تشخیص آلودگی انگلی در جمعیت انسانی و حیوانی دوران باستان

دانشیار گروه انگل شناسی با اشاره به مطالعات باستان انگل شناسی گفت: پالئوپارازیتولوژی یا باستان انگل شناسی علم مطالعه آلودگی های انگلی در جمعیت های انسانی و حیوانی در گذشته های دور و دوران باستان است. مواد و نمونه هایی که مورد مطالعه قرار می گیرند حاصل حفاری های انجام شده توسط باستان شناسان در سایت های باستانی نقاط مختلف جهان است.

وی افزود: موادی نظیر مدفوع فسیلی (coprolite)، نمونه مومیائی انسان یا حیوان، رسوبات باقیمانده از فضولات انسانی و حیوانی، (latrines and sediment) و در نهایت خاک تدفین (soil burial)که خاک های چسبیده به استخوان های لگن، مهره های کمری و قفسه سینه اسکلت های حفاری شده را شامل می شوند می توانند نتایج با ارزشی را به دنبال داشته باشند.

مولوی درباره اهمیت و ضرورت آغاز این مسیر جدید تحقیقاتی در کشور گفت: کشور ایران یکی از غنی ترین نقاط دنیا در مطالعات باستان شناسی است و روزانه شاهد یافته های فراوانی هستیم که مطالعه موردی آن ها بسیار ضروری است.

وی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر رشته انگل شناسی پزشکی در دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران دارای سابقه طولانی است و به نظر می رسد موقعیت پرداختن به این تحقیق بین رشته ای در کشور به عنوان یک مطالعه بین رشته ای در دنیا از اهمیت زیادی برخوردار است و شاهد مراجعات زیادی از سوی متخصص های باستان شناسی هستیم که باید پاسخ لازم را به سوالات آنها بدهیم.

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران هدف از انجام این تحقیقات را شناسایی خاستگاه عوامل انگلی، پی بردن به اولین چرخه های زندگی انگل ها و همچنین مقایسه حدت بیماریزایی عوامل گوناگون پاتوژن از گذشته های دور برشمرد و گفت: بررسی سیر وخامت هر انگل در جانوران مختلف و انسان و اطلاع از تغییرات ژنتیکی عوامل بیماریزا از ابتدای ظهور آنها از موضوعات قابل توجه دانشمندان به شمار می آیند.

وی یادآور شد: اهداف اصلی باستان انگل شناسی را می توان تشخیص عوامل انگلی موجود در باقیمانده های بیولوژیک باستانی، استخراج این عوامل انگلی از نمونه های فسیلی دانست. البته در این مسیر روش های جدید آزمایشگاهی که می توانند در بخش تشخیص های تخصصی مورد استفاده قرار گیرند نیز راه اندازی می شوند.

مولوی گفت: ایجاد توانایی در استخراج DNA مواد باستانی (ancient DNA) نیز از دیگر اهداف با ارزش این مطالعات است.

وی با اشاره به مطالعات انجام شده در این زمینه در ایران گفت: تا قبل از آغاز کار در معدن نمک چهرآباد زنجان که به سایت مردان نمکی معروف شده با همکاری دانشگاه بوخوم آلمان یک مطالعه ای را آغاز کردیم که پیش از آن سابقه ای در ایران نداشت.

دانشیار گروه انگل شناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: تاکنون نزدیک به سه سال از آغاز فعالیت تحقیقاتی این حوزه می گذرد و علاوه بر یافته هایی که در این سایت بدست آمده و نمونه هایی که توسط باستان شناسان ایرانی برای آزمایش به دانشگاه های فرانسه و انگلستان فرستاده اند.

وی افزود: همچنین فرصت های دیگری نظیر کاوش در گورستانی در یاسوج متعلق به عصر مفرغ (۲۶۰۰-۲۲۰۰ BC)، تدفین هایی از طارم متعلق به عصر آهن و سیمره متعلق به عصر نوسنگی (۱۰۰۰۰ BC) نیز برای مطالعه فراهم آمده است که تشخیص انگل دیکروسولیوم شاخص ترین یافته در منطقه یاسوج است.

به گزارش مهر، مولوی خاطرنشان کرد: در این میان اشاره به ارسال نمونه کشف شده در یکی از گورستان های باستانی شهر پاریس به گروه انگل شناسی دانشکده بهداشت نیز حائز اهمیت است که خوشبختانه نتیجه ارزشمندی را برای اولین بار در دنیا به دنبال داشته است.