الگو گيري و قهرمان خواهي از ويژگي هاي طيف جوان است
این مجموعه به تازگی به همت مرکز پژوهش های جوان پژوهشگاه،منتشر شده و در اختیار علاقمندان قرار گرفته است.در خصوص این مجموعه ده جلدی هدفمند و با ارزش، گفتگویی با محمد حسن شاهنگی، معاون مرکز پژوهش های جوان پژوهشگاه، انجام دادیم.
رويكرد مجموعه«پيش گامان دانش و فضيلت» به چه سمتي است؟
الگو گيري و قهرمان خواهي از ويژگي هاي طيف جوانان است در جامعه كنوني ما بخش قابل توجهي از الگوها در عرصه هاي ورزشي، هنري، سينمايي و…توسط جريان هاي فرهنگي تبليغ و ترويج مي شوند و در اين بين الگوهاي فكري و انديشگاني عمدتا در حاشيه قرار مي گيرند. محافل پژوهشي مثل مركز پژوهش هاي جوان رسالت خود مي دانند تا با مطرح كردن شخصيت هاي مهذب علمي و ديني معاصر در قالب كتاب، الگو هاي سالم، مطمئن و ارزشمندي را پيشكش مخاطبان خود نمايند. از جمله ويژگي هاي مثبت ديگر اين مجموعه گزيده گويي دفاتر است به اين معنا كه نقاط عطف حيات شخصيت ها رصد شده و مورد پرداخت ادبي قرار گرفته است. مخاطب جوان، مخاطبي است كه مي بايست مطالب براي او كوتاه، مختصر و مفيد عرضه شود و از اطاله دادن بي جهت كلام خودداري نمود.
ضرورت انجام مجموعه«پيش گامان دانش و فضيلت» چه بود و در جهت پاسخ به چه نيازي اين مجموعه آماده سازي شد؟
واقعيت اين است كه چهره هايي مثل علامه طبرسي، علامه طباطبايي، علامه عسگري، شهيد مطهري، آيت الله ملكي تبريزي، شيخ بهايي، علامه شعراني، علامه بلاغي، علامه حسن زاده آملي و آيت الله جوادي آملي كمتر براي جوانان و دانشجويان كشورمان شناسانده شده اند . حتي برخي دانشجويان علوم انساني كه در رشته هايي مثل فلسفه تحصيل مي كنند. به عنوان نمونه با آثار افرادي مثل علامه طباطبايي به دليل الزامات آموزشي و دانشگاهي مانوس اند؛ مطلب زيادي از شخصيت اين افراد نمي دانند. مروري بر فراز و فرود حيات اجتماعي اين شخصيت ها نيز از جمله موضوعاتي است كه كمتر مورد توجه قرار گرفته است.
قالب مجموعه «پيش گامان دانش و فضيلت» چگونه است و چه امتيازاتي بر مجموعه هاي مشابه خود دارد؟
قالب اين مجموعه نگاره هايي ادبي و داستانك وار است كه براي نخستين بار پيرامون شخصيت هاي هدف اين مجموعه كار شده است. ذكر اين نكته ضروري است كه انتخاب اين قالب با تاكيد بر تنوع طلبي و اقتضائات شخصيتي مخاطب جوان صورت پذيرفته است. البته كليه مطالب دفاتر اين مجموعه مستند به منابع متقن دست اول است؛ به عنوان نمونه براي نگارش دفتر «راه بي پايان» (نگاره هايي درباره علامه طبرسي) از كتبي مانند تفسير مجمع البيان، طبقات مفسران شيعه، مفاخر اسلام و… استفاده شده است. بسياري از فراز هاي اين مجموعه داراي ادبياتي خودماني و صميمي است و بعضاً به سمت و سوي خاطره نگاري و وقايع نگاري پيش رفته است. از اين منظر در قالب كتاب كمتر به اين شخصيت ها نزديك شده است. فراز هاي برگزيده از حيات شخصيت هاي اين مجموعه به نحوي است كه براي مخاطب امروز ملموس و محسوس است و مشابه موقعيت هاي آن مي تواند براي ما در زندگي مان اتفاق افتد لذا خواننده مي تواند ارتباط خوبي با مطالب كتاب برقرار سازد .
اشاره کردید که در این مجموعه صميمت در كلام وجود دارد، اين مولفه چگونه لحاظ گرديده است؟
از جمله ويژگي هاي اين مجموعه استفاده از برش هاي كوتاه از زندگاني شخصيت هاي برگزيده است؛ هر يك از اين برش ها داراي عناوين جذابي است كه خواننده را نسبت به خواندن مطلب تشويق مي كند مثلاً در دفتر «همراه با نسیم و لبخند» كه نگاره هايي از زندگی علامه حسن حسن‌زادة آملی است عناويني مانند مثل گل آفتاب‌گردان، شربتی از بهشت، خواب تلخ، هدیه‌ای در پیاده‌رو، نگاهی به آسمان، صدای خوش درویش، پرواز دل، خندهی مامان، داروی همیشگی و…. براي برش هاي كتاب انتخاب شده است و يا در دفتر ديگر اين مجموعه با عنوان«بهترین انتخاب كه نگاره هايي از زندگی آیت‌الله شعرانی است عناويني مانند بهار دلها، خانه‌ی دوست، ساده مثل خاک، جزیره‌ی خضرا، جور پهلوی، شام آخر و… براي برش هاي كتاب انتخاب شده است.
