برنامه پزشک پژوهشگر به کجا می‌رسد؟
مدتی پیش سمینار معرفی برنامه پزشک پژوهشگر با حضور دکتر هاشمی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دکتر ستاری معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور، دکتر ملک‌زاده معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت و اساتید و پژوهشگران برجسته برگزار شد. این برنامه با هدف آموزش نسل جدیدی از متخصصان دانشگاهی به‌منظور حمایت از پزشکان نخبه و جوان تدوین‌شده و در راستای تأمین نیروی انسانی متخصص برای تقویت حوزه آموزش و پژوهش در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور است.
برنامه پزشک پژوهشگر، بالاترین فرصت تحصیلی آموزش عالی در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است که به پزشکان و دندانپزشکان برتر تعلق می‌گیرد تا علاوه بر آموزش بالینی در مقاطع تخصص، فوق تخصص و فلوشیپ، در یک زمینه خاص تحقیقاتی مربوط به رشته بالینی خود آموزش دیده و مدرک خود را نیز دریافت کنند
مطالعات متعدد و تجربه کشورهای پیشرفته نشان داده است که پزشکان متخصصی که فعالیت تحقیقاتی انجامی می‌دهند از توانایی و بینش ویژه‌ای در حل مشکلات سلامت و تبدیل علوم پایه به علوم کاربردی برخوردارند.
هدف از ایجاد این برنامه کمک به رشد علمی پزشکان و دندانپزشکان کشور و کاستن از روند مهاجرت نخبگان به خارج از کشور است. محور اصلی فعالیت‌های برنامه پزشک پژوهشگر، کسب دانش و مهارت‌های بالینی و پژوهشی به‌طور همزمان و هدفمند در یک حیطه خاص از علم پزشکی است.
همچنین داوطلبان ورود به برنامه پزشک پژوهشگر بر اساس توانایی بالقوه در رهبری، تحقیق، آموزش، نوآوری، تفکر انتقادی و تحلیلی، بصیرت علمی، کیفیت و کمیت بازده تحقیقاتی، علاقه و تعهد ملی، نیاز دانشگاه و مراکز تحقیقاتی، کیفیت پروژه موردنظر و امکانات موجود برگزیده می‌شوند.
این در حالی است که مطالعات متعدد و تجربه کشورهای پیشرفته نشان داده است که پزشکان متخصصی که فعالیت تحقیقاتی انجامی می‌دهند از توانایی و بینش ویژه‌ای در حل مشکلات سلامت و تبدیل علوم پایه به علوم کاربردی برخوردارند. همچنین به عقیده کارشناسان، آموزش پزشک پژوهشگر ازنظر اقتصادی و اجتماعی نیز می‌تواند نقش بسزایی در جامعه داشته باشد.
بنابراین برای اجرایی کردن این اهداف هرساله به تعداد معدودی از پزشکان و دندانپزشکان برتر امکان پژوهش و آموزش بالینی توأم در مؤسسات علمی برتر كشور داده می‌شود. محور اصلی فعالیت‌های دوره پزشک پژوهشگر، كسب دانش و مهارت‌های بالینی و پژوهشی به‌طور همزمان و هدفمند در یك حیطه خاص از علم پزشکی است.
به گفته دکتر رضا ملک‌زاده، معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت، درمان و آموزشی پزشکی کشور، مشکل اصلی برای اجرای این طرح دانشگاه‌های بزرگ هستند که از آن استقبال نکردند. تا جایی که دانشگاه علوم پزشکی تهران همچنان مخالفت خود با اجرای طرح را اعلام کرده است.
وی تأکید کرد: در حال حاضر 450 تا 500 نفر از دانشمندان رده اول ایرانی در دانشگاه‌های بزرگ دنیا مشغول فعالیت هستند؛ این در حالی است که حداقل باید 50 نفر آن‌ها را در کشور جذب کنیم و تلاش کنیم تا ماندگاری آن‌ها در کشور افزایش یابد.
اگرچه برنامه پزشک پژوهشگر بیش از نیم‌قرن است که در اکثر کشورهای دنیا آغازشده و این کشورها اکنون به دستاوردهای مهمی دست‌یافته‌اند. اما سؤالی که اینجا پیش می‌آید این است که وقتی برنامه‌ای برای جذب نخبگان در کشور وجود ندارد، چطور می‌توان پزشک پژوهشگر پرورش داد؟
دکتر سید حسن قاضی‌زاده هاشمی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز در این خصوص گفت: برای برنامه پزشک پژوهشگر ازنظر ساختار مشکلاتی داریم که در کوتاه‌مدت حل نمی‌شود و امید است در بلندمدت با حاکمیت بیشتر عقلانیت، دانش و استفاده دانش بشری به واقعیت‌هایی که موجب رشد علمی و پژوهش کشور است دست پیدا کنیم.
وی از نبود اعتبارات نیز گلایه کرد و گفت: وقتی می‌خواهیم پُز بدهیم به تحقیقات پژوهشی اشاره می‌کنیم اما وقتی می‌خواهیم اعتباری به تحقیقات پژوهشی اختصاص دهیم آن را در انتهای صف می‌گذاریم و عملا بودجه‌ای به آن اختصاص نمی‌دهیم.
دکتر مجتبی زارعی نیز درباره برنامه پزشک پژوهشگر افزود: این طرح به پزشکی علمی اهمیتی مضاعف می‌دهد. وی پزشک پژوهشگر را فردی دانست که 50 درصد وقت خود را به فعالیت‌های علمی مانند آموزش، تحقیقات، اکتشافات و اختراعات اختصاص می‌دهد و اظهار داشت: ازاین‌رو حمایت از افراد باید بر اساس یک برنامه منسجم انجام شود.
درنهایت باید گفت در کشور سالانه دانشجویان بسیاری فارغ‌التحصیل می‌شوند که اگر حمایت‌های مناسبی انجام شود و برای ماندگاری آن‌ها در کشور تلاش شود می‌توانیم به نوآوری‌های مناسبی دست پیدا کنیم. از سوی دیگر تأمین بودجه و جذب نخبگان در کشور از دیگر مواردی است که باید به آن توجه بیشتری شود تا بتوان برنامه پزشک پژوهشگر را در کشور اجرایی کرد. بازهم این سؤال به ذهن می‌رسد که برنامه پزشک پژوهشگر با ضعف و قوت‌ها به کجا می‌رسد؟
No tags for this post.
