از گذشته این باور وجود داشته که مصرف برخی از مواد غذایی در افزایش تمرکز و توان هوشی افراد موثر بوده است واز این رو اغلب افراد در زمان امتحانات اقدام به مصرف مواد غذایی نظیرماهی،گردو و کندرمیکنند تا توان هوشی خود را افزایش دهند؛حال پرسشی که مطرح می‌شود این است که آیا مواد غذایی قادر به افزایش قدرت تمرکز وبهره هوشی هستند ،پرسشی که تنها علم تغذیه پاسخگوی آن است.
اهمیت دوران بارداری
دکتر محمد مداح ،متخصص تغذیه در این خصوص گفت: نقش تغذیه در تکمیل بهره هوشی و افزایش توان یادگیری در فرد از زمان جنینی شکل می‌گیرد،اگر والدین تمایل دارند که فرزند باهوش بالا داشته باشند بهتر است بدانند که این امر به نحوه تغذیه مادر در دوران جنینی بستگی دارد و زمانی که نوزاد به دنیا می‌آید،بخش زیادی از توان ذهنی و بهره هوشی او شکل گرفته است.
استفاده از الگوی سالم غذایی برای مادر،وزن گیری مناسب او در سه ماهه بارداری اهمیت زیادی دارد. لازم به ذکر است که تنها وزن مناسب نوزاد در بدو تولد نشانگر بهره هوشی بالای او نیست.زمانیکه مادر در بارداری الگوی غذایی نادرست دارد .بطور مثال دیرهنگام از خواب بیدار می‌شود، ترکیبات اسیدی خون او بیشتر می‌شود و باعث بروز اثرات مخرب بر قدرت هوشی نوزاد خواهد شد .همچنین مادرانی که در این زمان برخی از گروههای اصلی غذایی را مصرف نمی‌کنند ودر مواردی در سه ماهه اول بارداری به دلیل ویار کاهش وزن پیدا می‌کنند قدرت هوشی جنین شان کاهش پیدا می‌کند.
جبران کمبودها
وی افزود: کم خونی ناشی از فقر آهن وکمبود روی از عناصری است که نقش آن در کاهش ضریب هوشی ثابت شده است.خانمهاییکه با وضعیت آهن نامناسب وارد بارداری می‌شوند و مکمل آهن را بجا مصرف نمی‌کنند،تکامل هوشی جنین خود را با مشکل مواجه می‌کنند. بنابراین مادرانی که دچار کمبود ریزمغذی ها هستند ابتدا پیش از بارداری باید به رفع کمبودهایشان اقدام کنند تا در سه ماهه اول بارداری جنین را با کمبود مواجه نکنند و همچنین در طول بارداری از الگوی سالم تغذیه‌ای استفاده کنند.این کار به تضمین جبران بهره هوشی از محیط کمک می‌کند.اگرچه بخشی از رشد را ژنتیک تعیین می‌کند لیکن بخش قابل توجهی از آن مربوط به عوامل محیطی نظیر تغذیه است.
این استاد دانشگاه ضمن بیان این نکته که در دوسال اول تولد نحوه تغذیه نقش مهمی در تکمیل بهره وتوان هوشی کودک دارد گفت:کمبود وزن ،دریافت ناکافی عناصر و ریزمغذی‌ها نظیر آهن در توان هوشی وقدرت یادگیری ثابت شده است. کودکانی که ذخائر آهن پایین دارند و مکمل آهن مصرف نمی‌کنند از این لحاظ لطمه می‌بینند. کودکان نارس که با وزن پایین متولد می‌شوند ضرورت دارد مکمل آهن را زودتر مصرف کنند وهرگونه تأخیروکوتاهی از جانب مادر در خوراندن قطره آهن به کودک در توان هوشی او در آینده تأثیر خواهد داشت.
