نماد سایت خبرگزاری سیناپرس

نقش عوامل ارثی در ۱۲ نوع سرطان روشن شد

اطلاعات ژنتیکی به دست آمده از بررسی‌های پژوهشی، پیرامون بیش از ۴ هزار مورد سرطان که در پروژه‌ی اطلس ژنوم انسان و NIH (موسسات ملّی بهداشت ایالات متحده‌ی آمریکا مشهور به NIH یکی از شاخه‌های وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده‌ی آمریکا می‌باشد) به ثبت رسیده است؛ اساس ژنتیکی سرطان‌ها را مشخص می‌کند.

به گفته‎ی دکتر لی دینگ که استادیار دانشگاه پزشکی و معاون مدیریت اجرایی موسسه‎ی ژنتیکی McDonnell در دانشگاه واشنگتن می‎باشد:
عموما، سرطان‌های پستان و رحم به طور قابل توجهی ناشی از عوامل ارثی می‌باشند، و نقش عوامل ژنتیکی در موارد دیگر مانند لوسمی میلوئیدی حاد و سرطان ریه کمتر است. اما این اولین باری است که ما تا این حد دقیق به بررسی ژن‌ها و جهش‎های ژنی دخیل در این سرطان‎ها می‎پردازیم.
اطلاعات جدید به پیشرفت صحت و دقت آزمایش‌های ژنتیکی برای تعیین ریسک‌فاکتورهای سرطان‌ها و گسترش آزمون‌های در دسترس برای پی بردن به تنوع تومورها منجر شده است.
مطالعات ژنومی گذشته در زمینه‎ی تعیین تشابه توالی ژنتیکی بیماران و مقایسه‌ی بافت افراد سالم با بیمار بوده است. این مطالعات که درصد جهش‌های ژنی در سرطان‌ها را کشف کرده‌اند، به محققان کمک کرده‌اند که ژن‌های مهمی را که در سرطان‌ها نقش دارند شناسایی کنند. اما این نوع بررسی‌ها نمی‌توانند بین درصد جهش‌های ژنی مادرزادی و اکتسابی از جامعه، افتراقی قائل شوند.
برای مشخص کردن نوع عوامل ژنتیکی دخیل در سرطان‌ها، این مطالعه‎ی جدید به بررسی توالی ژنومی سلول‌های نرمال بیماران که شامل اطلاعات سلول‌های جنسی (تخمک و اسپرم) می‌باشد پرداخته است.
سلول‌های جنسی بیمار، شامل عوامل ژنتیکی به ارث رسیده از هر دو والد می‌باشد. اطلاعات جدید به دست آمده، اساس ژنتیکی مربوط به ژن‎های بیماران در هنگام تولد را بررسی نموده و می‎تواند آن‌ها را از جهش‌های ژنی اکتسابی، افتراق دهد.

