فوبیا (Phobia) که در رده اختلالات اضطرابی قرار می‌گیرد، ترسی بیمارگونه، توهمی و اغراق‌آمیز است که در آن فرد از شیء، حیوان، موقعیتهای خاص و یا نظایر آنها به شدت می‌ترسد که در بسیاری از موارد شدت ترس تجربه شده توسط فرد تناسبی با ترس واقعی ندارد، یعنی چیزی که باعث ترس فرد شده چندان ترسناک نیست اما به شدت روی فرد تاثیر منفی می‌گذارد.
محققان بر این باورند که اگر فردی را در معرض یک شیء – مانند یک عنکبوت – که سبب ایجاد فوبیا می‌شود قرار دهند و در کنار آن به فرد به طور منظم تکنیک‌های درمانی آرامش‌بخش و حتی در برخی موارد دارو داده شود، یک کاهش سریع و موفقیت‌آمیز در میزان ترس او رخ می‌دهد.
برای درمان فوبیا به روش‌های معمول مانند روش «کاهش ترس تدریجی»، به جلسات متعددی نیاز است تا نتیجه مورد نظر حاصل شود. این جلسات بسیار طولانی هستند، بنابراین اگر بتوان با شتاب بیشتری درمان را انجام داد، علاوه بر آنکه فرد زجر کمتری می‌کشد، در وقت و پول او هم صرفه‌جویی خواهد شد.
15 سال پیش مفهوم فوبیا به این شکل تعریف شد که وقتی خاطرات ناگوار در مغز فعال می‌شوند ممکن است به طور اساسی دستخوش تغییراتی شده و بنا به شرایط تقویت یا تضعیف شوند.
بنابراین برای درمان فوبیا از دارویی استفاده شد که در آن به محض فعال شدن خاطرات ترسناک، داروی تجویز شده بخش فراموشی مغز را تحریک کرده و سبب می‌‌شد تا شخص بر ترس کنترل پیدا کند. با این حال، تا کنون فراموشی ایجاد شده توسط دارو تنها در مورد ترس ایجاد شده در آزمایشگاه روی حیوانات و انسانهای سالم به کار رفته است و در مورد ترس در زندگی واقعی نتایج رضایت‌بخشی در دست نیست.
به منظور این مطالعه، محققان 45 نفر را که از عنکبوت می‌ترسیدند انتخاب کرده و پس از آنکه آنها را مدتی کوتاه در برابر یک رتیل قرار دادند، به طور تصادفی به آنها پروپرانول، مسدودکننده‌های بتا که در درمان فشارخون بالا و بیماری قلبی به کار می‌رود و دارونما داده شد.
نتایج به دست آمده نشان داد میزان ترس افرادی که به آنها پروپرانول داده شده بود، به شدت کاهش یافت و اثر آن به مدت یک‌سال در آنها باقی ماند. از سوی دیگر میزان کنترل فرد بر ترس با سرعت بیشتری افزایش یافت. این اولین باری است که در درمان فوبیا از دارو استفاده شده و پس از فعال‌سازی خاطرات ناگوار در فرد، رفتار «اجتناب از موقعیت» به رفتار «رویارویی با موقعیت» تبدیل شده است.
در حال حاضر، برای درمان بیماران مبتلا به اختلالات اضطرابی و استرس از دو روش رایج استفاده می‌شود که یکی از آنها جلسات متعدد درمان شناختی-رفتاری است و دیگری مصرف روزانه دارو با «کاهش تدریجی» و اغلب به صورت موقت، که سبب تخفیف علائم فوبیا می‌شود.
اما روش درمانی جدید که بیشتر به جراحی شباهت دارد، سبب از بین رفتن ترس به طور ناگهانی، قابل توجه و پایدار می‌شود.
با این وجود، برای تعمیم این یافته‌ها به تعداد بیماران بیشتر و ترس‌های بزرگ‌تر و شدیدتر، هنوز به تحقیقات بیشتری نیاز است و عوامل دیگری نیز در این رابطه باید بررسی شوند.
امید است که روش درمانی جدید بتواند به طور کامل خاطرات ناگوار و ترسناک را از ذهن انسان پاک‌سازی کند.
No tags for this post.