از سال 2002 تاکنون، بانک جهانی بیش از 260 هزار کیلومتر را احداث یا بازسازی کرده و این بانک به جادهها بیش از تحصیل، بهداشت و خدمات اجتماعی توجه داشته است. با این حال، در حالی که جادهها مزیتهای اقتصادی و اجتماعی زیادی را به ارمغان میآورند، میتوانند هزینههای اجتماعی از جمله آلودگی و جنگلزدایی را نیز به همراه داشته باشند.
جنگل بارانزای آمازون توسط حدود 100 هزار کیلومتر جاده برش داده شده و همچنین بخش حمل و نقل مسئول حدود 23 درصد انتشارات دیاکسیدکربن مرتبط با انرژی و همچنین بخش مهمی از آلودگی در سطح جهانی است.
یک تحلیل اخیر در سایت منتسب به مجمع جهانی اقتصاد، مدل سادهای را درباره سیاستهای حمل و نقل و تاثیرات آنها ارائه داده است. سیاستگذاران سه ابزار اصلی را در اختیار دارند. آنها میتوانند در بخش زیرساخت مانند احداث جاده جدید یا خط مترو سرمایهگذاری کنند یا از ابزار قیمت مانند اعمال مالیات بر احداث خط لوله و یا ارائه یارانه برای حمل و نقل عمومی استفاده کنند یا مقرراتی بر کارآیی سوخت یا استانداردهای ایمنی اعمال کنند.
این موضوع به نوبه خود منجر به تغییراتی در قیمت خدمات حمل و نقل و دسترسی پذیری آنها میشود و این تغییرات واکنشهای اقتصادی را از لحاظ تجاری یا استفاده از حمل و نقل به دنبال خواهد داشت؛ بنابراین بازدهی نهایی توسعه را که سیاستگذاران به دنبال آن هستند را شکل خواهد بخشید.
در این میان، ارزیابی تاثیر کلی سیاستهای حمل و نقل به دلایل فراوان دشوار است. یکی از این دلایل، فقدان داده است و در حالت کلی، هر چه یک کشور فقیرتر باشد و نیاز بیشتری به حمل و نقل برای پشتیبانی از توسعه داشته باشد، این دادهها کمتر قابل دسترس هستند.
خدمات حمل و نقل همچنین بر تقریبا تمامی فعالیتهای اقتصادی در سطوح متغیر تاثیر میگذارند بنابراین ایزولهکردن تاثیرات خاص آنها فرآیندی چالشبرانگیز است. افزون بر این، سرمایهگذاریها اغلب حوزههای خاص دارای پتانسیل بالا را هدف قرار میدهند و آزمایشات مبتنی بر تصادف برای تعدادی از مداخلههای حمل و نقل ممکن است اما در مورد سرمایهگذاریهای زیرساختی عمده پاسخگو نیست.
خبر خوب این است که دانشمندان امروزه به دادههای جغرافیایی دقیقی دسترسی دارند که رویکردهای نوینی برای تحلیل را پیش روی آنها میگذارند و پیشرفتهای اخیر در حوزه اقتصادسنجی، راهکار جدیدی را برای مشکلات آب و هوایی ارائه داده و حوزه ارزیابی تاثیرات را گسترده میکند.
به منظور ارائه تصویری جامع از تاثیرات سیاستهای حمل و نقل در مورد رشد پایدار در کشورهای در حال توسعه، رویکردهای اصلی و یافتههای حاصل از 160 مقاله در زمینه حوزه اقتصادی در گزارش سایت مجمع جهانی اقتصاد به صورت خلاصهوار آورده شدهاند.
سیاستگذاران اغلب سرمایهگذاریهای در حوزه احداث جاده را که نمود تصویری بالایی دارد، ترجیح میدهند. گاهی اوقات، جادههایی احداث یا بهروز میشوند که حتی تقاضا برای احداث آنها توجیهپذیر نیست و گاهی اوقات نیز سرمایهگذاری در احداث جاده حتی زمانی که تقاضا برای احداث آنها بالاست، رویکرد اشتباهی است.
مانند سرمایهگذاریها، مقررات نیز اغلب ممکن است ناکارآمد باشند و تلاش برای کاهشدادن ترافیک از طریق محدودکردن استفاده از خودروها به طور مثال بر اساس شماره پلاک میتواند آلودگی هوا را افزایش دهد زیرا بسیاری از رانندگان با خریدن خودروی دیگر که معمولا قدیمی و مدلی ارزان است، قوانین را دور میزنند و حتی آلودگی بیشتری تولید میکنند.
در حالی که حل مشکلات بخش حمل و نقل استفاده از تمامی ابزارهای سیاسی را میطلبند، ابزارهای قیمت نزد سیاستگذاران محبوبیتی ندارند و کشورهای اندکی در مورد بهای بنزین اقدام کردهاند و هنوز ارائه یارانهها در این زمینه حمل و نقل عمومی نیز زیاد نبوده است.
تحقیقات کنونی اغلب مبتنی بر مطالعات نمونه موردی منفرد بوده که تعمیمدادن آنها دشوار است. این مطالعات همچنین اغلب بر سیاستهای منفرد تمرکز میکنند و کارآیی انتخابهای مختلف را مقایسه نمیکنند. در این میان، میتوان با افزایش بررسیها در موقعیتها و کشورهای مختلف و بسطدادن حوزههای مطالعاتی، بر این مشکلات غلبه کرد.
ترجمه : شهتاو ناصری
No tags for this post.