دکتر علی وطنی که در گفت‌و‌گویی با ایسنا، تازه‌ترین اقدامات و برنامه های معاونت و ستادهای توسعه فناوری را در راستای گسترش فناوری و حمایت از شرکت‌های دانش بنیان و تجاری‌سازی دستاوردهای فناورانه آنها تشریح کرد.
وی کمک به اجرای پایلوت طرح‌ها را از رویکردهای جدید معاونت در راستای رفع چالش‌های تجاری‌سازی محصولات دانش‌بنیان عنوان کرد و گفت: در صورتی که در تحقیقات نیمه صنعتی یا پایلوت، سازمان‌های بهره‌بردار حضور نداشته باشند، توسعه فناوری ممکن است با چالش‌های جدی مواجه شود؛ از این رو، مرحله پایلوت طرح‌ها مورد توجه ویژه معاونت قرار گرفته است.
وی با اشاره به مشکلات تشکیل شرکت‌های دانش‌بنیان اظهار داشت: در حالیکه در مرداد ماه سال 92 تنها دو شرکت دانش‌بنیان تشخیص صلاحیت شده بودند، در مرداد ماه سال 93 تعداد آنها به 156 شرکت و در مرداد سال 1394 به بیش از هزار و 600 شرکت و در آبان ماه سال جاری به هزار و 850 شرکت دانش بنیان افزایش یافته است.
وطنی، شرکت‌های دانش‌بنیان را شامل سه نوع نوپا، تولیدی و صنعتی دانست و ادامه داد: قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان که در سال 1389 به تصویب رسید و در سال 1392 احیا شد. البته برای تسریع در تشکیل شرکت‌های دانش بنیان برخی کمبودها و نارسایی‌ها وجود دارند که باید ضمن شناسایی آنها برای رفعشان تلاش کرد.
وی، تسریع و کاهش زمان تشخیص صلاحیت دانش‌بنیان شدن شرکتها و کاهش ریسک بازگشت تسهیلات را از مهمترین چالش‌های شرکت‌های دانش بنیان ذکر کرد و گفت: برخی تصور می‌کنند که چون درصد بهره تسهیلات کم است باید تقاضای حداکثری خود را ارائه دهند و این در حالی است که آنها باید بر اساس نیاز خود دریافت تسهیلات را خواستار شوند. البته این مساله در برخی شرکتها دیده می شود و عمده شرکتها تمایل ندارند که بیش از نیازشان درخواست وام دهند، چون باید آن را پس بدهند.
محصولات دانش بنیان، منبع نیمی از GDP کشور در افق چشم‌انداز
معاون توسعه فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تضمین بازار را از عمده‌ترین درخواست‌های شرکت‌های دانش بنیان ذکر کرد و گفت: باید رسانه‌ها و خبرگزاری‌ها، مسوولین و شهروندان از نهضت تولید محصولات دانش بنیان در داخل حمایت کنند و این امر اجتناب ناپذیر است چون در سند چشم انداز و در افق 1404، 50 درصد از GDP کشور باید از محل فروش محصولات دانش بنیان تامین شود.
وطنی با تاکید بر این که با تعداد شرکت‌های دانش بنیان موجود قادر به فروش 600 میلیارد دلار محصول تا سال 1404 نخواهیم بود، ادامه داد: برای رسیدن به این هدف نیاز است تا شرکت‌های بزرگ تولیدی و صنعتی نیز در این عرصه وارد شوند.
چند شرکت مشمول معافیت مالیاتی و گمرکی شدند؟
وطنی با بیان این که از تعداد هزار و 624 شرکت دانش بنیان مشمول قانون حمایت از شرکت‌های دانش بنیان، تعداد 406 شرکت مشمول معافیت مالیاتی شدند، اظهار داشت: از این تعداد، 144 شرکت (35 درصد) نوپا و 262 شرکت (64.5 درصد) تولیدی هستند و شرکت‌های بزرگ صنعتی از پرداخت مالیات معاف نمی‌باشند.
وی با تاکید بر این که در سال 1394 تعداد 21 شرکت از معافیت‌های گمرگی برخوردار شدند، اظهار داشت: از این تعداد، یک شرکت برای انجام فرآیندهای مهندسی معکوس، 9 شرکت برای ساخت نمونه اولیه، چهار شرکت برای تولید تجهیزات آزمایشگاهی و هفت شرکت نیز برای ساخت ماشین‌های خط تولید مشمول معافیت واردات گمرکی شدند.
