احیای حیات شهر با انرژی خورشید
استفاده از انرژی خورشیدی از جمله راه های خروج از این بحران محسوب میشود. انرژی که می تواند ضمن رفع بحران انرژی و آب، به کمک مشکل های زیست محیطی همانند بحران آلودگی هوای کلانشهرها بیاید. خبرنگار سیناپرس به این منظور گفت و گویی با دکتر داوود فدایی، استاد دانشگاه صنعتی امیر کبیر، رییس انجمن صنایع خورشیدی ایران و رییس مرکز تحقیقات خورشید پژوه انجام داد.
امروزه در دنیا موضوع جایگزینی انرژی های پاک به جای فسیلی به سرعت در حال صنعتی شدن است. شما با توجه به اینکه سال ها در این زمینه به تحقیق و پژوهش پرداخته اید، جایگاه ایران در این زمینه را چگونه ارزیابی می کنید؟
هم اکنون بحث محیط زیست، انسان و آماده ساختن شرایط بهتر کاری و زندگی انسان ها مورد اهمیت بسیاری از کشورهای پیشرفته فاقد منابع سوخت فسیلی قرار گرفته است. در مقابل کشورهای دارای انرژی های سوخت فسیلی نسبت به این مساله کاهلی کرده و هرساله با شروع فصل سرد و ایجاد پدیده وارونگی هوا و قرار گرفتن در وضعیت هشدار کلانشهرها، تمامی فعالیت های آموزشی و اقتصادی آنها تحت تاثیر آلودگی هوا قرار می گیرد. این روند هرساله در ایران نیز بی آنکه تجزیه و تحلیلی نسبت به چگونگی ایجاد این مساله شود، ادامه می یابد. هرساله با شروع فصل سرد و بحران آلودگی مسوولان به فکر تشکیل جلسه می افتند. جلسه ای که خروجی آن از پیش معلوم است. تعطیلی مدارس و اداره ها و زوج و فرد کردن خودروها. جراید و روزنامه‌ها بار دیگر به صف می شوند و این مساله را به چالش می‌کشانند. در وهله اول انگشت اتهام این آلودگی ها 
به سمت خودروها می رود اما کمتر توجهی به تاثیر روشن شدن شوفاژ خانه ها در فصل سرد می شود. شوفاژ خانه ها نقش مهمی در ایجاد سوخت ناقص کلانشهرهایی مانند شهر تهران ایفا می کنند؛ در ایران 40 درصد آلودگی مونوکسید کربن ناشی از سیستم‌های گرمایشی خانگی است. این سیستم ها هم اکنون بر مبنای سوخت فسیلی کار می کنند. اگر ما فقط برای مصرف آب گرم بهداشتی منازل مان از آبگرمکن خورشیدی استفاده می کردیم حداقل 30-40 درصد آلودگی در کلانشهرهایمان کم می شد و 60 تا 70 درصد هزینه گازهای خانگی هم کاهش پیدا می کرد. متاسفانه هم اکنون در کشور ما به دلیل وجود منابع سوخت فسیلی همواره سیاستمداران بر این عقیده هستند که فعلا باید از این منابع استفاده شود به همین دلیل هم اکنون سرمایه گذاری زیادی در خصوص انرژی های پاک و تجدید پذیر مورد توجه قرار نگرفته است و زیر ساخت های لازم این کار فراهم نشده و قوانین حمایتی نیز برای تحقق این امر تصویب نشده است. در مقابل کشور همسایه مان ترکیه که از نظر آب و هوایی و فرهنگی مشابه کشور ما است به دلیل نداشتن سوخت فسیلی به سمت استفاده از انرژی های تجدید پذیر روی آورده و هم اکنون به عنوان هشتمین کشور تولید کننده آبگرمکن های خورشیدی جهان به حساب می آید. هیچ روستایی در کشور ترکیه وجود ندارد که پشت بام هر خانه اش فاقد آبگرمکن خورشیدی باشد. ما باید کشورهای پیشرو در این زمینه را الگوی خودمان قرار بدهیم و بر مبنای الگوهای قانونی حمایتی آنها حرکت کنیم. مثلا ببینیم کشور آلمان چه تمهیداتی در سیستم های حمایتی شان برای این صنعت اندیشیده است. ما هم پیرو و دنباله رو این مساله باشیم مثلا اگر آنها چرخ ساخته اند ما دیگر آن را نسازیم.
استفاده از منابع انرژی پاکی مانند خورشیدی می تواند چه مزایایی به همراه داشته باشد؟
هرچند ما قادر به فروش تابش و پرتو خورشید نیستیم اما می توانیم گاز و منابع سوخت فسیلی مان را صادر و از آفتاب و پرتو آن در فصل سرد سال استفاده کنیم و آلودگی کلانشهرهایمان را کاهش دهیم و فرصتی برای درآمدزایی ناشی از صادرات سوخت فسیلی به وجود آوریم. مثلا ما می توانیم گاز را بر اساس نیاز بازار بر حسب متر مکعب به قیمت20-30 سنت صادر کنیم. همچنین این صنعت می تواند ضمن کمک به محیط زیست برای کشور ایران که هم اکنون یکی از مشکل ها و بحران هایش اشتغال جوانان و فارغ التحصیلان دانشگاهی است، درآمدزایی کند؛ این صنعت می تواند فرصت اشتغالی برای 500 هزار نفر در کشور ایجاد کند. هم اکنون سازمان های متفاوتی دغدغه استفاده از انرژی پاک را دارند اما متاسفانه تعدد تصمیم گیری ها باعث شده است تا هیچگاه ما در این زمینه موفق نباشیم. در کمیسیون انرژی مجلس هیچ وقت دغدغه ای برای ورود و فعالیت جدی به این مساله وجود نداشته است تا بر اساس وضع قوانین به توسعه این صنعت کمک و اشتغال ایجاد کنند.