محققان در تمامی سرطان‎هایی که مطالعه کردند، جهش‌های ژنی نادر در سلول‌های جنسی را که در سرطان‌ها دخیل هستند شناسایی نمودند. اگر یک کپی از ژن در بیماری که جهش یافته در نوزاد متولد شده وجود داشته باشد ژن دوم که از والد دوم به ارث رسیده اغلب اوقات این نقص را جبران می‌کند. اما این افراد، مستعد سندرم second hit یا جهش ژن سالم هستند. با افزایش سن، کپی جهش نیافته‎ی ژن این افراد بیشتر از سایر افراد در معرض جهش قرار دارد.
به گفته‎ی دکتر لی دینگ: “ما به دنبال سلول‌های جنسی جهش یافته در سرطان‌ها هستیم، اما حضور این جهش‌ها به تنهایی کافی نیست، تومور باید غنی از این جهش‌ها با فرکانس بالاتری باشد. اگر یک جهش در سلول جنسی وجود داشته باشد و به واسطه‎ی شکل‌گیری تومور تقویت شود، در این صورت به احتمال زیاد نقش بزرگی در ایجاد سرطان خواهد داشت.
محققان در ۱۱۴ ژنی که طی همراهی با سرطان‌ها شناسایی شده‌اند، به جهش‌های نادر در سلول‌های جنسی دخیل در ۱۲ نوع سرطان رسیده‎اند اما فرکانس‌های جهش‌ها، بستگی به نوع سرطان دارد و با هم متفاوت است. آن‌ها روی جهش‌های ژنی قابل تکثیر تمرکز کرده‎اند، زیرا برخی از سلول‎های جهش یافته، هیچ عملکردی ندارند.
در مواردی از سرطان‎ رحم که محققان مطالعه کرده‎اند، ۱۹ درصد از آن‌ها به دلیل جهش‌های نادر در سلول‌های جنسی می‌باشد. در مقابل، ۴ درصد از موارد لوسمی میلوئیدی حاد، به این جهش‌ها مربوط است. محققان همچنین دریافتند که ۱۱ درصد از سرطان‌های معده دارای جهش‌های سلول‌های جنسی می‌باشند که این یافته بسیار تعجب برانگیز است چرا که طبق یافته‌های دیگر، این درصد برابر با سرطان پستان است. به گفته‎ی دکتر دینگ: “ما نقش مهم حذف قطعات ژنی در سلول‌های جنسی را در ژن‌های BRCA1 و BRCA2موجود در سرطان‌های پستان یافته‌ایم که این نقش برابر با سرطان معده و پروستات می‌باشد. این نشان می‌دهد که ما باید توجه بیشتری به نقش این دو ژن در سایر انواع سرطان‌ها داشته باشیم.”
ژن‎های BRCA1 و BRCA2 برای تعمیر DNA مهم هستند. در عین حال، این ژن‌ها اساساً در استعداد ابتلا به سرطان پستان نقش دارند، تحقیقاتی که صورت گرفته است، نشان‌دهنده‎ی نقش گستردهتر این ژن‌ها در سایر سرطان‎ها می‎باشد.
به گفته‎ی دکتر دینگ: “بیمارانی که با جهش ژن BRCA1 در سلول‌های جنسی همراه هستند، ۹۰ درصد سلول‌ها در تومور با این جهش همراه می‌باشند.” آزمایش‎های ژنتیکی ژن‌های BRCA1 و BRCA2 در زنان نشان دهنده‎ی خطر ابتلا به سرطان سینه بوده و می‎تواند برای اِعمال پیشگیری‌های مناسب مفید باشد. به عنوان مثال، زمانی که این ژن‌ها طبیعی باشند، هیچ شواهدی در مورد خطر ابتلا به سرطان پستان وجود نخواهد داشت. اما اگر هر یک از این ژن‌ها جهش یافته باشند، نشان‌دهنده‎ی این است که خطر ابتلا به سرطان پستان بالاست. در این شرایط، پزشکان و مشاوران ژنتیکی می‎توانند به زنان کمک کنند که خطر ابتلا به سرطان را تا حد امکان پایین آورند.
اما جهش‌های ژنی تنوع بالایی دارند. آزمایشات ژنتیکی همچنین می‌توانند نقش عملکردی توالی‌های ژنی ناشناخته‎ی این ژن‌ها را تعیین کنند، اگر این توالی‌ها شناخته شده نباشند نمی‌توان تاثیر آن‌ها در سرطان را پیش‌بینی کرد.
برای مشخص کردن این نقاط ابهام برانگیز در مسائل پزشکی، دکتر دینگ و همکار او دکتر جفری پروین، استاد دانشگاه و مدیر اجرایی بخش آمارگیری بیولوژی و بیوانفورماتیک دانشگاه ایالات اوهایو به همراه دکتر Feng Chen استاد دانشگاه واشنگتن، ۶۸ جهش ناشناخته‎ی غیر از حذف ژنی مهم در ژن BRCA1 را بررسی کردند. برای هر جهش، مشخص کردند که پروتئین‌های کد شده توسط ژن BRCA1 چگونه با وجود عملکرد تعمیر DNA این ژن عمل می‌کنند. محققان دریافتند که ۶ جهش حذف قطعات ژنی به احتمال زیاد در غیرفعال‌سازی کلی ژن نقش دارند. همچنین این جهش‌ها به میزان زیادی در تومورها دیده می‌شوند که نشان‌دهنده‎ی نقش آن‌ها در سرطان است.
دکتر دینگ می‎گوید: “این خیلی مهم است که بتوانیم نشان دهیم این ۶ جهش ژنی دارای چه اهمیت‌های بالینی هستند، در حقیقت این جهش‌ها موجب از دست دادن عملکرد می‌شوند. اما من همچنین می‌خواهم به نقطه‎ی مقابل این موضوع نیز اشاره کنم. بسیاری از انواع این جهش‌ها خنثی هستند، اما ما این ژن‌ها را بهتر می‌توانیم برای ارائه‎ی مشاوره در زمینه‎ی مراقبت‌های بهداشتی به بیماران بررسی کنیم.”
دینگ گفته است که پیش از ارائه‎ی این مطالعات به عنوان توصیه‌های مراقبت و پیشگیری به بیماران، نیاز به مطالعات تاییدی بیشتری است.
او همچنین گفت: “استراتژی ما در این تحقیق که در زمینه‎ی سلول‌های جنسی دخیل در تومورها می‌باشد راه خوبی برای اولویت‌بندی جهش‌های مهم که باید روی آن‌ها تمرکز کنیم ارائه می‌دهد. ما برای اینکه بتوانیم از این اطلاعات در پزشکی استفاده کنیم، باید این نوع تحلیل‌ها را روی مقیاس بزرگ‌تری از جامعه‌ی آماری بیماران انجام دهیم.”

منبع:علمنا

No tags for this post.
خروج از نسخه موبایل