نگاه زمین به پاریس

زمین، سیاره ی آبی رنگ و زیبای ما هر روز برای ساکنانش ناامن تر می شود. جنگ بشر علیه زمین با سلاح مرگبار گازهای گلخانه یی اکنون به اوج خود رسیده است. هجوم دشمنان نامریی زیست بوم برای ساکنان زمین، از خرس های قطبی که هر روز شاهد آب شدن یخ های زیستگاهشانند تا بشری که با خشکسالی، قحطی و انواع بیماری های ناشی از گازهای گلخانه یی دست و پنجه نرم می کند، سال ها است به مساله یی عادی تبدیل شده است. با این حال، پیامدهای این مساله ی عادی شده اکنون چنان بغرنج می نماید که کشورهای جهان را به فکر تغییر این رویه و نجات مادر زمین انداخته است. 
در این پیوند، بسیاری از کارشناسان معتقدند تغییر رویه ی کنونی برای برخی کشورها به حدی ضروری است که حتی آینده ی آن ها را در صورت اجرایی نشدنِ به موقعِ دگرگونی ها به شدت تهدید می کند. در این میان این پرسش مطرح است که برگزاری نشست هایی همچون کنفرانس تغییر اقلیم پاریس، چه کمکی به تحقق هدف تغییر وضعیت موجود خواهد کرد؟ 
در دستیابی به پاسخ این پرسش توجه به چند نکته ضروری است:
1- کنفرانس پاریس نخستین کنفرانس بزرگ محیط زیستی جهان نیست ولی آن را می توان از چند مورد حایز اهمیت دانست. این کنفرانس در شرایطی برگزار می شود که مشکل گرمایش زمین، نه تنها در چند کشور محدود، بلکه در سراسر کره ی خاکی و حتی سرزمین های عاری از حضور بشر نیز تاثیر مخرب خود را بر جای گذاشته و همه ی انسان ها و جانداران را زیر تاثیر قرار داده است. طبق آمارهای منتشر شده، زمین در سال گذشته ی میلادی شاهد بالاترین میزان پراکنش گازهای گلخانه یی از ابتدای تاریخ بوده که نشان از افزایش 36 درصدی این گازها طی 25 سال گذشته دارد. افزون بر این، سایه ی شوم بحران های ناشی از افزایش گازهای گلخانه یی و بروز پدیده ی تغییر اقلیم نظیر کم آبی، خشکسالی و به دنبال آن، جنگ آب و قحطی شدید امروز بر سر بسیاری از کشورها سنگینی می کند؛ وضعیتی که در گذشته در بخش های محدودی نظیر شاخ آفریقا، زمین و ساکنان آن را می بلعید اما اینک گستره یی به پهنای زمین یافته است. اکنون چنگ اندازی بشر بر چهره ی زمین همه ی جهان را تهدید و همین مساله بایسته ها و اهمیت بازبینی سیاست های تاثیرگذار بر محیط زیست را در سطح جهان دوچندان می کند.
2- همه ی دولت هایی که امروز در قامت ناجیان آینده ی زمین در این کنفرانس حاضر شده اند، در بروز شرایط بحرانی کنونی و گرم تر شدن زمین سهم خاص خود را دارند. در حال حاضر چین، آمریکا، کشورهای عضو اتحادیه ی اروپا، هند و روسیه پنج رتبه ی نخست کشورهای تولید کننده ی گازهای گلخانه یی را دارایند. بر پایه ی آخرین گزارش منتشر شده در «موسسه ی جهانی منابع طبیعی» 10 کشور بزرگ تولید کننده ی این گاز، به تنهایی 72.78 درصد تولید گازهای گلخانه یی جهان را به خود اختصاص می دهند. در این میان متاسفانه کشورمان ایران نیز با تولید 1.65 درصد کل گازهای گلخانه یی جهان، در رتبه ی دهم قرار گرفته است.
