این دستگاه‌های نه چندان ارزان قیمت دارای قطعات مختلفی هستند که مهمترین بخش آنها پمپ الکتریکی است. بنابراین اگر دسترسی به برق و حتی آب شرب نباشد گرفتن سختی آب توسط این دستگاه‌ها هم ممکن نخواهد بود. از این رو تصفیه آب در شرایط بحرانی مثل جنگ، سیل و زلزله که منابع و زیرساخت‌های آب سالم تخریب می‌شوند، همواره دغدغه نیروهای امدادی و ارتش کشورها بوده است. در ایران نیز مراکزی زیر نظر سازمان محیط زیست برای تحقیق و توسعه در امر ارتقای کیفیت آب فعالیت می‌کنند.
یکی از این مراکز شرکت دانش‌بنیانی مانند سپنتا پلیمر شریف است که دستاوردهای چشمگیری در طراحی و ساخت انواع فیلتراسیون‌های آب داشته است. در همین راستا به سراغ آرمین صمیمی از اعضای شرکت و مخترع دستگاه تصفیه آب پرتابل رفتیم .
در مورد نام و کاربرد دستگاه ابداعی‌تان بگویید.
دستگاه‌ها و تجهیزات ساخت ما نوعی فیلتر غشایی هستند و در واقع کل فناوری و محصولاتمان براساس فیلتراسیون غشایی آب هست. به دستگاهی که جدیدا ساخته‌ایم دستگاه «لایف سیور» گفته می‌شود.
اغلب دستگاه‌های تصفیه آبی که در بازار هستند نیاز به برق دارند و یا یک پمپی در آنها تعبیه شده است که آب را از فیلترهایی عبور می‌دهند. درست مانند فیلترهای آب خانگی که زیر سینک ظرفشویی نصب می‌شوند و همگی دارای پمپ‌های فشار بالایی هستند که انرژی لازم برای عبور از فیلتر را ایجاد می‌کنند.
دستگاهی که ما ساخته‌ایم دستگاه تصفیه آب غشایی است که نوعی تصفیه آب دستی به حساب می‌آید. این دستگاه نیاز به برق و در واقع پمپ فشار بالا ندارد و همانطور که از اسمش پیداست (لایف سیور) برای نجات زندگی انسان در مواقع بحرانی است و مزیتش این است که می‌تواند به صورت پرتابل در مواقع بحرانی سیل، زلزله، وقوع جنگ مورد استفاده قرار گیرد. به این صورت که می‌تواند آب‌های سطحی مثل آب چاه، آب رودخانه و آب‌های آلوده سطح زمین را در حد آب سالم شرب تصفیه کند.
انواع ویروس‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌ها توسط این دستگاه حذف می‌شوند و ذرات معلقی که در داخل آب‌های سطحی و آلوده وجود دارند را به اندازه‌ای کاهش می‌دهد که کیفیت آب تا حدی به سطح آب قابل شرب برسد
این دستگاه دقیقا چه نوع آلودگی‌های آب را حذف می‌کند؟
انواع ویروس‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌ها توسط این دستگاه حذف می‌شوند و ذرات معلقی که در داخل آب‌های سطحی و آلوده وجود دارند را به اندازه‌ای کاهش می‌دهد که کیفیت آب تا حدی به سطح آب قابل شرب برسد و مقدار آلودگی کمتری در بدن مصرف کننده جذب شود. برای مثال این دستگاه در شرایط بحرانی می‌تواند هزار واحد میکروبی آب را به ده واحد میکروبی کاهش دهد تا مصرف کننده بیمار نشود و بتواند خود را به یک منطقه امن برساند.
در ساخت این دستگاه به مجوز خاصی از وزارت بهداشت نیاز داشته‌اید؟
نیازی به گرفتن مجوز از وزارت بهداشت نبود و تنها یک سری تست‌های کیفیت آب باید گرفته می‌شد. ما این تست‌ها را توسط مراکز استاندارد محیط زیستی دانشگاه شریف که «مراکز معتمد محیط زیست» نامگذاری شده‌اندانجام داده‌ایم.
مراکز معتمد محیط زیست زیر نظر کدام نهاد یا سازمان دولتی هستند؟
این مراکز زیر نظر و تایید سازمان محیط زیست فعالیت می‌کنند. یکی از این مراکز واقع در دانشگاه شریف آب خروجی دستگاه را آزمایش کرد و نتیجه آزمایش به دست آمده در حد کیفیت مطلوب ما بود. در واقع کار اصلی این مرکز تحقیق روی غشاها است. در واقع غشاها فناوری‌های بسیار پیشرفته‌ای هستند که چند کشور معدود در دنیا تولید کننده صنعتی غشاها هستند و یکی از عمده‌ترین غشاهای شناخته شده غشاهای RO هستند.
در مورد این نوع غشای به قول شما شناخته شده، بیشتر توضیح دهید.
