ایران تحت تاثیرات شدید تغییرات آب و هوایی قرار گرفته است و نقش هر یک از ما در مقابله یا سازگاری با این تغییرات چیست؟ از این رو 17 آذر روز زمین در تب نامگذاری شده و قرار است با همکاری رسانه ها ابعاد این موضوع برای مردم روشن تا مشارکت فردی و اجتماعی همگان به این منظور جلب شود.
17 آذر، روزی برای پرداختن به این موضوع است و علاقمندان به موضوع محیط زیست و تلاش برای بهبود وضعیت کشور می توانند اطلاعات مهم در این زمینه را با خانواده، دوستان و گروه های مختلف به اشتراک بگذارند.
حرکت اجتماعی فصل پاییز: زمین در تب / 17 آذر 94
سه سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی، حفاظت محیط زیست و جنگل ها، مراتع و آبخیزداری با یکدیگر بر محور اطلاعات، شعارها و برنامه های روز زمین در تب همکاری می کنند.
پدیده گرمایش زمین و تغییرات آب و هوایی یا تغییر اقلیم
گرمایش جهانی یا گرم شدن زمین پدیده ای است که منجر به افزایش میانگین دمای سطح زمین و اقیانوس ها شده است. طی100 سال گذشته، کره زمین به طور غیرطبیعی حدود 85 صدم درجه سلسیوس گرمتر شده و این موضوع آینده زمین را در هاله ای از تردید و هشدار قرار داده است.
تغییرات جوی که در سراسر جهان مشاهده می شود به احتمال خیلی زیاد ناشی از عواملی است که بشر در آنها دست دارد، بسیاری از مراکز علمی جهان فعالیت انسانها و تولید گازهای گلخانه ای را علت اصلی این پدیده معرفی می کنند و تحقیقات نشان می دهند بین افزایش میزان گازهای گلخانه ای موجود در اتمسفر با گرم شدن کره زمین ارتباط مستقیمی وجود دارد.
زمین مقداری از انرژی خورشید را جذب و باقی آن را منعکس می کند. طی این فرایند طول موج نور تغییر می یابد، بعضی از گازهای موجود در جو زمین، این تابش خروجی را که عمدتا در محدوده فرو سرخ است جذب می کنند. مولکول گازهای گلخانه ای، بسیار بیشتر از سایر گازها نور مادون قرمز را جذب می کند و جذب انرژی توسط مولکول های گاز سبب جنبش مولکول و افزایش انرژی آن می شود.
وقتی این اتفاق در مقیاس بزرگ رخ دهد، مانند این است که زمین را با یک پتو پوشانده ایم و دمای کل نواحی زمین افزایش می یابد. این پدیده اثر گلخانه ای و گازهایی که در آن موثرند، گازهای گلخانه ای نامیده می شوند. عمده این گازها ناشی از سوخت های فسیلی و فعالیت های صنعتی در جهان است.
در این حال سازمان خواروبار جهانی (فائو) در گزارشی به نام سایه بلند احشام عنوان کرد که پرورش دام ها برای استفاده بشر، عامل ایجاد 18 درصد از مجموع آلاینده ها و گازهای گلخانه ای بوده است، این درصد رقمی بیش از سهم وسایل نقلیه در سرتاسر جهان را به خود اختصاص می دهد.
به عقیده بسیاری از دانشمندان با افزایش آگاهی های عمومی، مصرف بهینه سوخت و انرژی، افزایش سطح فضای سبز و جلوگیری از تخریب جنگل ها، بازیافت مواد و استفاده از انرژی های جایگزین سوخت های فسیلی مانند باد و خورشید می توان این پدیده و اثرات منفی آنرا بر زندگی بشر کنترل کرد.
ایران و پدیده گرمایش زمین
باران های ناگهانی و سیل آسا، توفان های مهیب با قدرت پیش بینی اندک، کاهش دما و یخبندان های شدید و طولانی، خشکسالی های گسترده و دمای بالای هوا همگی از نشانه های تغییر اقلیم در کره زمین هستند که غیرقابل پیش بینی بودن و مهارناپذیری آنها، فاجعه بارتر از هر موضوع دیگری است.
طی سال های اخیر ناهنجاری های اقلیمی مانند توفان ها، خشکسالی های بلند مدت و روند دار بودن تغییرات دما و بارش در ایران نشان دهنده عمق اثرات تغییر اقلیم بر سرزمین ما به حساب می آید. رشد روز افزون بیابان ها، از بین رفتن یا کاسته شدن قابل ملاحظه ذخایر برفی مناطق کوهستانی و یخچالی، افزایش دما و روند کاهشی مقدار بارش را می توان فاکتورهای روشن و معناداری دانست که ضمن وقوع همزمان، همگی با حرکت در جهت منفی نشان از وقوع پدیده ی تغییر اقلیم در سرزمین ما دارند اما در بیشتر موارد شاید عامه مردم توجهی به آن نمی کنند در حالی که زندگی ما به تدریج و بیش از پیش تحت تاثیر تغییرات آب و هوایی و گرمایش جهانی قرار می گیرد.
قابل توجه اینکه در حالی که افزایش دمای متوسط جهانی حدود 85 صدم درجه سلیسیوس است، ایران بین یک تا یک و نیم درجه سلیسیون افزایش دما داشته است.
