، دوم آذرماه درتقویم محیط زیستی کشور روز ملی 'پرنده نگری' نامگذاری شده است، این درحالی است که 25 آبان نیز در تقویم میراث فرهنگی و گردشگری به این نام ثبت شده است که نشان از توجه جامعه دوستداران حیات وحش به این موضوع دارد.
وقتی فردی از یک کشور یا شهری دیگر برای دیدن پرنده ای بومی مثلا در ایران وارد کشور می شود تا آن پرنده را در زیستگاه طبیعی خود مشاهده کند در واقع با طبیعت و ظرفیت طبیعت گردی آن منطقه نیز آشنا می شود بنابراین پرنده نگری ترکیبی از گردشگری، طبیعت گردی و دیدن پرنده است و ایران سالانه شاهد ورود تعداد زیادی پرنده نگر از کشورهای مختلف به ویژه اروپا است.
به گفته اسماعیل کهرم پرنده شناس و مشاور رییس سازمان حفاظت محیط زیست با توجه به وضعیت بد و نامناسب پرندگان در کشور اگر هر روز هم روز پرنده نگری باشد باز هم کم است.
بر اساس آخرین اطلاعات 535 گونه پرنده در کشور شناسایی شده اند، از این تعداد که متعلق به 80 خانواده و 10 رسته اند، حدود 320 گونه در ایران زادآوری می کنند.
90 گونه مهاجر زمستانه و 24 گونه مهاجر عبوری اند، مابقی نیز جزو پرندگان کمیاب، اتفاقی و رها شده از قفس محسوب می شوند، به لحاظ آماری 70 در صد پرندگان ایران مهاجرند و در زمستان و یا تابستان برای زادآوری به ایران می آیند.
بیش از 9 هزار گونه پرنده در دنیا وجود دارد که حدود 13 درصد آنها در خطر انقراض قرار دارند، سالانه حدود 5.5 تا 6 میلیون پرنده مهاجر وارد ایران می شود.
تعداد گونه های پرنده موجود در ایران بیش از کل اروپا است و این موضوع نشان از اهمیت این مساله در کشور دارد، بیش از 80 تا 85 درصد پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی هستند و بیشترین مامن آنها تالاب هاست از این رو توجه به وضعیت تالاب ها در حیات پرندگان مهاجر یک اصل اجتناب ناپذیر است.
کهرم به یرنا گفت: پرندگان کشور در وضع نامناسبی قرار ندارند چون زیستگاه ندارند، وقتی دریاچه ارومیه خشک شد حدود یک میلیون و 900 هزار بال پرنده بی خانمان شدند که از این تعداد 40هزار بال فلامینگو و 20 هزار بال پلیکان بود.
وی افزود: بیش از 140 گونه پرنده مهاجر در دریاچه ارومیه زمستان گذرانی و تابستان هم تخم گذاری می کردند وقتی زیستگاه را از دست دادند یعنی سرگردان و آواره شدند، وقتی پرنده مهاجر نداشته باشیم به این معناست که کل موجودات را از دست داده ایم.
این پرنده شناس با تاکید بر اینکه باید قدر پرندگان را بدانیم اظهار کرد: کشتار بی رحمانه پرندگان در میانکاله به هیچ وجه قابل توجیه نیست زیرا اهالی آن منطقه کشتن پرندگان را حق طبیعی خود می دانند که قطعا کاهش این کار نیاز به فرهنگ سازی دارد.
سرهنگ حمید رضا خیلدار فرمانده یگان حفاظت محیط زیست به خبرنگار ایرنا گفته بود: برخورد با متخلفان شکار و صید غیر مجاز پرنده به ویژه پرندگان مهاجر در فریدونکنار از 28 آبان با همکاری نیروی انتظامی استان مازندران و یگان حفاظت محیط زیست آغاز می شود.
کهرم نیز در این باره گفت: همچنین قرار است از اول آذر سازمان محیط زیست تعداد محیط بانان را در تالاب میانکاله افزایش دهد تا مانع شکار بی رحمانه پرندگان شود.
وی تاکید کرد: وضع پرندگان در ایران بسیار وخیم است، تالاب های ارومیه، گاوخونی، ارژن، پریشان و 20درصد تالاب انزلی خشک شده است و این به معنای نابودی مامن پرندگان است، قطعا آیندگان ما را نخواهند بخشید.
مشاور رییس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: گونه های زیادی از پرندگان مانند میش مرغ، هوبره، سیاه خروس، زاغ بور، اردک سرسفید، عروس غاز و گیلان شاه خالدار برخی گونه های در خطر انقراض هستند، علاوه بر اینکه تعدادی با تفنگ پرندگان را شکار می کنند عده زیادی با تور و انواع دام ها به حیات پرندگان خاتمه می دهند.
وی درباره صدور مجوز شکار پرنده از سوی سازمان محیط زیست اظهار کرد: در برخی استان ها مجوز شکار پرنده آنهم به تعداد بسیار محدود و با شرایط خاص صادر می شود، به عنوان مثال در استان فارس فردی می تواند مجوز شکار دریافت کند که حداقل سابقه و پرونده خلاف نداشته باشد.
کهرم ادامه داد: به نظر می رسد صدور همین تعداد محدود مجوز شکار، با هدف مقابله با شکارهای زیر زمینی یا مخفیانه صورت می گیرد چون در هر حال افرادی که اقدام به خرید تفنگ می کنند با هدف آویختن به دیوار منزل هزینه نمی کنند.
وی به ساخت و سازهای بی رویه به عنوان تهدید دیگری برای حیات پرندگان اشاره کرد و گفت: امروز باغ ها و درختان به ساختمان و تلی از شیشه و سیمان تبدیل شده اند که این مساله لانه سازی و پرواز پرندگان را با خطر و مشکل مواجه می کند.