غشاهای RO ریور اسمز یا اسمز معکوس آب شور دریا را به عنوان ورودی دریافت می‌کنند و آن را به آب شرب در خروجی‌شان تبدیل می‌کنند. این دستگاه‌ها نوعی کالای استراتژیک برای مناطق خلیج فارس، یعنی کشورهای عربی و کشورهای خشک حوزه خلیج فارس به حساب می‌آیند زیرا این کشورها می‌توانند غشاهای ریور اسمز آب شور خلیج فارس را برای مصرف آب شیرین خود استفاده کنند.
شما دقیقا روی چه نوع غشاهایی کار می‌کنید؟
ما غشاهای مختلفی تولید می‌کنیم؛ از غشای RO گرفته تا غشای نانوفیلتراسیون NF، غشای اولترافیلتراسیون UF و غشای میکرو فیلتراسیون MF. ما در مرکز دانشگاه شریف غشا را با اندازه حفره‌های مختلف و به صورت صنعتی تولید می‌کنیم. یعنی ما تنها مرکز در داخل ایران هستیم که توانسته‌ایم بحث غشا را از حالت آزمایشگاهی خارج و نمونه‌ها را به حالت پایلوت صنعتی تولید کنیم.
یکی از پروژه‌های ما تولید نمونه‌های RO صنعتی بزرگ است که طراحی و راه‌اندازی کارخانه تولید 25000 مودول از این نمونه در سال را به عهده داریم. در حالت کلی می‌توان گفت که غشای RO را برای مصارف خانگی و غشای UF و MF را هم برای صنعت آب و فاضلاب تولید می‌کنیم.
در واقع مرکز غشای دانشگاه روی انواع غشاها کار می‌کند. یعنی ما در این مرکز سعی داریم در مورد همه انواع غشاها تحقیق و توسعه انجام بدهیم و موفق شده‌ایم یک سری از غشاها را از فاز تحقیق و توسعه خارج کرده، وارد فاز آزمایشگاهی شده پایلوت و پایلوت شده صنعتی کنیم. به این ترتیب توانستیم غشاهای UF و غشای MF را روانه بازار کنیم و غشای Ro خانگی را نیز در آستانه ورود به بازار قرار دهیم.
در دستگاهی که ساخته اید از چه غشاهایی استفاده شده است؟
این دستگاه دارای غشای NF و UF است که طوری طراحی شده تا توسط اولترافیلتراسیون، اندازه حفره‌های نانومتری را به گونه‌ای تنظیم کنیم تا بدون احتیاج به پمپ الکتریکی بتوانند ذرات اعم از باکتری‌ها، قارچ‌ها و دیگر میکرو ارگانیسم‌ها، حتی کوچکترین ویروس‌ها که در ابعاد نانو هستند را هم بگیرند.
این غشا چه نوع میکروارگانیسم‌هایی را نمی‌تواند حذف کند و آیا این ذرات خطرناک نیستند؟
ذراتی که نمی‌توان توسط این دستگاه حذف کرد، میکروارگانیسم‌هایی نیستند که در آب‌های آلوده وجود دارند. همانطور که گفتم کوچکترین ویروس‌ها حتی با سایزینگ کردن اندازه حفره‌های این غشا قابل حذف هستند. از آنجاییکه این دستگاه طوری طراحی شده است که احتیاج به پمپ نداشته باشد بنابراین نیاز هست که اندازه حفره‌های غشا کمی بزرگتر باشند و به همین دلیل ممکن است تعدادی از ویروس‌ها عبور کنند که خوشبختانه جزو ویروس‌های متدوال در آب‌های آلوده نیستند. به همین دلیل است که این دستگاه نمی‌تواند آلودگی آب‌های صنعتی را حذف کند.
مراحل ساخت این دستگاه کجا انجام شد و آیا به دنبال حمایت مالی برای تولید انبوه هستید؟
معمولا کار تحقیق و توسعه ما از مرکز غشای دانشگاه شریف شروع می‌شود و بعد که به مرحله بازار برسد ما محصولاتمان را توسط شرکت سپنتا پلیمر شریف که در واقع جزو شرکت‌های مرکز رشد دانشگاه شریف است و با برند سپنتا پلیمر شریف به بازار معرفی می‌کنیم. در مورد این دستگاه چون ارتش و سپاه علاقه‌مند به ساخت فیلترهایی بودند که بتوان بر سر قمقمه نصب کرد و جز لوازم شخصی سرباز استفاده شود، توانسته‌ایم وارد مرحله عقد قرارداد شویم و در نظر داریم با هلال‌احمر هم وارد مذاکره شویم چون این دستگاه در مواقع بحرانی می‌تواند برای نیروهای هلال‌احمر هم مفید باشد.
به عنوان سوال آخر بفرمایید چه کسانی علاوه بر شما در این پروژه فعالیت دارند.
سرپرست پروژه دکتر سیدعباس موسوی هستند و سینا مالکی با ما همکاری می‌کنند.
No tags for this post.