برای آگاهی عمومی و درک بهتر نسبت به اثرات تدریجی تغییرات آب و هوایی و چگونگی تاثیرگذاری آنها به طور ملموس بر زندگی روزمره، نمونه هایی از اثرات تغییرات آب و هوایی ارایه می شود:
تاثیر تغییرات آب و هوایی بر منابع آب
بروز خشکسالی های شدید به واسطه تغییرات آب و هوایی نه تنها زندگی انسان، بلکه حیات و محیط زیست یک منطقه را در معرض خطر قرار داده و به طور مشخص سبب کاهش منابع آب شیرین و بی ثباتی در سطح آب رودخانه ها و دریاچه ها شود.
تاثیر تغییرات آب و هوایی بر کشاورزی و دامداری
از آنجایی که رشد محصولات کشاورزی با عوامل محیطی در ارتباط است، تغییرات آب و هوایی می تواند بر بازدهی برداشت محصول و یا نابودی کامل آن تاثیر گذار باشد. زمستان هایی بسیار سرد و سخت برای محصولات کشاورزی مناسب نبوده و در زمان خشکسالی نیز اگر از سیستم های آبیاری کارآمد استفاده نشود، نابودی محصول اجتناب ناپذیر است. این تغییرات بر دامداری نیز اثرات منفی دارد.
تاثیر تغییرات آب و هوایی بر سلامت انسان
افزایش امواج گرمایی، آلودگی هوا، توفان ها و بیماری های مرتبط با آنها مانند گرمازدگی و آسم با تغییرات آب و هوایی در ارتباط هستند. به عنوان مثال، افزایش ابتلا به مالاریا در مناطق ساحلی و مرطوب را می توان با تغییرات آب و هوایی در ارتباط دانست.
تاثیر تغییرات آب و هوایی بر منابع انرژی
با افزایش امواج گرما و دمای هوا، دامنه گسترده استفاده از سیستم های تهویه مطبوع به افزایش مصرف برق منجر می شود. در نیروگاه های برق آبی تغییرات سطح آب پشت سدها به واسطه تغییرات آب و هوایی بر میزان برق تولیدی تاثیرگذار خواهد بود و در نیروگاه هایی که با سوخت های فسیلی کار می کنند افزایش مصرف برق به افزایش مصرف این منابع انرژی آلاینده منجر شده و ضمن اینکه انسان ها را گرفتار هوای آلوده می کند، تسریع روند تغییرات آب و هوایی را در پی دارد.
تاثیر تغییرات آب و هوایی بر افزایش قحطی و رشد قیمت مواد غذایی
همانگونه که اشاره شد تغییرات آب و هوایی در افزایش خشکسالی ها، سیل ها و رویدادهای طبیعی دیگر موثر بوده که این موارد به قحطی و افزایش قیمت مواد غذایی منجر می شوند.
تاثیر تغییرات آب و هوایی بر افزایش بروز سیل ها و توفان ها
افزایش بروز سیل در مناطق ساحلی و مواجهه با توفان های سهمگین می توانند جان و مال مردم را در معرض خطر قرار دهد. مطالعات مختلف نشان می دهند تغییرات آب و هوایی در افزایش این بلایای طبیعی موثر است.
تاثیر تغییرات آب و هوایی بر بروز آتش سوزی های وحشی
خشکسالی و وزش بادهای گرم و سوزان می تواند جرقه آتش سوزی های وحشی و گسترده را روشن کند. این آتش سوزی ها نابودی درختان یک جنگل و یا از میان رفتن دارایی های مردم ساکن آن مناطق را سبب می شوند.
تاثیر تغییرات آب و هوایی بر بی ثباتی زیست بوم ها
بی ثباتی زیست بوم ها، افزایش یا کاهش دما و میزان آب شیرین موجود از مهمترین عواملی هستند که مرگ یا تداوم حیات گیاهان و جانوران و یا مهاجرت آنها برای یافتن مناطقی با شرایط مطلوبتر را رقم می زنند. حتی پرندگان و صخره های مرجانی نیز تحت تاثیر تغییرات آب و هوایی قرار داشته به عنوان مثال، افزایش اسیدیته آب اقیانوس ها حیات مرجان ها را در معرض خطر قرار داده است.
تاثیر تغییرات آب و هوایی بر انقراض گیاهان و جانوران
از سرنوشت دایناسورها آگاه هستید از این رو، چرایی تلاش دانشمندان و دولت ها برای طبقه بندی گونه های مشخصی از گیاهان و جانوران و بیان عنوان هایی مانند ' در معرض خطر' جای شگفتی ندارد. افزون بر فعالیت های انسانی مانند شکار بی رویه، تغییرات آب و هوایی نقش مهمی در انقراض گونه های مختلف به واسطه نابودی زیستگاهها و موارد دیگر ایفا می کند.
به گزارش ایرنا، زمستان های بسیار سرد، امواج گرما، توفان ها و سیل ها می توانند صنعت گردشگری و فعالیت های مرتبط با آن در نقاط مختلف جهان را به شدت تحت تاثیر قرار دهند.
No tags for this post.