یا نشانه گذاری شده‌اند و در ادامه در مورد محدوده مقادیر پارامترهای دریایی، در حوزه آبهای جانی و انواع نشانه‌های (flag) کنترل کیفیت در الگوریتم‌ها و روش‌های مختلف مطاللبی را بیان و بررسی کرد.

بر اساس این گزارش، در پایان این کارگاه به شرکت کنندگان گواهی طی دوره آموزشی اعطا شد.

به گزارش ایسنا،کارگاه آموزشی «مفاهیم پایه در مدیریت داده‌های دریایی» با حضور علاقه‌مندانی از سازمان نقشه برداری، سازمان بنادر و دریانوردی، دانشگاه هرمزگان، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، دانشگاه صنعتی اصفهان، پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی، پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس، دریای عمان و بندرعباس، پژوهشکده علوم تکنولوژی زیر دریا، شرکت مادر تخصصی تولید و توسعه انرژی اتمی و مهندسین مشاور هندسه پارس در پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی برگزار شد.

No tags for this post.