تنها سه ستاد توسعه فناوری، ردیف بودجه مستقل دارند
معاون توسعه فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در ادامه به بررسی عملکرد ستادهای توسعه فناوری این معاونت پرداخت و با تاکید بر این که در حال حاضر تعداد 13 ستاد توسعه فناوری در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری فعال هستند به ایسنا گفت: از این تعداد ستاد تنها سه ستاد توسعه فناوری نانو، زیست فناوری و علوم شناختی دارای ردیف بودجه مستقل هستند.
ایران، پیشگام تولید علم نانو، زیست فناوری و هوایی در منطقه
وی با اشاره به تولیدات علمی ایران در برخی از حوزه‌های علمی گفت: ایران از نظر تولید علم در زمینه نانو در خاورمیانه دارای جایگاه اول و در سطح جهان دارای رتبه هفتم است و از نظر تولیدات علمی در زیست فناوری در حال حاضر در منطقه جایگاه اول و در سطح جهان جایگاه 14 را به خود اختصاص داده است.
وطنی اضافه کرد: ایران از نظر تولیدات علمی گیاهان دارویی و طب سنتی در حال حاضر در منطقه خاورمیانه دارای جایگاه دوم و در سطح جهان رتبه 14 و از نظر تولیدات علمی در حوزه هوایی و هوانوردی در منطقه خاورمیانه دارای جایگاه اول و در سطح جهان رتبه 12 را به خود اختصاص داده است.
مشکل ستاد توسعه فناوری آب، خاک و خشکسالی در تامین اراضی طرحهای پایلوت
معاون توسعه فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با بیان این که ستاد توسعه فناوری آب، خاک و خشکسالی که برای اجرای پایلوت طرحهای خود با مشکلات زیادی دست به گریبان است، گفت: برای توسعه فناوری نیاز به اجرای پایلوت داریم و در این راستا برای طرحی که بهره بردار آن سازمان جنگل‌ها و مراتع بود، در ابتدا تقاضای در اختیار قرار دادن پنج هزار هکتار اراضی به این سازمان را ارائه دادیم که موافقت نشد و پس از آن با پیشنهاد واگذاری هزار هکتار اراضی موافقت نشد و در نهایت با واگذاری 500 هکتار موافقت شد.
به گفته وی در این اراضی قرار است پنج نوع فناوری مربوط به مالچ بیولوژیکی به صورت پایلوت مورد آزمایش قرار گیرد.
آغاز آزمایش پایلوت پنج فناوری مالچ‌های بیولوژیک از مهرماه امسال
وطنی با تاکید بر این که تحقیقات مربوط به توسعه فناوری خریدنی نیست و باید تست‌های میدانی انجام شود، اظهار داشت: با در اختیار قرار دادن پنج هکتار به این ستاد، اجرای طرح پایلوت پنج نوع فناوری در پنج منطقه به وسعت 100هکتار در خوزستان تصویب شد و اجرای آن نیز بر حسب نظر کارشناسان سازمان جنگل‌ها و مراتع از اول مهرماه سال جاری شروع شده است.
وی در تبیین عملکرد ستاد توسعه فناوری اطلاعات، ارتباطات و میکروالکترونیک با تاکید بر این که کشور در زمینه تولیدات علمی اطلاعات، ارتباطات و الکترونیک در خاورمیانه مقام اول و در سطح جهان دارای جایگاه 15 را دارد،یادآور شد: یکی از مراکز مورد حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری مرکز نوآوری فناوری اطلاعات و ارتباطات است که در سال 1393 در دانشگاه صنعتی شریف راه‌اندازی شد.
هفت محصول فناوری اطلاعات و ارتباطات در آستانه ورود به بازار
وطنی، ایجاد 65 شغل تخصصی در بالاترین سطح، جذب 10 دانشجوی برتر دکتری دانشگاه صنعتی شریف، ثبت چهار شرکت فناورانه دانش‌بنیان، پایلوت 14 محصول با فناوری بالا، آماده‌سازی هفت محصول برای ورود به بازار، عقد 33میلیارد ریال قرارداد، همکاری با بنیادهای تراز اول جهانی، اقدام جهت ایجاد هلدینگ فناوری ICT با حمایت صندوق نوآوری و شکوفایی، عقد تفاهم‌نامه ساخت برج فناوری با همکاری دانشگاه و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری توسط شرکت همراه اول از جمله فعالیت‌های این مرکز ذکر کرد.
