ترویج شیوه صحیح زندگی، راهکاری موثر در مقابله با دیابت
از دیابت به عنوان بیماری خاموش نام برده می شود، زیرا در مراحل اولیه بروز، بدون علامت است و گاهی مبتلایان پس از گذشت چندین سال از بیماری خود مطلع می شوند. به گفته پرشکان، تنها راه تشخیص این بیماری انجام آزمایش های دوره ای کنترل قندخون است که توصیه می شود افراد بالای 45 سال سالی یک بار و افراد بالای 60 سال هر شش ماه یک بار آن را انجام دهند.
انواع دیابت
این بیماری شامل دیابت نوع یک، دیابت نوع 2 و دیابت بارداری است: نوع یک این بیماری در اثر کمبود یا نبود انسولین در بدن به وجود می آید بنابراین افراد مبتلا به این نوع دیابت نیازمند تزریق انسولین هستند. این نوع دیابت که به آن دیابت جوانی نیز گفته می شود بیشتر در کودکان و نوجوانان بروز می یابد و عامل ژنتیکی دارد. گفته می شود حدود 10 تا 15 درصد دیابتی ها مبتلا به دیابت نوع یک هستند.
دیابت نوع 2 در اثر اختلال در تولید انسولین بروز می یابد و طبق آمارهای جهانی 90 درصد بیماران دیابتی در جهان، مبتلا به دیابت نوع 2 هستند.
دیابت حاملگی نیز نوع دیگری از دیابت است که به طور ناگهانی در زمان بارداری بروز می کند؛ طبق آمارها بین 2 تا هفت درصد از زنان باردار در جهان به این نوع از دیابت مبتلا می شوند.
علایم دیابت
تشنگی، پر ادراری، پر نوشی، کاهش وزن، گرسنگی و خستگی شدید از علایم دیابت نوع یک هستند اما دیابت نوع 2 علامت مشخصی ندارد و به همین دلیل است که از آن به عنوان بیماری خاموش نام برده می شود.
در صورت پیشرفت دیابت نوع 2، به تدریج علایمی مانند علایم دیابت نوع یک در بیمار بروز می کند. علاوه بر این عفونت های مکرر به ویژه عفونت دستگاه ادراری، تاری دید، بهبود دیرهنگام زخم ها و احساس سوزش و بی حسی در انگشتان پا نیز از دیگر علایم این بیماری در زمان پیشرفت آن است.
دیابت درمان ندارد
به گفته پزشکان، دیابت درمان قطعی ندارد و تنها راه مقابله با آن تغییر سبک زندگی به صورت پیروی از رژیم های غذایی مناسب، ورزش های روزانه و پرهیز از مصرف دخانیات است.
همچنین کنترل میزان قندخون از طریق انجام آزمایش های دوره ای می تواند به پیشگیری از بروز عوارض این بیماری کمک کند.
زندگی شهرنشینی عامل افزایش دیابت
علاوه بر دیابت نوع یک که ژنتیکی است و عامل وراثت در بروز آن نقش دارد، سالانه شمار زیادی از افراد سالم جامعه که هیچ سابقه ژنتیکی در ابتلا به این بیماری ندارند، به دلایل مختلف از جمله گسترش زندگی شهرنشینی و ماشینی و به تبع آن کم تحرکی، مصرف رژیم های غذایی ناسالم و دخانیات به نوع 2 این بیماری مبتلا می شوند.
دکتر 'اسدالله رجب' رییس انجمن دیابت ایران در گفت و گو با ایرنا در این مورد اظهار کرد: اکنون بیش از 400 میلیون نفر در سراسر جهان مبتلا به دیابت هستند که پیش بینی می شود این تعداد تا سال 2035 به بیش از 600 میلیون نفر برسد.
به گفته وی، طبق آمار اعلام شده در ایران نیز 11 درصد جمعیت بالغ بالای 18 سال به دیابت مبتلا هستند که بیش از نیمی از آنها از بیماری خود اطلاعی ندارند.
رجب به میزان مرگ و میر ناشی از دیابت اشاره کرد و افزود: این بیماری سالانه سبب مرگ بیش از پنج میلیون نفر در جهان و صرف هزینه های درمانی زیاد می شود به گونه ای که طبق آمار جهانی هزینه درمان دیابت سالانه 350 میلیارد دلار است که بخش عمده ای از آن صرف درمان عوارض ناشی از این بیماری می شود.
عوارض ناشی از دیابت
رییس انجمن دیابت ایران، بیماری های قلبی و عروقی، بیماری های چشمی مانند آب مروارید، آب سیاه و رتینوپاتی دیابتی و بیماری های کلیوی را از عوارض این بیماری عنوان کرد و افزود: در صورت کنترل نشدن، عوارض این بیماری می تواند حتی تا قطع عضو و پیوند کلیه نیز پیش رود.