بحث محیط زیست، انسان و آماده ساختن شرایط بهتر کاری و زندگی انسان ها مورد اهمیت بسیاری از کشورهای پیشرفته فاقد منابع سوخت فسیلی قرار گرفته است.
شما راهکاری هم برای پیاده سازی فرهنگ درست مصرف انرژی و استفاده از این نوع انرژی ها در کشور دارید؟
اخیرا ما برای پیشبرد این کار و مصرف بهینه انرژی طرحی به کمیته امداد پیشنهاد کرده ایم. ما در این طرح پیشنهاد داده ایم به جای اهدای پول به هر فقیری، وامی به آنها تعلق بگیرد تا فرد بتواند یک نیروگاهی در بالای پشت بام خانه اش ایجاد کند و از فروش برق به وزارت نیرو بتواند بخشی از قسط وام خود را پرداخت و در آمدی نیز برای خود کسب کند. این افراد برای کسب درآمد بیشتر خواه ناخواه اقدام به صرفه جویی مصرف انرژی می کنند زیرا خود تولید کننده هستند. این طرح می تواند بهترین روش برای پیاده سازی فرهنگ مصرف انرژی در کشور باشد. این طرح هم اکنون در حال بررسی و پیگیری و همچنین انتخاب پیمانکار است. این طرح قرار است به صورت آزمایشی در مشهد اجرا شود. ما با ارایه این طرح نشان داده ایم که اصلا نیازی به اجرای طرح های میلیاردی در کشور نیست. اگر دولت نمی‌تواند سرمایه گذاری در راه اندازی خط تولید آبگرمکن های خورشیدی کند اما حداقل می تواند تعرفه های واردات این کالاها را کاهش دهد تا این دستگاه ها روی پشت بام ها قرار بگیرد تا میزان مصرف سوخت و آلودگی های کلانشهرهای مان کاهش یابد؛هم اکنون قیمت یک آبگرمکن خورشیدی در چین بین100تا200 دلاراست.
آیا استفاده از این نوع سیستم ها می تواند جوابگوی نیاز کلانشهرهای ما مانند تهران باشد؟
بله حتما می تواند جوابگو باشد. تنها کافی است ما2 الی3 ساعت آفتاب در طول روز داشته باشیم. ما هیچ وقت در طول زمستان 10 روز ابری نداشته ایم. تنها داشتن چند ساعت پرتو آفتاب کافی است. اکنون تکنولوژی به گونه ای است که می توانیم در دمای منفی 32 درجه و آفتابی از پرتو خورشید استفاده کنیم. چرا ما نباید از این تکنولوژی استفاده کنیم؟
اغلب در شرایط بحرانی آلودگی هوا و ریز گردها، راندمان صفحه های خورشیدی پایین می آید و شرایط شست و شوی این صفحه ها هم دشوار می شود. آیا برای رفع این مشکل هم تدبیری اندیشیده شده است؟
هم اکنون برای رفع این مشکل نیز تکنولوژی ساخته شده است. با اسپری کردن فیلم نانویی روی صفحه های خورشیدی دیگرهیچ ذره گرد و غبار و آلودگی روی این صفحه ها نمی نشیند.
به نظر شما برای اجرایی شدن طرح استفاده از انرژی های پاک چه الزام های قانونی در کشور نیاز است؟
کمیسیون مجلس باید قوانین حمایتی را تصویب کنند. این قوانین را ما از کشورهای پیشرو در آورده ایم. تصویب این قوانین از سوی مجلس باعث می شود مردم رغبت بیشتری از انرژی پاک نشان دهند و سرمایه گذاران با ایجاد تقاضا در این بخش سرمایه گذاری کنند؛ تا زمانی که تقاضا در بازار نباشد سرمایه گذار، سرمایه گذاری نخواهد کرد. شهرداری هم می تواند در عوارض سالیانه ساختمانی چند درصد به افرادی که آبگرمکن خورشیدی استفاده می کنند تخفیف دهد. ما هنگام مواجه شدن با بحران آلودگی یک هفته شهر را تعطیل می کنیم در صورتی که می توانیم هزینه این خسارت را به مردم بدهیم.ما تا وقتی به دقیقه 90 نرسیم، با بحران مواجه نشویم و سدهایمان خالی نشود به فکر صرفه جویی آب نمی افتیم. تا زمانی که نفس هایمان نبرد و بیماری تنفسی ایجاد نشود به فکر راه چاره برای مردم نمی افتیم. ما امیدواریم سیاسیون به فکر پیشگیری از این مساله بیافتند. قطعا هزینه پیشگیری بسیار کمتر از درمان است.
گفتگو : فرزانه صدقی
No tags for this post.
