شکل گیری هسته های دانش بنیان با سرمایه گذاری انسانی

دکتر مهدی زارع در گفت و گو با خبرنگار سیناپرس با اشاره به الزامات دستیابی به اقتصاد دانش بنیان، گفت: تحقق اقتصاد دانش بنیان بستگی به ایده ای دارد که ما نسبت به توسعه اقتصادمان داریم. اگر این ایده صرفا بر اساس تجارت و معامله باشد، جایگاه چندانی برای دانش بنیان شدن اقتصاد فراهم نمی شود. اما اگر آن ایده نسبتی با علم و فناوری داشته باشد و تصمیم گیران به این باور رسیده باشند که علم و فناوری برای ما ارزش افزوده ایجاد می کند حتی اگر در گام های اولیه هزینه بر باشد، این موضوع پایه اقتصاد دانش بنیان را بنا خواهد کرد.

عضو هیات علمی پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله افزود: نکته دیگر آن است که اگر چند جوان با تحصیلات عالیه دور هم جمع شدند و یک شرکت دانش بنیان تاسیس کردند، مجوز فعالیت برای آنها صادر خواهد شد یا می بایست چند سال دوندگی کنند؟ آیا می خواهیم به آنها بگوییم که به فرض، اول یک فناوری تولید کنید تا به شما عنوان دانش بنیان بدهیم یا اینکه کمکشان می کنیم ایده آنها به فناوری تبدیل و سپس تجاری سازی شود؟ این امر به ضوابط و آیین نامه های اجرایی بر می گردد.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: بحث هزینه کردن برای اقتصاد دانش بنیان هم یکی از مهم ترین مباحث مطرح است. بعضی ها می گویند پول همه چیز نیست و من هم موافقم. اما اینطور هم نیست که ما بدون هزینه کردن بتوانیم کاری پیش ببریم. می بایست هزینه کرد و اولین جنبه هزینه کردن هم سرمایه گذاری روی انسانی است. همه هنر دنیای پیشرفته، هزینه کردن برای تربیت نیروی انسانی است. شرکت های دانش بنیان گوگل و فیسبوک و مایکروسافت چگونه موفق شده اند؟ نیروی انسانی متخصص باکیفیت را از همه جای دنیا جذب کرده اند. یعنی فکر است که به آنجا می رود وگرنه شمش طلا که نمی برند.

زارع تصریح کرد: اگر ما حاضریم برای نیروی انسانی متخصص باکیفیتمان هزینه کنیم – که البته این سرمایه گذاری در کشور ما بسیار کم است – آن وقت می توانیم به سمت اقتصاد دانش بنیان گام برداریم. بالاخره باید جاهایی وجود داشته باشد که این افراد را جذب کنند. مطمئنا نیروی انسانی باکیفیت، خودش می تواند خودش را سامان بدهد. اگر به آنها فضای کار کردن داده شود، خودشان می روند و هسته های دانش بنیان را شکل می دهند. چون با خلاقیتی که دارند کار را به صورت دانش بنیان پیش می برند.

وی یادآور شد: اگر چنین روندی شکل نگیرد، ممکن است تعدادی شرکت دانش بنیان به صورت باسمه ای شکل بگیرد – متاسفانه من از وجود تعدادی از آنها خبر دارم – که برای تعطیل نشدن شرکت، به کارهای تجاری روی آورده اند. خب اتفاق دانش بنیان در آنجا نمی افتد و یا اگر بیفتد، 5 درصد کارشان دانش بنیان است و بقیه فعالیت، کسب و کار از نوع تجاری!    

عزم و اراده جدی بر اساس ایده توسعه دانش بنیان در کشور وجود ندارد. یعنی نگاهی که تصمیم گیران به توسعه و رشد کشور دارند الزاما بر مبنای پژوهش و دانش و فناوری نیست

این استاد دانشگاه تاکید کرد: اقتصاد دانش بنیان یک اختراع تازه نیست. ما تجربه دنیایی را داریم که حداقل 50 سال در این زمینه کار کرده است. هم تجربه دنیای توسعه یافته را داریم و هم تجربه دنیای در حال توسعه را که می توانیم از این تجربیات بهره بگیریم.

زارع با انتقاد از نبود عزم واراده جدی برای پرداختن به اقتصاد دانش بنیان، گفت: تصور من این است که هنوز عزم و اراده جدی بر اساس ایده توسعه دانش بنیان در کشور وجود ندارد. یعنی نگاهی که تصمیم گیران به توسعه و رشد کشور دارند الزاما بر مبنای پژوهش و دانش و فناوری نیست. ممکن است مخالف نباشند و حتی از آن تعریف هم بکنند اما موقع پیوستن به این جریان و سرمایه گذاری روی آن می بینیم که این موضوع برای آنها اولویت ندارد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: دستیابی به اقتصاد دانش بنیان به یک بستر مهم نیاز دارد که آن بستر مهم، اولویت داشتن در تمام جنبه ها همچون سیاستگذاری و بودجه و مسایل قانونی و تشکیلات و… است. متاسفانه این اولویت در حال حاضر وجود ندارد.   

No tags for this post.