ایران در رتبه سوم تولید علم عصب شناسی شناختی در منطقه
وی، رتبه ایران از نظر تولیدات علمی در شاخه عصب شناسی شناختی را در دنیا 33 و در منطقه خاورمیانه سوم ذکر کرد و یادآور شد: کنترل سامانه های عصبی با استفاده از اپتو ژنتیک، طراحی، شبیه سازی و پیاده سازی واحد دریافت و ارسالی داده در قطعات قابل کاشت و طراحی و ساخت سامانه FNIRS و استفاده از آن برای بهینه سازی توان بخشی عصبی بعد از آسیب مغزی با استفاده از رباتهای توانبخشی و در کنار بازیهای رایانه‌ای هوشمند از جمله دستاوردهای مهم این ستاد به شمار می رود.
به گفته وطنی، این ستاد همچنین تمهیدات لازم برا رای ایجاد زیرساخت استقرار و بهره برداری از آزمایشگاه ملی نقشه برداری مغز فراهم کرده است.
پیشتازی ایران در تولید علم منطقه در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر
معاون توسعه فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری جایگاه ایران از نظر تولیدات علمی سلول‌های بنیادی را در خاورمیانه، دوم و در سطح جهان، بیست و هشتم عنوان کرد و اظهار داشت: ایران از نظر تولید علم در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر در حال حاضر در سطح جهان دارای رتبه 14 و در منطقه خاورمیانه دارای جایگاه اول است.
به گفته وی پوشش دهی و به کارگیری اینترکانکت پیل سوختی اکسید جامد، کسب دانش فنی تبدیل زبالهه ای شهری به انرژی با استفاده از فناوری پلاسما، ساخت پیل سوختی اکسید جامد با الکترودهای نانو ساختار با هدف افزایش بازدهی و کاهش قیمت تمام شده پیل و طراحی و ساخت سامانه پیل سوختی پلیمری دما بالا با توان 1 کیلو وات از دستاوردهای ستاد توسعه فناوری انرژی‌های تجدیدپذیر به شمار می رود.
50 میلیارد تومان اعتبار برای 10 ستاد توسعه فناوری‌های راهبردی
وطنی گفت: اعتبارات هزینه شده توسط 10 ستاد توسعه فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در سال گذشته بالغ بر 50 میلیارد تومان بوده و سه ستاد توسعه فناوری نانو، زیست فناوری و علوم شناختی دارای ردیف بودجه مستقل هستند.
توسعه فناوری، نوآوری، تولید نمونه، اجرای پایلوت چالش بزرگ قبل از تجاری سازی
وطنی در ادامه با اشاره به مسیر دشوار تولید علم تا ثروت گفت: در این مسیر و برای رسیدن به یک محصول دانش بنیان باید از مرحله تولید علم، توسعه فناوری، نوآوری، نمونه سازی، تولید نیمه صنعتی (پایلوت) و تجاری سازی گذشت.
سرعتگیرهای توسعه و تجاری سازی فناوری کشور
وی، سرعت توسعه فناوری و تجاری سازی فناوری در کشور را پایین دانست و بر لزوم فراهم سازی بستر ایجاد شرکت‌های دانش بنیان و تعامل سازنده با دستگاه‌های بهره بردار متقاضی و علاقه مند به توسعه فناوری و تجاری سازی فناوری تاکید کرد.
نباید از فناوری، انتظار رفع معجزه آسای معضل دریاچه ارومیه را داشت
دکتر وطنی با اشاره به وضعیت دریاچه ارومیه که یک شبه ایجاد نشده است، گفت: وقتی طی چند سال چندین سد و چند هزار چاه در مسیر انتقال آب به دریاچه ارومیه ایجاد کرده و اکو سیستم منطقه را به هم زده ایم نمی‌توان از فناوری‌ها انتظار معجزه داشت تا یک شبه مشکلات این دریاچه برطرف شود.
وطنی خاطر نشان کرد: ما اکو سیستم دریاچه‌ای را تخریب کردیم که طی میلیون‌ها سال شکل گرفته بود. اگر با اکوسیستمی بد برخورد شود تا ده‌ها سال بعد هم نمی‌توان آن را به وضعیت عادی برگرداند.
معاون توسعه فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با تاکید بر این که این معاونت مسوول رسیدگی به حل معضلات دریاچه ارومیه نیست، خاطر نشان کرد: ستادهای توسعه فناوری این معاونت تسهیلات لازم برای توسعه فناوری‌های مورد نیاز به منظور کمک به رفع نیازهای فناورانه را فراهم خواهند کرد.
وی اجرایی کردن طرحهای پایلوت در این زمینه را منوط به علاقه مندی دستگاه بهره بردار و هماهنگی استان برای اجرا دانست و خاطر نشان کرد: علاوه بر آن پیش نیاز اجرای طرح پایلوت، انجام مطالعات و تست‌های آزمایشگاهی است.
