آبشار ویکتوریا 1هزار و 708 متر پهنا و 108 متر بلندا دارد و سرعت و شتاب جریان آب این آبشار نسبت به دو آبشار برجسته دیگر دنیا یعنی آبشار نیاگارا و آبشار ایگوآزو بیشتر است .
دیوید لیوینگ استون کشیش ماجراجو و کاشف اسکاتلندی نخستین انسان غربی بود که این آبشار را شناسایی کرد. وی نام این آبشار را به جهت احترام و علاقه ای که به ملکه ویکتوریا داشت ، ویکتوریا گذاشت اما در حقیقت نام اصلی و محلی آن " موسی اوآ تانیا " (Mosi-oa-Tunya) است که " مه خروشان " معنا می دهد .
حوزه رودخانه زامبری دارای دو فصل بارندگی و خشک است که فصل بارندگی از نوامبر تا آپریل ( برابر با آبان تا اردیبهشت ماه ) ادامه دارد و بقیه سال نیز فصل خشک است و این رودخانه سالیانه یک بار طغیان می کند که به آن فصل طغیان می گویند و در ماه های فوریه تا می ( برابر با بهمن ماه تا اردیبهشت ) انجام می شود.
در بالادست رودخانه زامبزی و در فاصله قابل توجهی از آبشار ویکتوریا سنگ های رسوبی بازالت به چشم می خورد و دره ای کم عمق که با تپه های پست و با فاصله سنگ های ماسه ای احاطه شده است ، وجود دارد . قابل توجه است که در این بخش نه کوه و نه دره ای عمیق دیده می شود که دلیل به وجود آمدن چنین آبشار بزرگی باشد و تنها زمین مسطح و باز است که از همه جهت ها دیده می شود و در این میان گوئی دستی قدرتمند به یکباره بخشی از سطح زمین مسطح را در مسیر رود برش زده تا بزرگترین آبشار جهان به وجود بیاید .
در اطراف این آبشار دو پارک ملی وجود دارد که یکی " موسی اوآ تانیا " یا همان مه خروشان نام دارد که 66 کیلومتر مربع وسعت داشته و دیگری نیز با گستردگی23 کیلومتر مربع پارک ملی آبشار ویکتوریا نامیده می شود . این پارک ها از نظر پوشش جانوری و گیاهی بسیار غنی هستند و از سوی سازمان محیط زیست منطقه مورد حفاظت و حمایت قرار می گیرند .
پوشش گیاهی غالب در منطقه آبشار و رودخانه زامبزی جنگل های ساج و درختان نخل است. ابنوس ، عاج نخل ، نخل وحشی نیز از درختان کمیابی است که در این منطقه دیده می شود. البته درختان و گیاهانی نیز هستند که آب زیاد نیاز دارند همانند گیاه پیجی یا نیلوفری و درختان پیچی که در فصل خشک از کمبود آب صدمه می بینند.
از گونه های جانوری این منطقه و پارک های اطراف آن می توان به فیل ، زرافه ، بوفالو ، گورخر و گونه های مختلف از بز کوهی اشاره کرد . شیر و پلنگ گربه وحشی نیز گاهگاهی به چشم می خورند. میمون و بابون نیز از جانورانی هستند که به فراوانی در محیط وجود دارند و به صورت گروهی زندگی می کنند. در بخش بالایی آبشار نیز کرگدن و تمساح به وفور دیده می شوند . شاهین، عقاب ، قوش تیز پر و لاشخور گونه های مختلف پرندگان منطقه را نشان می دهند. در بخش بالایی آبشار نیز حواصیل ، عقاب ماهی خوار و پرندگان دیگر وجود دارند .
رودخانه زامبزی و آبشار ویکتوریا بستر بسیار مناسب گونه های مختلف ماهی است. در بخش بالایی آبشار 89 گونه متفاوت از ماهی و در بخش پایین آبشار 39 گونه ماهی زندگی می کنند .
سراسر این منطقه پوشیده از جنگل های سرسبز و انبوه است به طوری که اگر شخصی از ارتفاع به رودخانه و آبشار نگاه کند احساس می کند که این رود در میان دریائی سبز رنگ از درختان احاطه شده که چشم اندازی بسیار شگفت انگیز و تحسین بر انگیز را ایجاد کرده است . این آبشار به شکلی زیبا و وهم آلود با جریان رودخانه از بلندای عمیق و ژرف پرتگاهی گمشده در درختان به پایین سرازیر شده و از دید بالادست رودخانه ناپدید می شود . ژرفای این پرتگاه که " نخستین تنگه " نام دارد ، در بخش های مختلف ، گوناگون است به طوری که در بخش غربی ژرفای آن 80 متر و هر چه به مرکز نزدیک تر می شود عمق پرتگاه عمیق تر شده و به 108 متر می رسد .
تنها خروجی به این تنگه شکافی است با 110 متر است که نزدیک به دو سوم پهنای آبشار را در بر گرفته و حجم بالایی از آب رودخانه را به سوی پرتگاه آبشار ویکتوریا سرازیر می کند .
در بخش بالایی آبشار و در جایی که رودخانه به آبشار می رسد دو جزیره وجود دارد که به نظر می رسد آنقدر بزرگ هستند بتوانند جلوی سیلاب را در این بخش بگیرند. نام این دو جزیره یکی جزیره بروکا نزدیک به کناره غربی رودخانه و جزیره لیوینگ استون نزدیک میانه رودخانه درست همان جایی که دیوید لیوینگ استون برای نخستین بار آبشار را دید. حوزه رودخانه زامبری دارای دو فصل بارندگی و خشک است که فصل بارندگی از نوامبر تا آپریل ( برابر با آبان تا اردیبهشت ماه ) ادامه دارد و بقیه سال نیز فصل خشک است و این رودخانه سالیانه یک بار طغیان می کند که به آن فصل طغیان می گویند و در ماه های فوریه تا می ( برابر با بهمن ماه تا اردیبهشت ) انجام می شود. در زمان طغیان رودخانه نمی توان پایه آبشار را دید و اطراف پایه آبشار مه آلود به نظر می رسد و در زمان قدم زدن در این زمان و در نزدیکی آبشار باید بسیار احتیاط کرد در حالی که در فصل خشک می توان آبشار را به آسانی تماشا کرد و بر روی جزیره های این رودخانه گام نهاد.
یکی از زیبایی های این آبشار این است که زمانی که ماه کامل در آسمان می درخشد می توان رنگین کمان را در کناره آبشار دید همانند زمانی که روز است و نور خورشید با بر خورد با ذرات ریز آب رنگین کمان می سازد.
یکی از شگفتی های این آبشار این است که در بخش زامبیا و نزدیک جزیره لیوینگ استون به طور طبیعی استخری به وجود آمده است که در فصل خشک درست در زمان سپتامبر تا دسامبر ( شهریور تا آبان ) می توان در آن شنا کرد. نام این استخر را استخر ابلیس گذاشته اند. البته باید ذکر شود که شنا کردن در این استخر بسیار خطرناک بوده و با کوچک ترین اشتباه شناگر خطر مرگ وی را تهدید می کند .
No tags for this post.