دکتر طیبه مدرکیان، عضو هیأت علمی دانشگاه بوعلی سینای همدان و محقق طرح اظهار کرد: بسیاری از ترکیبات شیمیایی مورد استفاده در فرمولاسیون‌های دارویی، دارای یک یا چند مرکز کایرال هستند. در طول فرآیندهای پزشکی و دارویی، انانتیومرهای مختلف این ترکیبات کایرال، فعالیت‌های بیولوژیکی مختلفی در سیستم‌های زنده از خود نشان می‌دهند. این اختلاف می‌تواند به اندازه‌ای حاد باشد که یکی از انانتیومرهای ترکیب، خواص دارویی مورد نظر را نشان دهد، در حالی‌که انانتیومر دیگر ممکن است به عنوان ترکیبی با سمیت بالا برای محیط بیولوژیکی شناخته شود.
به گفته مدرکیان، استانداردهای سخت گیرانه‌ای در مواجهه با ترکیبات کایرال و درصد خلوص آن‌ها وضع شده است. لذا روشهای تشخیصی حساس و دقیقی برای این منظور مورد نیاز است.وی تأکید کرد: هدف کلی این کار ارائه روشی حساس، کاربردی، سریع، قابل اعتماد و در عین حال مقرون به صرفه جهت تجزیه و تحلیل ترکیبات کایرال بوده است.
این محقق در ادامه افزود: در این پروژه یک روش نوین بر پایه تشدید پراکندگی نور برای اندازه‌گیری انانتیومرهای ترکیبات هدف، در حضور یکدیگر ارائه شده است. با استفاده از روش پیشنهادی می‌توان انانتیومرهای مورد نظر را تا حدود غلظت نانوگرم بر لیتر، با حساسیت و گزینش پذیری بالا در حضور هم اندازه‌گیری و تعیین کرد. نتایج حاصل شده در تمام صنایع مرتبط با سنتز مواد آلی جهت کاربردهای بیولوژیکی قابل استفاده خواهد بود.
محقق طرح تصریح کرد: لازم به توضیح است که مواد و روشهای موجود جهت تجزیه و تحلیل انانتیومرها، بر اساس روشهای جداسازی مانند روش HPLC، الکتروفورز موئین و GC بر پایه ستون‌های کایرال است. دقت و سطح اعتبار این روشهای جداسازی محدود به عملکرد مراحل جداسازی است. از طرفی در تمامی این روش‌ها حلال‌های آلی و سمی مصرفی مورد نیاز موجب محدودیت‌های زیست محیطی برای استفاده از آن‌ها شده است. علاوه بر این، این روش‌ها پرهزینه بوده و در تمام آزمایشگاه‌ها در دسترس نیست.
به گفته مدرکیان، در این تحقیق از خواص تشدید پراکندگی نور نانوکره‌های مغناطیسی اصلاح شده با لیگاندهای کایرال در حضور انانتیومرهای هدف استفاده شده است. بدین ترتیب روشی برای اندازه‌گیری انانتیومرهای داروی ناپروکسن و اسید آمینه فنیل گلایسین به عنوان ترکیبات مدل، ابداع شده است. نکته جالب این است که انانتیومرهای یک ترکیب، تنها در خواص نوری با هم فرق داشته و از لحاظ ساختار شیمیایی تصویر آینه‌ای یکدیگر هستند.مدرکیان گفت: در روند دستیابی به اهداف مد نظر، نانوکره‌های اصلاح شده با عوامل کایرال به روش شیمیایی سنتز شده است. خواص پراکندگی نور این نانوذرات در حضور یا غیاب انانتیومرها مورد بررسی قرار گرفته است. در نهایت با بهینه‌سازی شرایط مؤثر بر پاسخ روش، منحنی کالیبراسیون با محدوده خطی گسترده و حدود تشخیص نانوگرم بر لیتر حاصل شد.وی خاطرنشان کرد: لذا با توجه به تفاوت رفتار قابل ملاحظه مشاهده شده در شدت پراکندگی نور، امکان ارائه روشی حساس و گزینش‌پذیر برای مقاصد تجزیه‌ای و تشخیصی فراهم شده است. همچنین نتایج بررسی نمونه‌های آزمایشگاهی نشان داده که کاربرد این روش در عمل قابل قبول بوده و از سطح اطمینان بالایی برخوردار است.
به گزارش ایسنا، نتایج این تحقیقات که حاصل همکاری دکتر طیبه مدرکیان دکتر عباس افخمی از اعضای هیأت علمی دانشگاه بوعلی سینای همدان و مظاهر احمدی، دانشجوی دکترای شیمی تجزیه دانشگاه بوعلی سینا است، در مجله Sensors and Actuators B: Chemical به چاپ رسیده است.
No tags for this post.