وطنی با بیان این که در مقیاس آزمایشگاهی، فناوری‌های زیادی تولید شده است گفت: مرحله آزمایشگاهی در دانشگاه‌ها و مرحله پایلوت با کمک معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوی اجرایی می‌شود که تاکنون برای برخی از فناوری‌ها طرح پایلوت اجرایی شده است.
وی، اجرای مرحله پایلوت را بسیار هزینه بر دانست و اظهار داشت: به همین دلیل در تحقیقات نیمه صنعتی و پایلوت تا زمانی که دستگاه بهره بردار به مرحله قرار داد نیاید، فناوری‌ها توسعه نمی‌یابند.
مشارکت مشروط معاونت علمی در توسعه فناوری در استان‌های کمتر برخوردار
معاون توسعه فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اضافه کرد: معاونت علمی در هر زمینه از فناوری که هر یک از استان‌های کمتر برخوردار کشور بخواهند توسعه دهند، تا سقف 50 درصد مشارکت می‌کند مشروط بر آن که مابقی هزینه‌های مرحله پایلوت از سوی دستگاه متقاضی و بهره بردار یا مدیریت استان‌ها تقبل شود.
وطنی با اشاره به این که پس از توسعه فناوری به مرحله تجاری سازی می رسیم، اظهار داشت: در تابستان سال جاری بین استانداری مازندران و شرکت شیلات ایران موافقت نامهای در زمینه تولید قزل آلای عاری از بیماری به عنوان یک طرح کلان فناوری امضا شد که 50 درصد از اعتبارات آن از سوی استانداری مازندران و شرکت شیلات و 50 درصد اعتبارات دیگر این طرح از سوی معاونت علمی تامین شد.
وی در عین حال با اشاره به فضای ایجاد شده در پساتحریم گفت: پس از موافقت هسته‌ای باید به سمتی برویم که با تقویت شرکت‌های دانش بنیان و تشویق بازار، فضا را برای عرضه محصولات داخلی با کیفیت فراهم کنیم.
ضرورت پیوست فناوری در اجرای قراردادهای بزرگ
دکتر وطنی بر لزوم داشتن پیوست فناوری در اجرای قراردادهای بزرگ تاکید کرد.
حضور دولت در بخش تجاری سازی، آری یا نه!؟
وطنی با اشاره به پارادوکس ایجاد شده در زمینه عدم حضور دولت در بخش تجاری سازی و خلا بازار با تاکید بر این که باید در این زمینه فرهنگ ملی کشور را تقویت کرد، اظهار داشت: میزان بازار در حوزه‌های مختلف متفاوت است. در صنعت نفت بیش از 600 شرکت سازنده تجهیزات داریم و ستاد نفت و گاز درصدد حمایت و پشتیبانی از این شرکتها است و از سوی دیگر خریدار این تجهیزات، وزارت نفت با ماهیت دولتی است.
وی اضافه کرد: این ستاد با شرکت‌های ملی مناطق نفت خیز جنوب و ملی حفاری ایران، مدیریت استان خوزستان و شرکت‌های سازنده تجهیزات و مواد شیمیایی در تعامل است تا شرکت‌های تولید کننده، تجهیزات با کیفیت تولید کنند و صنعت نفت هم خریدار محصولات استاندارد آنها باشد.
وطنی با رد این ادعا که بازار کاملا در اختیار دولت است، اظهار داشت: شرکت‌هایی مانند شرکت‌های مسافربری و لوازم خانگی خصوصی در کشور ایجاد شده‌اند و برخی از صنایع تولید کننده خصوصی لوازم صوتی و تصویری دارای برچسب A هستند ضمن آن که موفق به صادرات محصولات خود نیز شده‌اند.
وی با اشاره به تجربه حضور بخش خصوصی در صنایع دارو سازی و آرایشی و بهداشتی خاطر نشان کرد: هر جا که برای تجاری سازی، بخش دولتی ورود پیدا کند ممکن است موجب شکست شود، از این رو در حوزه تجاری سازی چاره‌ای جز عدم دخالت دولت نداریم.
