اگر مردم بپذیرند صاحبان اصلی منابع کره زمین و اقلیم هستند بدون تردید حفظ اقلیم از روند تغییراتی که با آن مواجه می‌شود از مهم‌ترین وظایف ساکنان این کره خاکی خواهد بود.
اقلیم پدیده‌ای است که خودبه‌خود تغییر می‌کند اما فعالیت‌های درونی زمین، تغییرات هسته زمین و تغییر میزان شوری آب اقیانوس‌ها می‌تواند در تغییرات اقلیمی نقش بسیار مهمی داشته باشد. علاوه بر این تغییرات کیهانی مانند تغییر مدار زمین نیز می‌تواند در تغییرات اقلیمی اثرگذار باشد؛ اما باوجود این‌که چنین تغییراتی می‌تواند در تغییر اقلیم اثرگذار باشد نباید عوامل انسانی را از یاد برد. انسان‌ها بعد از انقلاب صنعتی به استفاده بیش‌ازاندازه از طبیعت روی آورده‌اند و درنتیجه مصرف سوخت‌های فسیلی افزایش‌یافته و به‌تبع آن فشار زیادی به طبیعت واردشده است.
انتشار گازهای گلخانه‌ای از مهم‌ترین عوامل اثرگذار در مواجه‌شدن با تغییرات اقلیمی است. گازهای گلخانه‌ای بخصوص دی‌اکسیدکربن که از مهم‌ترین این گازهاست، تابش نور خورشید را به دام انداخته و هنگام بازتابش نور خورشید مانع بازتاب آن خواهد شد. به‌این‌ترتیب دمای سطح زمین افزایش پیدا می‌کند و نتیجه این تغییرات همان پدیده‌ای است که تحت عنوان گرمایش جهانی از آن نام‌برده می‌شود. در حقیقت انسان‌ها با دخالت در طبیعت در نظم طبیعی دنیا اختلال ایجاد کرده‌اند. افزایش دمای سطح زمین از مهم‌ترین پیامدهای تغییر اقلیم است که می‌تواند حیات انسان‌ها را در معرض خطر قرار دهد. با افزایش دمای آب اقیانوس‌ها، ناهنجاری‌هایی را در اتمسفر زمین شاهد خواهیم بود که پیامدهای آن به شکل افزایش دما در فصل زمستان و کاهش ناگهانی دما در فصل بهار قابل‌مشاهده است.
بر اساس اعلام نظر مجمع بین‌المللی تغییرات آب و هوایی (IPCC) تغییر اقلیم موضوعی در سطح بین‌المللی است و به یک منطقه یا کشور خاص محدود نمی‌شود. اگرچه کشورهای صنعتی در این زمینه پیشرو بوده‌اند اما اثرات این پدیده در سطح جهانی دیده می‌شود و همه ساکنان این کره خاکی در معرض آسیب‌ها و پیامدهای ناشی از تغییرات اقلیمی قرار می‌گیرند. در چنین شرایطی بدیهی است که باید نسبت به موضوع تغییر اقلیم دید جهانی داشته باشیم
انتشار گازهای گلخانه‌ای از مهم‌ترین عوامل اثرگذار در مواجه‌شدن با تغییرات اقلیمی است..
این مجمع برای مقابله با شرایطی درنتیجه تغییرات اقلیمی ایجاد می‌شود دو راهکار پیشنهاد کرده است. کاهش اثرات و پیامدهای ناشی از تغییرات اقلیم یکی از این راهکارهاست. ازآنجاکه نمی‌توان در کوتاه‌مدت اثرات ناشی از تغییرات اقلیمی را با استفاده از این راهکار کاهش داد شاید بهتر باشد راهکار دوم پیشنهادی از سوی این مجمع را انتخاب کنیم که سازگاری با تغییرات اقلیمی است. برای سازگاری نخستین قدم رشد اقتصادی در حوزه‌های مختلف است. کشورهای فقیر و کشورهای درحال‌توسعه در مقایسه با دیگر کشورها بیشتر در معرض خسارت‌های ناشی از تغییرات اقلیمی قرار دارند و در چنین شرایطی رشد اقتصادی می‌تواند تا حد زیادی در مقابله با پیامدهای ناشی از تغییر اقلیم اثرگذار باشد.
اگرچه تغییر اقلیم با قطعیت همراه نیست اما باوجوداین باید در مقابل آن آمادگی داشته باشیم. بدون تردید تغییر اقلیم روی‌داده است و هیچ راه گریزی برای در امان مانده از پیامدهای آن وجود ندارد. در چنین شرایطی وظیفه ما انسان‌ها این است که در مقابل این تغییرات آمادگی داشته باشیم تا بتوانیم از ترفند سازگاری با این پیامدها مقابله کنیم.
دکتر مهری اکبری/ اقلیم‌شناس و عضو هیأت علمی دانشگاه خوارزمی
No tags for this post.