دیپلماسی علمی کشور علیرغم تحریم ها رشد سریعی را تجربه کرده است
محمدجواد دهقانی اعلام کرد: دیپلماسی علمی و فناوری ذاتا امکان تبدیل علم به قدرت را فراهم می آورد. سند سیاست های کلان علم و فناوری ابلاغی توسط مقام معظم رهبری تاکید ویژه ای بر دپیلماسی علم و فناوری دارد.
وی افزود: گسترش همکاری و تعامل فعال، سازنده و الهام بخش درحوزه علم و فناوری با سایر کشورها و مراکز علمی و فنی معتبر منطقه ای و جهانی بویژه جهان اسلام همراه با تحکیم استقلال کشور، استفاده از ظرفیت های علمی و فنی ایرانیان مقیم خارج و جذب متخصصان و محققان برجسته سایر کشورها بویژه کشورهای اسلامی حسب نیاز از جمله مباحثی است که در سند دپیلماسی علم و فناوری بر آن تاکید شده است.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام اظهار کرد: همچنین توسعه و تقویت شبکه های ارتباطات ملی و فراملی میان دانشگاه ها، مراکز علمی، دانشمندان و پژوهشگران و بنگاه های توسعه فناوری و نوآوری داخلی و خارجی و گسترش همکاری ها در سطوح دولتی و نهادهای مردمی با اولویت کشورهای اسلامی همگی در این سند به صورت بندهای جداگانه مورد تاکید قرار گرفته اند.
** توسعه دیپلماسی علمی و فناوری یکی از اولویت ها و وظایف نظام آموزش عالی
وی با بیان اینکه بنابراین توسعه دیپلماسی علمی و فناوری یکی از اولویت ها و وظایف نظام آموزش عالی کشور است، افزود: متداول ترین روش سنجش دیپلماسی علمی شمارش تعداد پژوهش هایی است که با مشارکت بیش از یک کشور انجام شده باشد. همانند کمیت تولید علم و انتشار مقالات، در محاسبه میزان فعالیت کشورها در حوزه دیپلماسی علمی نیز پایگاه های استنادی مبنا قرار می گیرند.
دهقانی افزود: بررسی میزان انتشارات علمی کشور در معتبرترین مجلات بین المللی در پایگاه استنادی آی. اس. آی (تامسون رویترز) در فاصله سال های 2010 تا 2014 نشان می دهد که دیپلماسی علمی کشور علیرغم تحریم های بین المللی رشد سریعی را تجربه کرده است.
** روند رشد دیپلماسی علمی کشور در سال 2014
وی ادامه داد: براساس داده های مجلات پایگاه استنادی آی. اس. آی، در سال های 2010 تا 2011 میزان 19 درصد از کل تولید علم کشور با مشارکت حداقل یک کشور دیگر صورت پذیرفته است.
دهقانی بیان کرد: از سال 2012 مجددا شاهد افزایش تعاملات علمی پژوهشگران کشور با محققان سایر کشورها بوده و در سال 2013 به رقم 22 درصد رسیده است. روند رشد دیپلماسی علمی کشور در سال 2014 نیز مجددا با یک افزایش یک درصدی به 23 درصد رسید.
** رشد 21 درصدی همکاری علمی ایران با سایر کشورها
رئیس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری (RICeST) گفت: داده های پایگاه استنادی اسکوپوس نیز نشان از افزایش همکاری های علمی بین المللی کشور دارند. در سال 2010 پژوهش های مشترک بین المللی 18 درصد از تولید علم کشور را در بر گرفته بودند. این رقم در سال 2011 به حدود 17 درصد کاهش یافت، اما مجددا در سال 2012 به 18 درصد رسید.
وی اظهار کرد: روند رشد همکاری علمی ایران با سایر کشورهای جهان در سال 2013 به 20 درصد و سپس در سال 2014 به 21 درصد رسید.
وی با اشاره به اینکه مهمترین رکن توسعه دیپلماسی علمی، پژوهشگران هستند، افزود: تشویق و حمایت پژوهشگران برای گسترش تعاملات علمی برون مرزی از اهمیت زیادی برخوردار است.
دهقان گفت: یکی از راه های افزایش ارتباطات علمی استفاده از متخصصان و دانشمندان ایرانی غیر مقیم به منظور افزایش همکاری های علمی مشترک و بهره مندی از دانش و تجارب ارزشمند این عزیزان به صورت های مختلف است.
دهقانی اظهار کرد: سیاستگذاران علمی کشور لازم است با تعیین کشورهای هدف در رشته های مختلف اعم از کشورهای منطقه، جهان اسلام یا کشورهای پیشرفته تر علمی و مساله فعال سازی دپیلماسی علم و فناوری کشور را شتاب بخشند.
به گزارش ایرنا از پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)،وی گفت: برای دستیابی به این هدف می بایست هیات امنای دانشگاه ها و پژوهشگاه های کشور این مساله را بعنوان یک هدف اساسی در برنامه های استراتژیک و راهبردی دانشگاه ها در نظر بگیرند.