رجب ادامه داد: شایع ترین عارضه دیابت، بیماری های قلبی و عروقی است؛ اگر عروق بزرگ دچار گرفتگی ناشی از دیابت شوند، بیمار با خطر بروز سکته های قلبی و مغزی مواجه می شود و اگر عروق کوچک درگیر شوند، عوارض دیررس دیابت مانند اختلال در بینایی و حتی نابینایی کامل و مشکلات کلیوی بروز می یابند.
افراد در معرض خطر ابتلا به دیابت
دیابت نوع 2 از جمله بیماری های اکتسابی به شمار می رود که در اثر عوامل محیطی بروز می یابد بنابراین تمام افراد به یک اندازه در معرض خطر ابتلا به این نوع از دیابت نیستند و میزان ابتلای آنها به شیوه زندگی و فعالیت های روزمره آنها بستگی دارد.
به گفته رییس انجمن دیابت ایران، افراد دارای اضافه وزن، افراد چاق، مبتلایان به اختلال چربی و فشار خون، افراد در معرض استرس های مداوم، مصرف کنندگان دخانیات و زنان بارداری که دچار مرده زایی شده اند، نوزادان بالای چهار کیلو به دنیا آورده اند یا دچار سقط مکرر شده اند، در معرض خطر ابتلا به دیابت قرار دارند.
رجب تاکید کرد: این افراد باید پس از سن 20 سالگی از نظر ابتلا به دیابت مورد بررسی قرار گیرند که این بررسی را می توان با انجام یک آزمایش قندخون ساده انجام داد؛ در صورتی که قندخون فرد بالا نبود، سه سال بعد باید دوباره مورد بررسی قرار گیرد اما اگر میزان قندخونش بالا بود باید سالی یک بار تحت معاینات و آزمایشات پزشکی قرار گیرد.
وی توصیه کرد: افراد سالم باید از عوامل خطرساز (تغذیه نامناسب، کم تحرکی، عوامل استرس زا) دوری کنند و افراد بالای 45 سال سالی یک بار و افراد بالای 60 سال هر 6 ماه یک بار قندخون خود را مورد بررسی قرار دهند.
کاهش چشمگیر احتمال ابتلا به دیابت از طریق زندگی سالم
رییس انجمن دیابت با بیان اینکه روند شیوع دیابت در منطقه خاورمیانه از جمله ایران حدود 97 درصد و این روند روز به روز درحال افزایش است، افزود: این در حالی است که در کشورهای اروپایی روند ابتلا به دیابت کنترل شده و میزان شیوع آن حدود 22 درصد است.
رجب اظهار کرد: طبق برآورد فدراسیون بین المللی دیابت، 48 درصد ساکنان منطقه خاورمیانه از جمله ایران، دیابت بدون تشخیص دارند و به عبارتی از هر 2 نفر یک نفر از بیماری خود بی خبر است.
رییس انجمن دیابت ایران گفت: شیوع دیابت در کلان شهرها بیشتر است به گونه ای که در تهران این میزان به 14 درصد می رسد.
وی علت شیوع بالای این بیماری در ایران را بی توجهی به خاموش و بدون علامت بودن این بیماری عنوان کرد و افزود: تحقیقات نشان می دهد که 50 درصد مبتلایان به دیابت از بیماری خود بی خبر هستند و در نهایت با بروز عوارض ناشی از آن به وجود بیماری خود پی می برند.
رجب تاکید کرد: این درحالی است که می توان با انجام اقدامات پیشگیرانه لازم مانند افزایش سطح آگاهی عموم مردم و متخصصان در مورد این بیماری و همچنین پیروی از اصول زندگی سالم، تا 80 درصد موارد ابتلا به دیابت را کاهش داد.
گرامی داشت روز جهانی دیابت (23 آبان ماه)
سازمان جهانی بهداشت (WHO) چهاردهم نوامبر مصادف با 23 آبان ماه را با عنوان روز جهانی دیابت نام گذاری کرده است. به همین مناسبت همه ساله در سراسر جهان برنامه های متنوعی برای گرامی داشت این روز برگزار می شود.
در ایران اما یک هفته (20 تا 26 آبان ماه ) به بیماری دیابت اختصاص یافته و همه ساله برنامه هایی با هدف توجه دادن بیشتر مردم و مسوولان به اهمیت این بیماری و توجه به روش های پیشگیرانه برای پیشگیری از شیوع بیشتر برگزار می شود.
در همین راستا، انجمن دیابت ایران نیز 21 آبان ماه سمیناری را با محوریت شعار روز جهانی دیابت (زندگی سالم و دیابت) و با حضور متخصصان، مسوولان و سیاستگذاران بهداشتی و درمانی کشور در مرکز طبی کودکان برگزار کرد.
