درگذشت ابوسعيد سنجري رياضي دان نامدار ايران

ابوسعیداحمدبن عبدالجلیل سجزی، (وفات:۴۱۴ ه.ق.) ستاره‌شناس و ریاضی‌ دان بزرگ و مشهور ایرانی قرن چهارم هجری است. یکی از بزرگترین افتخارات این مرد دانشمند ، ارائه نظریه حرکت وضعی زمین است که در آن روزگار ، اظهاری بی‌ نظیر و بسیار عجیب به نظر می‌رسید. او برای اثبات نظریه انقلابی خود دستگاهی به نام "اسطرلاب زورقی" ساخت و بسیاری از مسائل حرکت وضعی زمین را که برای دانشمندان آن زمان مجهول بود ، با آن دستگاه توضیح داد.

جالب است بدانید ,  کوپرنیک در سال 1543 (حدود 519 سال پس از مرگ عبدالجلیل سنجری نظریه‌اش را ارائه کرد). به دنبال او ، گالیله در سال 1633 چرخش زمین را تایید کرد ونیوتن نیز در سال 1727 (703 سال پس از مرگ سنجری) ، بحث جاذبه و حرکت زمین را به اثبات رسانید. در حالی که سنجری قرنها پیش از آنها ، با دستگاه خود ، خرکت زمین را تشریح کرده بود. 

سنجری نه تنها در کارهای نجومی استادی برجسته بود، بلکه در ریاضی و هندسه نیز شهرتی بالا داشت. از جمله کارهای هندسی او میتوان به حل مساله مشهور تثلیث زاویه (تقسیم یک زاویه دلخواه به سه قسمت مساوی تنها با بکارگیری پرگار و خط کش) ، اشاره کرد. 

او دارای تألیفات متعددی در خصوص ریاضی ، هندسه و نجوم می‌ باشد که بیشتر آنها در کتابخانه آستان قدس رضوی ، کتابخانه مجلس و کتابخانه پاریس نگهداری می‌شوند. از جمله کتابهای معروف او در زمینه نجوم می‌ توان به "اسطرلاب سرطن" ، "برهان الکفایه" و کتاب "جامع شاهی" مشتمل بر 15 رساله اشاره کرد. حدود 20 تألیف در خصوص ریاضی و هندسه نیز از او بجای مانده است، که رساله "فی وصف القطوع المخروطیه" ، رساله "فی الشکل القطاع" ، کتاب "تحصیل القوانین الهندسه المحدوده" ، کتاب "فی خواص شکل المجسم الاحادث من اداره القطع الزاید" و کتاب "فی تعلیقات هندسیه" از جمله آنها می‌باشند. 

منابع: رشد , راسخون

No tags for this post.