نقش نخبگان ديني را در هويت بخشي به مخاطبان جوان در دوران حاضر چگونه مي توان ارزيابي نمود؟
گسست فكري جوانان با نخبگان ديني مساله مهمي است كه بايد براي حل آن چاره اي انديشيد؛ يكي از دلايل اين گسست وجود برخي سوء تفاهمات و تصور هاي غلط درباره نخبگان ديني در ميان افراد است. بي شك نخبگان ديني بهتر از هر شخص ديگري مي توانند اذهان كنجكاو جوانان را با شبهات و مسائل آشنا كنند و برقراري ارتباط ميان اين دو گروه ضرورتي آشكار دارد. شخصيت هاي انتخاب شده براي اين مجموعه شاگردان خلفي براي اهل بيت عليهم السلام اند و در عمل سيره آن بزرگواران را در زندگي خود پياده كرده اند. متاسفانه تعداد قابل توجهي از جوانان شناخت زيادي از نخبگان ديني عصر خود ندارند و براي پاسخ به سوالات خود مراجع غير مطمئن ديگري مثل سايت هاي اينترنتي را بر مي گزينند. يكي از اهداف نخستين مجموعه «پيش گامان دانش و فضيلت» معرفي اجمالي بزرگان ديني دوران ما به جوانان است تا بتوانند با شخصيت، انديشه ها و آثار اين اشخاص آشنا شده و ارتباطات بعدي خود را با اين شخصيت ها برقرار و حفظ نمايند.
چرا از ميان گروه نخبگان به سراغ نخبگان ديني در «پيش گامان دانش و فضيلت» رفته ايد؟
سبك زندگي اين شخصيت ها داراي اصول مشتركي مثل ساده زيستي، قناعت، آموختن دانش از گهواره تا سر حد مرگ، خوش اخلاقي، حسن معاشرت با مردم و عوام و… است كه مي تواند در جريان اسوه سازي براي قشر جوان مورد استفاده جدي قرار گيرد. مضمون اين دفاتر به گونه اي است كه مجاهدت هاي علمي و سير و سلوك معرفتي شخصيت هاي برگزيده، بيشتر مورد عنايت نويسندگان قرار داشته است و به همين دليل بار تربيتي، اخلاقي مجموعه براي مخاطب جوان قابل توجه است .
مخاطب جوان با خواندن اين مجموعه در چه عرصه هايي مي تواند الگو گيري كند؟
از جمله شاخصه هاي مهم شخصيت هاي برگزيده در مجموعه«پيش گامان دانش و فضيلت» تلاش و مجاهدت كم نظير در راه رسيدن به اهداف عاليه ديني و اخلاقي است؛ همين نفس هدف داشتن باعث آن شده است تا اين شخصيت ها سختي هاي مسير را تحمل كرده و منزل به منزل خود را به آرمان شان نزديك كنند. در زمانه اي كه بي هدفي و بی انگيزگي در ميان برخي سطوح جامعه رسوخ يافته الگو گرفتن از اين منش مي تواند گره گشاي بسياري از مسائل باشد.
در پايان چنانچه نكته اي داريد بفرماييد.
در ابتدا چيزي در حدود 20 شخصيت علمي و ديني و اخلاقي براي اين مجموعه انتخاب شده بود اما شوراي علمي گروه بينش و انديشه مركز پس از بررسي هاي همه جانبه اقدام به گزينش شخصيت ها نمود و در نهايت به10 شخصيت فعلي رسيد. اين مجموعه به همت آقايان بهزاد دانشگر و سيد سعيد هاشمي به عنوان مدير پروژه طرح و نيز قلم زني خانم ها و آقايان فاطمه بختياري و سعيد دژفر، زينب عطايي، سيد ناصر هاشمي، ساناز احمدي دوستدار، علي باباجاني ، مريم قاسمي ومهري السادات معرك ن‍ژاد صورت گرفته است. جا دارد از زحمات مديران سابق و فعلي گروه بينش و انديشه مركز پژوهش هاي جوان حجج اسلام محمد باقر پور اميني، عبد الله محمدي و قاسم بابايي تشكر كنم و به همه اين عزيزان خدا قوت بگويم.
علاقمندان جهت کسب اطلاعات تکمیلی و تهیه این مجموعه می توانند به نشانی www.poiict.org مراجعه کنند.
No tags for this post.
