در دنیای ماشینی امروز، رایانه به عنوان ابزاری بسیار کاربردی، پیوندی ناگسستنی با زندگی انسان ها یافته است به گونه ای که کمتر مکانی را می توان یافت که در آن نشانی از وجود یکی از انواع رایانه نباشد.
در این میان کار طولانی مدت با رایانه، به طور خاص افرادی را که به واسطه شغل خود ساعات طولانی از این وسیله استفاده می کنند، با مشکلات جسمی از قبیل سردرد، گردن درد، کمر درد، انواع آرتروزهای دست و پا و به ویژه مشکلات چشمی مواجه می کند.
گاهی شاغلین دو سوم از ساعات شبانه روز صرف کار با رایانه می کنند و درگیر عوارض خاصی در ناحیه چشم از قبیل خشکی چشم می شوند.
به مجموعه عوارض چشمی ناشی از کار مداوم با رایانه و مشاهده طولانی مدت صفحه نمایش رایانه، CVS گفته می شود. طبق آمار جهانی حدود چهار درصد کاربران حرفه ای رایانه به این عارضه مبتلا هستند.
مهمترین علائم CVS شامل خستگی، خشکی و سوزش چشم، اشک ریزش و تاری دید، التهاب، قرمزی و خارش چشم و در موارد شدیدتر دوبینی، تهوع، سردرد است.
واضح ندیدن حروف در صفحه نمایش، کاهش میزان پلک زدن در هنگام کار با رایانه (افراد هنگام کار با رایانه حدود یک پنجم حالت عادی پلک می زنند) و خیره شدن طولانی مدت به مانیتور از جمله علل بروز این عارضه عنوان شده است.
در این میان رعایت اصول ایمنی و استانداردهای موجود در زمینه کار با رایانه و توجه به توصیه چشم پزشکان می تواند نقش تاثیرگذاری در پیشگیری از این عوارض داشته باشد.
دکتر 'مهدی خداپرست' چشم پزشک و معاون درمان بیمارستان فارابی در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا در این خصوص اظهار کرد: یکی از مهمترین راه هایی که می تواند از بروز این گونه عوارض پیشگیری کند، پلک زدن مداوم در هنگام کار با رایانه و خیره نشدن به مانیتور است؛ به این طریق سطح چشم ها به اشک آغشته و احتمال بروز خشکی چشم کمتر می شود.
وی افزود: کاربرانی که ساعات طولانی از رایانه استفاده می کنند باید به ازای هر 50 دقیقه کار، 10 دقیقه به چشم های خود استراحت دهند و در واقع به جای کار بی وقفه، به صورت منقطع کار کنند.
خداپرست با بیان این که کار منقطع می تواند زمان بروز عوارض بینایی را به تعویق بیاندازد و یا از بروز آن پیشگیری کند، اظهار کرد: برای استراحت دادن به چشم ها باید به نقطه ای دور نگاه کرد تا عضلات چشم برای ادامه کار آمادگی لازم را به دست آورند.
وی خاطرنشان کرد: افرادی که به رغم رعایت تمام نکات ایمنی باز هم به عارضه خشکی مواجه می شوند، باید برای تعیین میزان اشک و بررسی سیستم عضلانی و حرکتی چشم تحت معاینه پزشکی قرار گیرند تا پزشک در صورت لزوم برای آنها استفاده از اشک مصنوعی و یا برخی قطره های چشمی را تجویز کند.
خداپرست رعایت فاصله استاندارد با رایانه را نیز در پیشگیری از بروز عارضه خشکی چشم موثر دانست و گفت: طبق استانداردهای جهانی فاصله چشم ها با رایانه باید بین 40 تا 50 سانتی متر و مانیتور به گونه ای قرار گرفته باشد که مرکز آن حدود 10 سانتی متر از چشم ها پایین تر باشد؛ در این حالت پلک ها پایین تر و در نتیجه سطح کمتری از چشم ها در معرض هوا و نور منعکس از مانیتور قرار می گیرند و در نهایت با احتمال کمتری از بروز خشکی مواجه می شوند.
وی رعایت بهداشت محیط کار با رایانه را در این زمینه موثر دانست و افزود: وجود هوا و نور مناسب در محیط کار نیز در پیشگیری از عوارض چشمی ناشی از کار با رایانه موثر است به همین منظور لازم است مانیتور به گونه ای قرار گیرد که نور خورشید یا نور لامپ به آن نتابد و به طور کلی روشنایی محیط کار باید در حدود نصف شرایط معمول باشد.
خداپرست یادآور شد: به طور کلی افرادی که ساعات طولانی با رایانه کار می کنند، به عوارض چشمی ناشی از آن مبتلا می شوند و این عوارض در افرادی که به صورت کوتاه مدت از رایانه استفاده می کنند، دیده نمی شود.
به گزارش ایرنا،وی افزود: همچنین این عوارض در افراد مبتلا به اختلالات بینایی مانند انحرافات مخفی و آشکار چشم و افراد دوربین، نزدیک بین و مبتلا به آستیگماتیسم (تاری دید در اثر نبود قرینگی قرنیه) زودتر و شدیدتر از سایر افراد بروز می یابد بنابراین به این افراد توصیه می شود که بیشتر از سایرین به بهداشت کار با رایانه توجه داشته باشند.