نگاهی به این فهرست بخوبی نشان می دهد که کشورهای نخست تولید کننده ی گازهای گلخانه یی کشورهای صنعتی و پیشرفته یی هستند که بخش مهمی از درآمدهای خود را از راه تولید و صنعت کسب می کنند. در این پیوند، بر دست نوشته های معترضانی که از روزها پیش از آغاز این کنفرانس به خیابان ها آمدند و خواستار تدابیر اثربخش تری برای نجات محیط زیست شدند پرسشی نقش بسته مبنی بر این که کشورهای نامبرده تا چه میزان حاضر به همکاری برای تحقق هدف هایی هستند که پیش بینی می شود در توافقنامه ی نهایی این کنفرانس گنجانده شود. همچنین این پرسش مطرح است که آیا دولت ها حاضرند برای نجات زمین از سودهایی که به راحتی و زیر تاثیر آلوده کردن منابع طبیعی حاصل می شود دست بشویند؟ 
3- از دیگر اقدام هایی که ضروری است همه ی کشورها در اجرای آن همکاری های لازم را به عمل آوردند، تامین هزینه های لازم برای مقابله با دگرگونی های آب و هوایی است؛ هزینه هایی که میزان آن چیزی حدود 100 میلیارد دلار برآورد شده است. با وجود این، تاکنون تنها حدود 20 درصد از این رقم به صندوقی که برای این امر اختصاص یافته، واریز شده است. خودداری بسیاری از کشورهای ثروتمند از پرداخت این مبلغ در حالی است که میزان قابل توجهی از آلاینده ها در این کشورها و در مرکزهای تولید سودآور و در عین حال مخرب برای محیط زیست تولید می شود.
4- در حال حاضر کشورها طرح های گوناگونی را در راستای افزایش فرهنگ «زیست پاک» ارایه داده اند. در سطح های فروملی حتی برخی افراد به صورت داوطلبانه سکونتگاه خود را به خانه های سبز یعنی به خانه هایی تبدیل کرده و می کنند که سوخت آن ها از راه هایی همچون انرژی خورشیدی تامین می شود تا زندگی سالم تری داشته باشند. یکی از ایرادهای چنین طرح هایی، هزینه بر بودن اجرای این طرح ها است که با استقبال ناچیزی روبرو شده است. از همین رو ضروری است کشورهایی که مبارزه با تولید گازهای گلخانه یی و رواج فرهنگ زیست پاک را در دستور کار دارند، تسهیلات و راهنمایی های کافی در راستای اجرای طرح هایی از این دست در اختیار شهروندانشان بگذارند.
این موضوع به ویژه در کشورهای کمتر توسعه یافته یی همچون هند، عربستان سعودی و ایران باید در کنار افزایش آگاهی و حساسیت های عمومی به مساله های محیط زیستی از طریق برنامه های فرهنگی و آموزشی پیگیری شود.
5- بحران کنونی محیط زیست را می توان در زمره ی بزرگ ترین تهدیدهای جهان کنونی به شمار آورد؛ تهدیدی که همه ی مردم جهان را صرف نظر از سبک و محل زندگی آن ها درگیر خواهد کرد. ضروری است برای مقابله با این بحران، همه ی کشورهای جهان با وجود داشتن اختلاف های سیاسی، اقتصادی و …، سهم خود در بروز بحران را بپذیرند و برای مقابله با آن متحد شوند. 
در پایان باید گفت کارگاهی که در جنوب آمریکا با سوخت های فسیلی فعالیت و زمین را آلوده می کند، خانواده یی که در هند برای گذر از سوز سرمای شبی زمستانی ذغال سنگ می سوزاند، کارخانه ها و مرکزهای صنعتی یی که از غرب تا شرق کره ی خاکی هر روز ساعت ها پساب های شیمیایی و دود آلوده ی خود را به آب و هوا سرازیر می کنند، همگی بر آینده ی ساکنان خود و زمین تاثیرگذارند. به این ترتیب بدون اتحاد جهانی و تامین زیرساخت های لازم در راستای دگرگونی رویه ی کنونی نمی توان به موفقیت قابل توجهی در نجات زمین و بشر از بحران اقلیمی دست یافت.

منبع:ایرنا

No tags for this post.