مجلات علمی پژوهشی بسیار تأثیرگذار هستند

او در حال حاضر نیز در مقطع دکترا، رشته علوم سیاسی گرایش مسائل ایران را می‌خواند و چند سالی است که در دانشگاه آزاد تدریس می‌کند. با این استاد دانشگاه دربارۀ وضعیت آموزش و پژوهش در رشته علوم سیاسی به گفت‌وگو نشستیم.

به‌عنوان کسی که درگیر مسئله آموزش در رشته علوم سیاسی هستید، نظرتان در خصوص به‌روز بودن سرفصل‌های درسی، کتاب‌های درسی و منابع پژوهشی در این رشته چیست؟

به نظر من با یک تلورانسی همه رشته‌های علوم انسانی در ایران، وضعیتی مشابه دارند. حالا بعضی رشته‌های این حوزه ممکن است بنا به دلایل متعدد، حال و روزشان بهتر باشد یا برعکس، وخیم‌تر باشد. چون رشته‌های این حوزه همان‌طور که از اسمشان مشخص است با انسان‌ها، روابط و مسائل آنها سر و کار دارند و انسان هم موجودی پویاست. بنابراین لازمه پیشرفت در این حوزه به‌روز بودن منابع، باز بودن دست برای انجام پژوهش‌های متنوع و مختلف و از همه مهم‌تر به‌روز بودن استادان این حوزه است. رشته علوم سیاسی هم از این قاعده مستثنی نیست؛ به‌خصوص آنکه رشته علوم سیاسی طیفِ وسیعی از مسائل، از مسائل داخلی در حوزه‌های مختلف گرفته تا مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای را در بر می‌گیرد و تحولات در این حوزه‌ها بسیار سریع و چشمگیر در حال اتفاق افتادن است. در نتیجه به‌روز بودن لازمه توانایی تحلیل این اتفاقات است. در حقیقت آنچه به اعتقاد من اهمیت بالایی دارد، به‌روز بودن استادان است. اگر استادان به‌روز باشند، حتی اگر منابع و سرفصل‌ها هم به‌روز نباشند، آنها می‌توانند این ضعف را جبران کنند و به کلاس پویایی لازم را بدهند. خدا را شکر در رشته علوم سیاسی تعداد استادانی که به‌روز هستند، کم نیست.

  از جمله مجلات به درد بخوری که این روزها چاپ می‌شود، همین مجلات علمی – پژوهشی است. درست است که این مجلات، مخاطبان خاص و محدودی دارند اما بسیارتأثیرگذار هستند.

چقدر پژوهش‌هایی که در رشته شما انجام شده، کارگشا بوده است؟

کار ویژه پژوهش و کار پژوهشی، کار گشایی و ارائه راهکار است. به اعتقاد من، در حوزه آکادمیک و دانشگاهی این پژوهش‌ها اثرات مثبتی گذاشته است.

مهم‌ترین مسئله و مشکلی که در رشته شما وجود دارد، چیست؟

واقعیت این است که به نظر من مهم‌ترین مسئله‌ای که در جامعه ما وجود دارد این است که همه اقشار جامعه خودشان را در جایگاه تحلیلگر مسائل سیاسی می‌بینند و پذیرش سیاست به‌مثابه علم، آن هم به‌عنوان دانش تخصصی، برای جامعه دشوار است و آن ضرب‌المثلی که می‌گوید«سیاست پدر و مادر ندارد» در ذهن جمعی جامعه ما جا خوش کرده است و اغلب دانشجوها هم با این رویکرد به رشته علوم سیاسی ورود پیدا می‌کنند، این دانشجویان پس از تحصیل در این رشته، غالباً در زمان فارغ‌التحصیلی دیگر چنین نگاهی ندارند. رویکرد دیگری که نسبت به این رشته وجود دارد این است که اغلب تصور می‌کنند رشته علوم سیاسی، رشته‌ای مردانه است و به همین دلیل دخترها تمایل کمتری به این رشته دارند؛ هرچند در سال‌های اخیر، تعداد دانشجویان دختری که وارد این رشته شده‌اند، افزایش پیدا کرده است، اما در مقاطع بالاتر تعداد مردان در این رشته چشمگیرتر است.

از عملکرد دانشجویانتان رضایت دارید؟

بله بسیار زیاد، در واقع من از زمانی که در این دانشگاه مشغول به تدریس شده‌ام از عملکرد آن‌ها بسیار راضی هستم. من فکر می‌کنم عملکرد دانشجو به‌نوعی بازتاب عملکرد استاد و خط‌مشی دانشگاه است. وقتی دانشجو می‌بیند که استادش جدی و متعهد به کارش است، خودش هم تلاش می‌کند. در واقع دانشجو متوجه می‌شود که به‌اندازه تلاشش نمره‌ای که استحقاقش را دارد، می‌گیرد، در این شرایط حتی اگر نمره خوبی هم نگیرد، اعتراض نمی‌کند؛ چون متوجه شده است که نمره میوه نیست که کیلویی داده شود!

نظرتان راجع به مجلات علمی پژوهشی چیست؟

 معتقدم از جمله مجلات به درد بخوری که این روزها چاپ می‌شود، همین مجلات علمی – پژوهشی است. درست است که این مجلات، مخاطبان خاص و محدودی دارند اما بسیارتأثیرگذار هستند. به همین دلیل هر چه نگاه دانشجو، علمی‌تر و آکادمیک‌تر شود، گرایشش به سمت این مجلات بیشتر می‌شود.

این روزها مشغول چه کاری هستید؟

همان کارهای همیشگی را انجام می‌دهم، یعنی این روزها مشغول تحقیق، تدریس و تحصیل هستم.

و سخن آخر؟

امیدوارم علوم سیاسی هم مثل سایر رشته‌ها، هم در فضای آکادمیک هم در سطح جامعه، جایگاه خودش را پیدا کند.

گفت‌وگو: اعظم حسن تقی

No tags for this post.