بررسی رواناب رگبار در نیشابور
فرآیند بارش رواناب و ایجاد سیلاب از پدیده های هیدرولوژیکی هستند که بررسی آنها به سبب تاثیرپذیری از پارامترهای مختلف، دشوار است. تاکنون روش ها و الگو های مختلفی برای تحلیل این پدیده ها ارائه شده است. از این رو دانشمندان ایرانی به تحقیقاتی دست زده اند که هدف این پژوهش ارزیابی شبکه عصبی فازی تطبیقی در پیش بینی ضریب رواناب رگبار است.
شبکه با ورودی چارک های اول تا چهارم شدت بارندگی، مقدار کل بارش و شاخص φ و بارش پنج روز قبل ضریب رواناب رگبار را با ضریب تبیین آزمون 91/ 0 و ریشه میانگین مربعات خطا 02806/ 0 و متوسط قدر مطلق خطا 0275/ 0 پیش بینی کند.
به این منظور حوزه آبخیز بار اریه نیشابور انتخاب و داده های مربوط به 33 واقعه در بین سال های آماری 1331 تا 1385 جمع آوری گردید. به منظور انتخاب متغیرهای مستقل در برآورد ضریب رواناب از تجزیه و تحلیل عاملی استفاده شد، که براساس آن چهار متغیر مقدار متوسط بارندگی، چارک سوم، اول و چهارم شدت بارندگی و همچنین پنج متغیر شاخص ( φ) و چارک های اول تا چهارم شدت بارش به عنوان عوامل اصلی برگزیده شدند.
هم چنین ترکیب سایر متغیرها براساس نقش هیدرولوژیکی آنها، به عنوان ورودی شبکه مدنظر قرار گرفت. نتایج نشان داد که شبکه با ورودی چارک های اول تا چهارم شدت بارندگی، مقدار کل بارش و شاخص φ و بارش پنج روز قبل ضریب رواناب رگبار را با ضریب تبیین آزمون 91/ 0 و ریشه میانگین مربعات خطا 02806/ 0 و متوسط قدر مطلق خطا 0275/ 0 پیش بینی کند.
منبع: مینا جعفری، مهدی وفاخواه، احد توسلی، 1394، تخمین ضریب رواناب رگبار با استفاده از سیستم استنباط فازی- عصبی تطبیقی (ANFIS) در حوزه آبخیز بار اریه نیشابور . فصلنامه علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، علوم آب و خاک ، سال نوزدهم، شماره 3 (پیاپی 73).