وی در ادامه افزود: تنها وزن گیری کودک ملاک سلامت او نیست بلکه نحوه تغذیه اهمیت دارد. چه بسا مادری که در بارداری با مصرف غذاهای نامناسب وزن گرفته باشد و یا کودکی در دوسال اول زندگی با مصرف غذاهای فاقد کیفیت و ارزش غذایی وزن گرفته باشد که این مسأله قطعا در هوش کودک اثر منفی می‌گذارد.به عنوان مثال شیر منبع خوبی برای آهن نیست وکودکانی که در پایان یکسالگی بیش از حد به شیر مادر وابسته هستند و آن را جایگزین غذای اصلی می‌کنند،ممکن است ظاهرا وزن بگیرند لیکن چون از غذاهای اصلی استفاده نمی‌کنند،برخی از ریزمغذی‌های اصلی را دریافت نمی‌کنند و در نتیجه توان هوشی آنها پایین خواهد آمد. در پایان سال اول زندگی شیر بعنوان پس غذا برای کودک معرفی می‌شود و نباید جایگزین غذای اصلی آنها شود.
اینکه غذای خاصی برکاهش ضریب هوشی اثر داشته باشد صحت ندارد. مصرف گروه غذایی مغزها در طی روز برای حفظ سلامت جسمی افراد ضرورت دارد اما نقشی در افزایش بهره هوشی ندارد.
این متخصص تغذیه اظهار داشت: هر اندازه بعد از دو سالگی کودک بخواهیم کمبودهای غذایی را جبران کنیم دیگر قادر به بالا بردن توان هوشی کودک نیستیم.بنابراین باید دوران طلایی رشد را جدی گرفته ومانع بروز نقایص تغذیه ای شویم.اگر سیستم ذهنی و عصبی کودک با کمبود مواجه شود حتی بهترین آموزشها وسیستم تربیتی قادر به جبران نقایص هوشی و قدرت یادگیری نخواهد بود.
دریافت اسیدهای چرب امگا 3 در دوران جنینی و مصرف ماهیهای چرب در وعده های غذایی مادر در دوران بارداری کمک بزرگی به افزایش توان هوشی جنین خواهد کرد.
افزایش قدرت تمرکز و یادگیری
دکتر مداح در پاسخ به این پرسش که در دوران امتحانات که محصلین نیاز به تقویت قدرت تمرکز دارند مصرف مواد غذایی خاص کمکی به آنها می‌کند گفت: استفاده از تغذیه مناسب و الگوی غذایی صحیح که شامل مصرف تمام گروههای غذایی است اهمیت بسیاری دارد. ثابت شده است که کمبود برخی از ریزمغذی ها در تغذیه روزانه در فراموشی وکاهش تمرکز موثر است زیرا آنزیمها ومواد شیمیایی زیادی در داخل مغز وجود دارد که فرامین عصبی و یادگیری را تضمین می‌کنند و مدام باید در مغز ساخته شوند که برای ساخت آنها عناصر مورد نیاز باید مرتب به مغز برسند لذا افرادی که از گروههای غذایی به اندازه مصرف نمی‌کنند ،ممکن است دچار مشکل شوند.
کمخوابی تمرکز را از بین می‌برد
وی افزود: کمخوابی و بیداری شبانه سطح تمرکز در صبح را پایین می‌آورد.اگرچه شدت این اثر در تمامی افراد یکسان نیست و توصیه می‌شود خواب کافی برای دانشجویان و دانش آموزان در نظر گرفته شود.هرچه سن پایین تر باشد نیاز به خواب بیشتر است.ناشتا ماندن و حاضر شدن در جلسه امتحان با شکم گرسنه توصیه نمی‌شود زیرا سطح تمرکز را پایین می‌آورد. بر طبق مطالعات دریافت ناکافی کربوهیدرات بر تمرکز تأثیر خواهد گذاشت.
باورهای نادرست
این متخصص تغذیه عنوان کرد: اینکه غذای خاصی برکاهش ضریب هوشی اثر داشته باشد صحت ندارد. بطور نمونه باورهایی نظیر کاهش توان هوشی بر اثر مصرف نان وپنیر ومصرف گردو در کنار پنیر به منظور تقویت توان هوشی صحت ندارد ؛لیکن مصرف گروه غذایی مغزها در طی روز برای حفظ سلامت جسمی افراد ضرورت داشته و نقشی در افزایش بهره هوشی ندارد.
No tags for this post.