یکی از مهمترین موارد آسیب رسان به ابنیه تاریخی و آثار معماری باقی مانده از روزگار گذشته ، آلودگی های موجود در اتمسفر زمین است که عمدتا ناشی از احتراق سوخت های فسیلی هستند . این مواد پس از مستقر شدن روی دیواره ها و بدنه اثار تاریخی ضمن تاثیر در از بین بردن رنگ نما و صدمه زدن به تزئینات وابسته به معماری ، در بسیاری از مواقع واکنش هایی شیمیائی نسبت به شرایط محیطی داشته و در نتیجه انجام این فعالیت های شیمیائی ، به سازه های باستانی آسیب وارد می شود ، برای نمونه ترکیب بسیاری از آلاینده های جوی با رطوبت ، تولید اسید کرده و این اسید به مرور زمان سبب ایجاد خوردگی در سطوح و بدنه آثار تاریخی می شود .
آلاینده های جوی پس از مستقر شدن روی دیواره ها و بدنه اثار تاریخی ضمن تاثیر در از بین بردن رنگ نما و صدمه زدن به تزئینات وابسته به معماری ، در بسیاری از مواقع واکنش هایی شیمیائی نسبت به شرایط محیطی داشته و در نتیجه انجام این فعالیت های شیمیائی ، به سازه های باستانی آسیب وارد می شود ، برای نمونه ترکیب بسیاری از آلاینده های جوی با رطوبت ، تولید اسید کرده و این اسید به مرور زمان سبب ایجاد خوردگی در سطوح و بدنه آثار تاریخی می شود .
بدون تردید بنای باشکوه و زیبای تاج محل در هندوستان ، یکی از مهمترین آثار تاریخی و فرهنگی این کشور محسوب شده و بر اساس اعلام یونسکو ، این بنای تاریخی بخشی از میراث بشریت به شمار می رود . متاسفانه در سال های اخیر بدنه این بنا دچار آسیب دیدگی جدی شده و در بخش هایی از آن تغییر رنگ مشاهده می شود .
به تازگی پژوهشگران اقدام به بررسی و مطالعه این عارضه کردند . این تیم تحقیقاتی متشکل از پژوهشگران موسسه تکنولوژی جورجیای ایالات متحده آمریکا ، موسسه تکنولوژی هندوستان ، اداره باستان شناسی هند و دانشگاه ویسکانسین Wisconsin است . این پژوهشگران در مطالعات خود روی بدنه مجموعه تاریخی تاج محل که در سده هفدهم میلادی توسط شاه جهان از پادشاهان مغول هندوستان برای همسرش ممتاز محل ساخته شده است ، دریافتند که دلیل اصلی این آسیب دیدگی ها و تغییر رنگ ؛ آلودگی هوا و به وِیژه نقش مخرب کربن و غبار است .
پژوهشگران در این آزمایش ، نسبت به نمونه برداری و آنالیز و تجزیه و تحلیل هوای این منطقه اقدام کردند و همچنین در ادامه تحقیقات خود ، یک قطعه سنگ مرمر را بر روی بدنه این گنبد قرار داده و پس از دو ماه آن را جهت بررسی به آژمایشگاه منتقل کردند .
مایکل برگین Michael Bergin از موسسه تکنولوژی جرجیای ایالات متحده آمریکا در مورد این آزمایش اعلام کرد : تیم پژوهشی ما قادر به ثبت و شناسائی تاثیر آلودگی هوا بر بنای تاج محل شد . در این مساله عوامل مختلفی مانند کربن های ناشی از تنفس موجودات زنده ، سوزاندن زباله ها و فضولات ، سوخت های فسیلی و همچنین تاثیرات مخرب ناشی از وجود ذرات غبار ناشی از فعالیت های کشاورزی و تردد خودرو ها در جاده مجاور بنا دخیل هستند . مجموعه عوامل فوق سبب شده اند تا بنای زیبا و یکپارچه سفید تاج محل رفته رفته به رنگ قهوه تغییر حالت پیدا کند .
تا کنون به صورت عادی و همه روزه این بنا و بخش های مختلف نمای آن توسط کارکنان این مجموعه تمییز می شدند که هدف اصلی آن حفظ درخشش و رنگ سفید سنگ های مرمر به کار رفته در بنا است ولی تا امروز هیچ مطالعات علمی و مستمری برای شناسائی دلیل تغییر رنگ دادن بدنه این مجموعه انجام نشده بود .
مایکل برگین در پایان خاطر نشان کرد که بسیاری از این مواد رسوب کرده در بدنه تاج محل برای سلامت انسان ها نیز به شدت مضر هستند و تمییز کردن کلی تاج محل به روش های عادی نیز می تواند موجب پخش شدن این مواد در هوای منطقه شده و آسیب های بسیار جدی به سلامت مردم این ناحیه وارد کند .
No tags for this post.