شروط اساسی بقای محصولات در بازار
وطنی تولید محصولات منطبق بر استانداردهای روز جهان، رقابت پذیری محصولات از نظر قیمت در بازارهای جهانی، ارائه خدمات پس از فروش، تولید محصول به اندازه نیاز بازار و نوآوری مستمر در محصولات را پنج شرط اساسی برای بقا محصولات در بازارهای داخلی و جهانی ذکر کرد و بیان این که نمی‌توان در دنیا کشوری را مثال زد که دولت در بخش تجاری سازی موفق باشد، گفت: در کشورهایی مثل ایران، کره شمالی و روسیه عمده بخش تجاری سازی در دست دولت است. البته این بدان معنا نیست که باید صددرصد تجاری سازی در کشور را به بخش خصوصی واگذار کرد بلکه تنها بخش‌هایی قابل واگذاری هستند که شرکت‌های خصوصی بتوانند بدون دخالت دولت در رقابت‌های جهانی وارد شوند که شرط تحقق این امر برنامه ریزی برای منابع مالی و انسانی است.
سهم 40 درصدی دانش آموختگان دانشگاه‌ها از بیکاران
وطنی گفت: بر اساس آمارهای سازمان آمار ایران، بالاترین رقم درصد کل بیکاری در یک استان کشور در سال 1390 حدود 16 درصد بوده و در سایر استان‌ها کمتر از این میزان است. در حالی که در بسیاری از استان‌های کشور بیش از 40 درصد از افراد بیکار از میان دانش آموختگان دانشگاهی هستند.
وطنی با تاکید بر این که ما باید تصمیم خود را در رابطه با محصولات تولید داخل دارای استاندارد و قابل رقابت با محصولات تولیدی مشابه ساخت خارج بگیریم، اظهار داشت: ما نباید سنگرهای اقتصادی را باز بگذاریم تا سایر کشورها بدون ضابطه وارد کشور شوند و آنها را اشغال کنند. بدون شک ادامه این روند منجر به تضعیف تولید محصولات داخلی دارای استاندارد و با کیفیت شده و در تضاد با اقتصاد مقاومتی است.
وی تصویب نامه هیات وزیران در خصوص فهرست تکمیلی ممنوعیت خرید کالاهای خارجی دارای مشابه تولید داخلی توسط دستگاه های دولتی را گام مهمی در این راستا عنوان و ابراز امیدواری کرد که با تلاش تولید کنندگان داخل و شرکت‌های دانش بنیان هر سال این فهرست به نفع تولید محصولات داخل افزایش یابد.
رسانه‌ها، چشم جامعه دانش بنیان و اقتصاد مقاومتی
وطنی تصریح کرد: ما باید نسبت به تولید محصولات دانش بنیان داخلی تعصب مثبت و سازنده داشته باشیم به شرطی که محصولات دارای قیمت مناسب، استاندارد و با کیفیت مطلوب و نوآوری باشند.
معاون توسعه فناوری معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری با اشاره به مشارکت رسانه‌ها در این زمینه، خاطر نشان کرد: به ازای هر خرید خارجی چندین نفر از هموطنان بیکار می‌شوند و این در حالی است که جهت گیری و هدایت رسانه‌های عمومی می‌تواند منجر به حمایت از تولیدات داخلی و تشویق وجدان‌های پاک و بیدار برای کمک به تولید ملی و اشتغال هموطنان و تحقق اقتصاد دانش بنیان باشد.
وی به نقش رسانه‌ها در توسعه فناوری و گذر از چالش‌ها اشاره کرد و گفت: رسانه‌ها باید خبرنگار متخصص فناوری داشته باشند؛ چرا که رسانه‌ها چشم جامعه دانش بنیان و اقتصاد مقاومتی هستند.
وطنی به یکی از تولیدکنندگان صنعتی محصولات بهداشتی اشاره کرد که هر 15 روز یک محصول جدید فناورانه به بازار عرضه می کند و یادآور شد: این شرکت در حال طی کردن مراحل دانش بنیانی است و می تواند ضمن برخورداری از معافیت های گمرکی الگویی برای سایر شرکتها باشد.
وی با بیان این که شرکت‌های صنعتی با توجه به ارزش افزوده زیادی که دارند مایل به تبدیل شدن به شرکت دانش بنیان که معافیت مالیاتی هم برای انها به همراه ندارد نیستند، اظهار داشت: حمایت‌های قانونی خوبی برای کمک به شرکت‌های دانش بنیان صنعتی پیش بینی شده که ایجاب می‌کند شرکت‌های صنعتی بزرگ که گردش مالی برخی از آنها به حدود 100 میلیارد تومان هم می رسد هر چه سریع‌تر به سمت دانش بنیان شدن حرکت کنند.
معاون توسعه فناوری معاون علمی و فناوری رییس جمهور در پایان تاکید کرد: رسانه‌ها می توانند به این شرکتها جهت دهند تا فعالیت‌های آنها در راستای ایجاد اقتصاد پایدار و توسعه هرچه بیشتر کشور در حوزه های مختلف فناوری باشد.
No tags for this post.