پنل ملاحظات اخلاقی، حقوقی و ایمنی در نانوپزشکی
در ابتدای این پنل که به ریاست دکتر اعظم ایرجی‌زاد عضو کمیسیون جهانی اخلاق در علم و فناوری و با حضور دکتر محمود قاضی خوانساری و سعید بیرودیان از دانشگاه علوم پزشکی تهران، دکتر علی بیت‌اللهی از دانشگاه علم و صنعت و امیرحسین خداپرست از پژوهشگاه ابن‌سینا برگزار شد، مقاله‌ی فاطمه حقیرالسادات و همکاران با عنوان «مروری بر خطرات احتمالی نانوذرات برای محیط زیست» ارائه شد. نویسندگان این مقاله، ضمن بررسی امکان رها شدن نانومواد در محیط زیست و کاربردهای نانوفناوری در ساختمان‌های سبز و نیز پاکسازی هوای فضاهای مسکونی، به بررسی آثار احتمالی فناوری نانو بر محیط زیست پرداخته‌اند و دلایل اهمیت نانومواد را از نگاه ایمنی و سلامت بررسی کرده‌اند.
سپس، دکتر علی‌احسان حیدری مقاله‌ی خود را با عنوان «کاربرد نانوداروها در درمان بیماری‌ها: نگرانی‌ها و مباحث اخلاقی» ارائه کرد، او، در این مقاله، ضمن بررسی چالش‌ها و محدودیت‌های تولید داروهای نانو، آورده است که در کنار مزایای فناوری نانو و بهره‌مندی از آن، «بایستی عوارض جانبی، سمیّت و اثر درازمدت نانوداروها مورد توجه قرار گیرد و تحقیقات مستقلی برای تعیین بی‌ضرری و عدم تداخل آن‌ها با فرایندهای مولکولی یاخته‌ها و بروز عوارض و پیامدهای ناخواسته طراحی و به مرحله‌ی اجرا درآید».
فاطمه دومانلو، سخنران بعدی پنل، مقاله‌ی خود را با عنوان «ملاحظات اخلاقی در تبلیغات پزشکی با تأکید بر محصولات بهداشتی- درمانی نانو» ارائه کرد. او در این مقاله به بررسی مسائل اخلاقی مربوط به تبلیغات پزشکی پرداخت و اصول «راستی»، «احترام به کرامت انسانی»، «توجه به سطح دانش و حساسیت‌های فرهنگی مخاطبان»، «پرهیز از طرح دعاوی نادرست درباره‌ی رقبا»، «رعایت نزاکت عمومی» و «توجه به مسئولیت‌های اجتماعی» را برای تبلیغات پزشکی لازم شمرد. دومانلو تأکید کرد تبلیغ محصولات بهداشتی و درمانی نانو نیز باید بر این اصول مبتنی باشد. سپس، دکتر بیرودیان بحثی را درباره‌ی «اخلاق در تحقیقات نانوزیست‌فناوری» ارائه کرد و تجربیات ایران را در این زمینه با تجربیات کانادا و استرالیا سنجید و بر ضرورت توجه به مسائل اخلاقی در نانوفناوری و طرح راهنماهای اخلاقی در این زمینه تأکید کرد.
در ادامه، گزارش‌هایی از وضعیت فعلی و چشم‌انداز وضعیت آتی نانوفناوری با توجه به مسائل ایمنی و اخلاقی آن ارائه شد. دکتر قاضی خوانساری با ارائه گزارشی از فعالیت‌های شبکه‌ی ایمنی نانو گفت: «شبکه‌ی ایمنی نانو با استفاده از پژوهشگران حقیقی و مراکز مرتبط علاقه‌مند، در چارچوب برنامه‌های معین و حول تدوین استانداردها، دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های ایمنی و زیست‌محیطی و اخلاقی فناوری نانو فعالیت می‌نماید تا زمینههای لازم برای پشتیبانی کشور در حوزه‌ی تنظیم مقررات و آیین‌نامه‌های ایمنی، بهداشت، محیط زیست و اخلاق را فراهم سازد. شبکه‌ی ایمنی نانو با ایجاد چهار کارگروه در حوزه‌ی سلامت انسانی و شغلی، محیط زیست و اخلاق، ضمن فعال‌سازی و به‌کارگیری توان علمی و تحقیقاتی کشور، نقش بسیار مهمی را در راستای توسعه‌ی ایمن تولید محصولات و فراورده‌های نانو فناوری ایفا می‌نماید».
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فن‌آوری های نوین علوم زیستی جهاد دانشگاهی- ابن سینا ، در پنل ملاحظات اخلاقی، حقوقی و ایمنی در نانوپزشکی ، دو گزارش دیگر نیز ارائه شد: دکتر بیت‌اللهی گزارشی از استانداردسازی نانو در گستره‌ی ملی و بین‌المللی ارائه کرد و دکتر ایرجی‌زاد، ضمن تشریح وظایف سازمان یونسکو در زمینه‌ی توجه به مسائل اخلاقی در علم و فناوری، از فعالیت‌های کمیسیون اخلاق در علوم و فناوری یونسکو (COMEST) گزارش دا
در پایان، اعضای پنل، با پاسخ به پرسش‌های شرکت‌کنندگان در سمینار، مجدداً بر ضرورت توجه به مسائل اخلاقی و حقوقی فناوری نانو تأکید کردند و امیرحسین خداپرست با بیان اینکه علم و فناوری نانو، همچون هر علم و فناوری دیگری، از مسائل و نیازهای اجتماعی تأثیر می‌پذیرد و به شکل‌گیری برخی مسائل و نیازها نیز کمک می‌کند، گفت : ترویج و توسعه‌ی این فناوری متأثر از خواست عمومی، سیاست‌گذاری‌ها و بودجه‌های تحقیقاتی است و نمی‌توان آن را مستقل از مسائل اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در نظر آورد. بنابراین، به صرف تأکید بر اهمیت فناوری نانو و کاربردهای آن در توسعه و اقتدار علمی کشور، نمی‌توان این فناوری جدید و برنامه‌های پژوهشی مربوط به آن را از ارزیابی‌های اخلاقی معاف و فضای گفت‌وگوی انتقادی درباره‌ی آن را محدود کرد.
No tags for this post.
