حل معمای نقطه سفید سرس

به نظر می‌رسد دانشمندان درنهایت توانسته‌اند منشأ منطقه مرموز درخشان سطح سیاره کوتوله سرس را کشف کنند. بر اساس داده‌های فضاپیمای سپیده‌دم یا داون (Dawn) احتمالا منشأ این درخشش سطحی، نمک است. به گزارش نیچر، ترکیبی از یخ آب و سنگ و نمک ترکیبی را روی سطح سرس به وجود آورده است که وقتی زیر تابش نور خورشید قرار می‌گیرد، یخ آن تبخیر شده و نوعی مه رقیق را بر فراز دو دهانه بزرگ سرس به وجود می‌آورد که به شکل نقاط درخشان سفید بر فراز این منطقه دیده می‌شوند. نتایج این تحقیقات امروز (19 آذر) در نیچر منتشر می‌شود.

این یافته اگرچه نوری بر معمایی قدیمی می‌اندازد اما پایان داستان نیست و محققان سپیده‌دم هنوز مطمئن نیستند چطور یخ، نمک و این مه رقیق با هم مرتبط هستند. به گفته یکی از محققان ارشد این گروه هنوز تصویر نهایی از وضعیت موجود ترسیم نشده است.

یکی دیگر از یافته‌های این گروه، خشت‌های غنی از آمونیاک روی سرس است. آمونیاک در نواحی سرد و بیرونی منظومه شمسی ماده‌ای رایج به شمار می‌رود اما در منطقه کمربند سیارک‌ها که سیاره کوتوله سرس در آن قرار دارد – جایی در بین مدار مریخ و مشتری – چندان به‌وفور یافت نمی‌شود و شاید وجود آمونیاک روی سرس نشانه آن باشد که این سیارک مقادیری از مواد سازنده خود را از قلمرو بیرونی منظومه شمسی جمع‌آوری کرده باشد. احتمال دیگر این است که زادگاه سرس جایی در ناحیه بیرونی منظومه شمسی و در فراسوی مدار نپتون بوده و بعدا و در طول زمان تحول منظومه شمسی این سیاره به سمت درون منظومه شمسی و کمربند سیارک‌ها مهاجرت کرده است.

سرس با قطر 950 کیلومتر نه‌تنها بزرگ‌ترین سیارک منظومه شمسی است که در اصل پیش سیاره‌ای به شمار می‌رود که بررسی آن می‌تواند اطلاعات زیادی درباره تحول و تکامل منظومه شمسی در اختیار دانشمندان قرار دهد. برآوردهای جدید نشان می‌دهند که یک‌چهارم این سیاره کوتوله را آب تشکیل داده است که شاید به شکل لایه‌ای یخی در زیر پوسته تیره این جرم پنهان شده باشد.

نقاط درخشان سطحی سرس شاید نخستین سرنخ‌ها و شواهد مستقیم از یخ زیرسطحی این سیارک باشد. سپیده‌دم بیش از 130 نقطه درخشان سطحی را فهرست بندی کرده است که اغلب آن‌ها درون دهانه‌های یخی هستند. درخشان‌ترین آن‌ها درون دهانه اوکاتور است که 90.5 کیلومتر قطر دارد.

 

No tags for this post.